Η ακρίβεια στα τρόφιμα και ο πληθωρισμός απληστίας

Εισαγόμενος ή όχι, ο πληθωρισμός παραμένει επίμονος επί πολλούς μήνες και δείχνει να «θεριεύει» ξανά, με την ακρίβεια στα τρόφιμα να αποτελεί τον βασικό τροφοδότη του.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Αυτό που πρέπει να μπει στην εξίσωση και για το οποίο το Indicator έχει αναφερθεί αναλυτικά στο παρελθόν, είναι ο λεγόμενος πληθωρισμός απληστίας (greedflation) που προκαλείται από τη «βουλιμία» των επιχειρήσεων να ενισχύουν διαρκώς τα κέρδη τους, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα των τιμών. Το έπραξαν, εν μέσω πληθωριστικής έξαρσης τα προηγούμενα χρόνια.

Μιας και έγινε η αναφορά στην ακρίβεια των τροφίμων, που αποτελεί τον υπ’ αριθμόν ένα πονοκέφαλο» για τους καταναλωτές και τα νοικοκυριά, αξίζει η ανάλυση της επιχειρηματικής «συμπεριφοράς» των σούπερ μάρκετ την περίοδο της έντονης πληθωριστικής κρίσης. Όπως αποδεικνύεται, τα σούπερ μάρκετ αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πληθωρισμού απληστίας που επιδεικνύουν οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Στο σύνολό του, βεβαίως, είναι ένα φαινόμενο το οποίο έχει ευρωπαϊκές διαστάσεις και γι’ αυτό άλλωστε η Κριστίν Λαγκάρντ και άλλοι θεσμικοί φορείς έχουν αναφερθεί εκτενώς στο παρελθόν, ζητώντας από τις επιχειρήσεις να αλλάξουν ρότα.
Την περίοδο 2019-2022, όταν ο πληθωρισμός στην Ελλάδα έφτασε σε διψήφια ποσοστά και οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα όπως και σε άλλα προϊόντα εκτινάχθηκαν στα ύψη, το καθαρό περιθώριο κέρδους των σούπερ μάρκετ αυξήθηκε. Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία που δημοσίευσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, το καθαρό περιθώριο κέρδους των αλυσίδων αυξήθηκε αυτή την περίοδο, παρότι το ενεργειακό κόστος υπερδιπλασιάσθηκε την περίοδο 2019-2022.

Για να περιοριστεί ο πληθωρισμός και να πιάσει τόπο η περιοριστική νομισματική πολιτική που εφάρμοσε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα, αυτό που πρέπει να γίνει – μεταξύ άλλων- είναι να συγκρατηθούν περισσότερο τα επιχειρηματικά κέρδη.

Ο περιορισμός του περιθωρίου κέρδους δεν αφορά, βεβαίως, μόνο τα σούπερ μάρκετ αλλά την ευρύτερη επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα. Εξ’ αφορμής, όμως, της επίμονης ακρίβειας στα τρόφιμα που απομυζεί τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, η εκτενής αναφορά στην οικονομική δραστηριότητα των σούπερ μάρκετ, δίνει το στίγμα για το τι έχεις συμβεί και πρέπει να γίνει.

Τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση εδώ και μήνες (market pass κτλ) έχουν ασφαλώς θετικό πρόσημο αλλά μοιάζουν με σταγόνα στον ωκεανό της ακρίβειας που αντιμετωπίζουν καθημερινώς οι πολίτες.

Στα ύψη οι τιμές των τροφίμων

Ιδίως στην περίπτωση των τροφίμων η κατάσταση παραμένει… απελπιστική, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Δεκεμβρίου, ο οποίος αυξήθηκε στο 3,5% από το 3% του Νοεμβρίου. Ο σχετικός δείκτης των τροφίμων παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα (8,9% από 9% τον Νοέμβριο), με τον χορό της ακρίβειας να σέρνει το ελαιόλαδο που η τιμή του-σε ετήσια βάση- εκτοξεύθηκε κατά 58,5%,. Σε διψήφιο ποσοστό είναι οι ανατιμήσεις σε φρούτα (+15%)-λαχανικά (+14%) και αναψυκτικά (+12,6).  Ο γενικός δείκτης συγκρατείται από περαιτέρω άνοδο χάρη στη μεγάλη πτώση της τιμής του φυσικού αερίου σε σχέση με πέρυσι (-52,9%).