Η ενεργειακή στρατηγική της Ευρώπης – Ποιες είναι οι κομβικές επιλογές των Βρυξελλών

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και το «μέτωπο» που άνοιξε η Ευρώπη με τη Ρωσία, έφερε τη Γηραιά Ήπειρο ενώπιον μιας θλιβερής διαπίστωσης. Η Μόσχα έκανε τα «παιχνίδια» της με τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και η τελευταία χόρευε στους ρυθμούς που υπαγόρευε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Οι τιμές φυσικού αερίου και συνολικά οι ενεργειακές εκτοξεύθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη και η Ευρώπη πέρασε έναν άνευ προηγουμένου ενεργειακό εφιάλτη. Διαπιστώνοντας ότι έπρεπε να διακόψει πάση θυσία την ενεργειακή εξάρτηση από τη Μόσχα, έβαλε-κυρίως από το 2023 και μετά- σε εφαρμογή το σχέδιο για την αποδέσμευσή της από ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Μείωσε την εισαγωγή των ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία και προς αντικατάστασή τους επέλεξε να αυξήσει κατακόρυφα τις εισαγωγές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου. Έβαλε πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, διότι το LNG των ΗΠΑ είναι πολύ πιο ακριβό από τα ρωσικά ορυκτά, ωστόσο έμαθε να… ζει με αυτή την επιλογή.

Πλέον η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να περάσει στο επόμενο στάδιο που προβλέπει την πλήρη ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία. Το πράττει, όχι απλώς ως συνέχεια-ολοκλήρωση της απόφασης που είχε λάβει από το 2022, αλλά και για να εξυπηρετήσει και γεωπολιτικούς σκοπούς που είναι συνυφασμένοι με τον Ντόναλντ Τραμπ. Η Ευρώπη εισακούει την «προσταγή» Τραμπ για αύξηση των αμερικανικών ροών LNG που διοχετεύονται στη Γηραιά Ήπειρο, εκτιμώντας ότι θα πάρει ως αντάλλαγμα, τον αισθητό περιορισμό ή και την διαγραφή των πρόσθετων αμερικανικών δασμών.

Θα πληρώνει πιο ακριβά – Ο κίνδυνος για αύξηση των ενεργειακών τιμών

Πρόκειται για μια απόφαση που είναι ειλημμένη και θα αποτελέσει game changer στην παγκόσμια γεωενεργειακή σκακιέρα. Ευνοημένος είναι ασφαλώς ο Τραμπ, ενώ από την άλλη πλευρά οι Βρυξέλλες θα πληρώνουν πιο ακριβά για την ενεργειακή τους επάρκεια. Είναι αναμφίβολα μια δύσκολη επιλογή, καθώς το αέριο του επόμενου χειμώνα θα αποθηκευτεί σε ακριβότερη τιμή από αυτήν που είχε προδιαγραφεί αρχικά, κάτι που προφανώς θα έχει αντίκτυπο στις ενεργειακές τιμές χονδρικής.

H Ευρώπη θα δρομολογήσει λίαν συντόμως το σχέδιο της, το οποίο επεξεργάστηκε και παρουσίασε η Κομισιόν. Η Επιτροπή προτείνει την απαγόρευση νέων συμφωνιών με το ρωσικό φυσικό αέριο μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και τη σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων συμβάσεων-για φυσικό αέριο και LNG- με τη Μόσχα μέχρι το τέλος του 2027.

Από το 2021 έως και σήμερα οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου έχουν ήδη μειωθεί από περίπου 45% σε 18%. Αυτές εξακολουθούν να προέρχονται από τη Ρωσία, μέσω του αγωγού TurkStream και τις αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αγοραστές εξακολουθούν να έχουν συμβόλαια “take-or-pay” με την Gazprom. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολογεί νομικές επιλογές για να επιτρέψει στις ευρωπαϊκές εταιρείες να διακόψουν τις υφιστάμενες συμβάσεις για το ρωσικό φυσικό αέριο χωρίς να αντιμετωπίσουν οικονομικές κυρώσεις.