Ο εφιάλτης της επισιτιστικής κρίσης τρομάζει την παγκόσμια κοινότητα

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε πολλά δεινά, με πρώτο ιεραρχικά να είναι η απώλεια χιλιάδων ανθρώπων, στρατιωτών και αμάχων. Η ενεργειακή κρίση προϋπήρχε αλλά οξύνθηκε μετά τη ρωσική εισβολή και οι τιμές του φυσικού αερίου εκτοξεύθηκαν, υπό τον φόβο ενός γενικευμένου ενεργειακού μπλακ άουτ στην Ευρώπη. Ο πληθωρισμός χτυπάει «κόκκινο» σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ οι οικονομίες των χωρών πλήττονται σημαντικά, καθώς μπαίνει «φρένο» στην ανάπτυξή τους, τουλάχιστον για το 2022.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Αυτή είναι η παγκόσμια συνθήκη που δημιουργήθηκε κυρίως από τον πόλεμο που διεξάγεται στην Ουκρανία και τα γεωπολιτικά και οικονομικά απόνερα που αφήνει. Υπάρχει, ωστόσο και κάτι άλλο εξόχως ανησυχητικό που αρχίζει να σχηματοποιείται. Πρόκειται για τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, που δεν αποτελεί μια ουτοπική φοβία αλλά εδράζεται σε πραγματικά στοιχεία, ενδείξεις και εκτιμήσεις που οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι αυτό –το ομολογουμένως δυσάρεστο σενάριο- μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Κατ’ αρχάς πρέπει να υπενθυμιστεί το εξής σημαντικό: η Ρωσία είναι ο Νο1 εξαγωγέας σιταριού στον πλανήτη και μαζί με την Ουκρανία κατέχουν το 1/4 των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, όπως επίσης το 19% της προσφοράς καλαμποκιού και το 80% της προσφοράς ηλιέλαιου. Πέραν τούτου η Μόσχα, εν ίδει αντιποίνων προς τη Δύση, περιόρισε σημαντικές τις εξαγωγές της, ενώ εξαιτίας του αποκλεισμού που έχει επιβάλει στα λιμάνι και τους θαλάσσιους διαδρόμους της Ουκρανίας, έχει «φρακάρει» πάνω από 5 εκατ. τόνους σιτηρών, που προορίζονταν για την παγκόσμια αγορά. Πρόκειται για μια κατάσταση που όχι μόνο θα συντηρηθεί αλλά πιθανότατα θα οξυνθεί το επόμενο χρονικό διάστημα, ενόσω συνεχίζεται ο πόλεμος στην ανατολική Ευρώπη.

Έρευνες καταδεικνύουν με εμφατικό τρόπο, πως η επισιτιστική κρίση δεν υποβόσκει αλλά έχει αρχίσει να εκδηλώνεται. Τα παγκόσμια αποθέματα σιτηρών έχουν πέσει σε «εξαιρετικά χαμηλά» επίπεδα, που σύμφωνα με τους ειδικούς θα χρειαστούν δύο με τρία χρόνια προκειμένου να προκύψει μια κάποια αναπλήρωσή τους. Επίσης ο παγκόσμιος δείκτης τιμών λιπασμάτων έχει εκτοξευθεί σε παράλογα ύψη, ενώ μόνο στις ΗΠΑ το ποσοστό out of stock για βρεφικό γάλα έχει φτάσει πλέον το 40%.

Απαγόρευση εξαγωγών και από την Ινδία- Διαχέεται ο φόβος και η ανησυχία
Οι διεθνείς αγορές αλλά η παγκόσμια κοινότητα πόνταραν στην Ινδία, τη χώρα με τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγή σιτηρών, προκειμένου να δινόταν έστω και προσωρινά μια λύση-ανάσα στις προμήθειες σε Δύση αλλά και Αφρική. Το Νέο Δελχί, ωστόσο, έπραξε το ακριβώς αντίθετο, απαγόρευσε την εξαγωγή σιτηρών, υποστηρίζοντας ότι το πράττει για να συγκρατήσει τις τιμές στην εγχώρια αγορά. Την ίδια τακτική «εσωστρέφειας», ακολουθούν και άλλες χώρες, με την Ινδονησία να έχει σταματήσει τις εξαγωγές φοινικέλαιου, ενώ η Σερβία και το Καζακστάν επέβαλαν ποσοστώσεις στις αποστολές σιτηρών.

Ο φόβος για ελλείψεις και επισιτιστική κρίση επιδεινώνεται ημέρα με την ημέρα. Η παγκόσμια κοινότητα κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, έχοντας να αντιμετωπίσει ενδεχομένως την «τέλεια καταιγίδα». Οι τιμές σιτηρών έχουν κάνει άλμα άνω του 60% από την αρχή του έτους, στη μεγαλύτερη αύξηση που έχει καταγραφεί εδώ και πάνω από μισό αιώνα.
Και τα χειρότερα ενδεχομένως να έπονται…