Σοβαρή έλλειψη ικανών στελεχών στην αγορά – Οι κλάδοι με τις μεγαλύτερες ελλείψεις ταλέντων

Παρά το γεγονός ότι το ποσοστό της ανεργίας στην Ελλάδα τον Οκτώβριο μειώθηκε κάτω από το 10%, στο 9,6%  τον προηγούμενο Οκτώβριο, εν τούτοις παραμένει το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρωζώνη και απέχει πολύ μακριά από τα ποσοστά χωρών όπως η Μάλτα, που είναι 2,7%, η Γερμανία με 3%, η Σλοβενία 3,5% και η Ολλανδία 3,6%.

Επιπρόσθετα, η ανεργία στις ηλικίες κάτω των 25 ετών βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το 20%, που κατατάσσει την Ελλάδα στην τρίτη θέση μετά την Ισπανία και την Εσθονία. Παρ΄όλα αυτά το 82% των εργοδοτών στη χώρα μας, βάσει πρόσφατης έρευνας του ManpowerGroup, δυσκολεύεται να βρεί εξειδικευμένα ταλέντα. Η έρευνα διεξήχθη τον Οκτώβριο του 2023 σε 40.077 εργοδότες σε 41 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 525 Ελλήνων εταιρειών.

Το παραπάνω ποσοστό αυτό φέρνει την Ελλάδα ανάμεσα στις τέσσερεις πρώτες του κόσμου, μαζί με την Ιαπωνία, τη Γερμανία και το Ισραήλ, όπου κάνει έντονη την παρουσία του το πρόβλημα της έλλειψης στελεχών με ταλέντο. Ειδικά στη χώρα μας το ποσοστό αυτό εμφανίζεται κατά 7% υψηλότερο από το μέσο όρο, παγκοσμίως, που είναι το 75% και σημειώνει, μάλιστα και ρεκόρ 11ετίας.

Ποιοι κλάδοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες

Όπως αναφέρουν τα στοιχεία της έρευνας του ManpowerGroup, οι κλάδοι στους οποίους εντοπίζεται η μεγαλύτερη έλλειψη ταλέντων στην Ελλάδα είναι οι Υπηρεσίες Επικοινωνίας και ο κλάδος της Βιομηχανίας και  Κατασκευών με το 89% των εργοδοτών να αναφέρουν δυσκολία στην εύρεση ταλέντων.

Στον τομέα της Ενέργειας και των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, το 88% των εργοδοτών αναφέρει την ίδια δυσκολία, ενώ  επιπρόσθετα,  το 85% των εργοδοτών αντιμετωπίζει πρόβλημα στην εύρεση ταλέντων στον κλάδο των Καταναλωτικών Αγαθών και Υπηρεσιών.

Στον κλάδο των Μεταφορών και της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, το 82% των οργανισμών δεν βρίσκει το απαιτούμενο ταλέντο. Στην Υγεία και τις Βιοεπιστήμες, το ποσοστό των εργοδοτών που αντιμετωπίζει δυσκολίες ανέρχεται στο 81%. Στους τομείς των Χρηματοοικονομικών και των Κτηματομεσιτικών, το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 79%.

Η ζήτηση για ταλέντα στην Πληροφορική για την οποία γίνεται αρκετός λόγος τελευταία, κυρίως στους developers και όσες άλλες ειδικότητες ασχολούνται με συγγραφή κώδικα,  ξεπερνά την προσφορά, όπου το 74% των οργανισμών αναφέρουν δυσκολία στην εύρεση των ταλέντων που χρειάζονται. Οι προοπτικές απασχόλησης στον κλάδο φτάνουν στο +11%, συρρικνωμένες κατά -21% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά -16% από την ίδια περίοδο πέρυσι.

Το πρόβλημα της εξεύρεσης στελεχών με ταλέντο και εξειδίκευση επιμερίζεται σε όλα τα μεγέθη των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, τις μεγαλύτερες δυσκολίες εξεύρεσης τις αντιμετωπίζουν οι Έλληνες εργοδότες στις μεγάλες επιχειρήσεις με αριθμό προσωπικού 250-999 ατόμων, καθώς σχεδόν 9 στους 10 (87%) δηλώνουν ότι δυσκολεύονται.

Το 84% των εργοδοτών επιχειρήσεων 1.000-4.999 ατόμων συναντούν επίσης σοβαρές δυσκολίες, ενώ πιο χαμηλό είναι το ποσοστό (82%) των εργοδοτών που δυσκολεύονται να βρουν ταλέντα σε επιχειρήσεις με προσωπικό 5.000 ατόμων και άνω. Ίσο ποσοστό αποτυπώνεται και στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις που απασχολούν 10-49 άτομα. Το μικρότερο ποσοστό εργοδοτών που δυσκολεύεται να βρει προσωπικό εντοπίζεται στις επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 εργαζόμενους (78%).

Πηγή: ManpowerGroup Ελλάς

Στρατηγικές και τρόποι αντιμετώπισης της έλλειψης ταλέντων

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας οι παράγοντες που λαμβάνουν υπ όψη τους οι έλληνες εργοδότες για τον σχεδιασμό των στρατηγικών προτεραιοτήτων του τομέα ανθρώπινων πόρων (HR), στο τρέχον  έτος, είναι η ευημερία των εργαζομένων (24%), η πρόσληψη ειδικευμένων εργαζομένων (21%) και η πράσινη μετάβαση (21%).

Ακόμη το 20% αναφέρει ως παράγοντα  την Τεχνητή Νοημοσύνη και την τεχνολογική μετάβαση, το 18% τις αναγκαστικές απολύσεις λόγω δύσκολης οικονομίας, επίσης 18% τη διατήρηση ταλέντων ακόμα και όταν δεν είναι απολύτως απαραίτητα και ίσο ποσοστό την απειλή της ύφεσης. Το 17% τη «μεγάλη παραίτηση», το 16% τις πρωτοβουλίες διαφορετικότητας, ισότητας και ένταξης και ίσο ποσοστό την ενδεχόμενη βελτιστοποίηση ανθρώπινου δυναμικού.

Πάντως, τόσο οι παγκόσμιοι όσο και οι  ελληνικοί οργανισμοί εντοπίζουν ως  τις τρείς  κορυφαίες προκλήσεις κατά την εξέταση των θέσεων εργασίας τεχνητής νοημοσύνης (AI) που απαιτούν δεξιότητες AI: Την εκπαίδευση του προσωπικού ώστε να αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη στους ρόλους του, την εύρεση κατάλληλων Εργαζομένων και τον καθορισμό ρόλων που μπορούν να επωφεληθούν από την τεχνητή νοημοσύνη.

Παράλληλα, καθώς το 2024 η δεξαμενή ταλέντων συρρικνώνεται περαιτέρω, οι εργοδότες προσπαθούν να αναδιαμορφώσουν τα οφέλη που προσφέρουν για να κρατήσουν τα κορυφαία ταλέντα. Το 44% των εργοδοτών προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία σχετικά με το πού και το πότε εργάζονται οι εργαζόμενοι, το 31% θα επιλέξει την προσφορά μπόνους συμμετοχής, το 28% την εξέταση νέων δεξαμενών ταλέντων, π.χ. ώριμων εργαζομένων.

Το 25% θα χρησιμοποιήσουν ως εργαλείο την αύξηση μισθών ενώ το 24% τη διακράτηση ταλέντων ακόμα και όταν δεν είναι απολύτως απαραίτητα. Το 18% δηλώνουν ότι θα μειώσουν τις απαιτήσεις προσόντων, το 16% ότι θα δώσουν προτεραιότητα στην αυτοματοποίηση για επιλεγμένες εργασίες/διαδικασίες και το 9% ότι θα προσφύγουν σε προσλήψεις διεθνώς.

Πανδημία και αιφνίδιες ανακατατάξεις οδήγησαν στην ξηρασία

Στις ανακατατάξεις που προκάλεσε την διετία 2020 – 2021 η πανδημία αποδίδει την έλλειψη εξειδικευμένων ταλέντων ο CEO της ManpowerGroup Ελλάδας κ. Χαράλαμπος Καζαντίδης, σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας.

«Η έλλειψη εξειδικευμένων ταλέντων» αναφέρει  «αποτελεί σοβαρή πρόκληση για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Οι ανακατατάξεις που προκάλεσε την περασμένη διετία η πανδημία αύξησαν τον βαθμό δυσκολίας εύρεσης ταλέντων. Παράλληλα, σημαντική πρόκληση συνιστά και η συχνή μετακίνηση του ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού όπου οι επιχειρήσεις για προστασία πρέπει να υιοθετήσουν στρατηγική διακράτησης ταλέντων με ισχυρά κίνητρα».

Από την άλλη πλευρά, οι εργοδότες μπορούν να καταφύγουν σε  εξειδικευμένες υπηρεσίες εύρεσης και στελέχωσης αλλά και σε λύσεις για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων (upskilling) σε ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης όσο και μέσω των Τech Academies, εντατικών προγραμμάτων σπουδών σε τεχνολογίες, που απευθύνονται είτε σε απόφοιτους STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics), είτε σε εργαζόμενους εταιρειών.