Η AUKUS, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις που έρχονται και η ευκαιρία της Ευρώπης

H Γαλλία δέχθηκε πισώπλατη μαχαιριά από ΗΠΑ και Βρετανία, μετρώντας την απώλεια δεκάδων δισ από την μη πώληση των συμβατικών υποβρυχίων στην Αυστραλία αλλά και σημαντικά πλήγματα στο γεωστρατηγικό της προφίλ. Ως γεωπολιτικό «νάνος» στον οποίο ουδείς δίνει σοβαρή σημασία αντιμετωπίστηκε εκ νέου η Ευρώπη, με τις Ουάσινγκτον και Λονδίνο να αδιαφορούν ακόμη και να ενημερώσουν τις Βρυξέλλες για τις προθέσεις τους. Ουδεμία έκπληξη πρέπει να αποτελεί αυτό, διότι απλώς επιβεβαιώθηκε πως οι ισχυροί παίκτες του πλανήτη, αντιμετωπίζουν την Ευρώπη, ως ασήμαντη διπλωματικά και με ελάχιστη παρεμβατικότητα στα διεθνή δρώμενα. Η είδηση, πάντως, κρύβεται αλλού, όπως και η ερμηνεία για τις ανακατατάξεις στη γεωπολιτική σκακιέρα, που προσφέρουν τη δυνατότητα στην Ευρώπη, να διαδραματίσει στο άμεσο μέλλον, έναν πιο κομβικό ρόλο.

Αν, βεβαίως καταφέρει να ανασκουμπωθεί αμυντικά και διπλωματικά.

Γράφει οΝώντας Βλάχος

Αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα, κυρίως για την αμερικανική στρατηγική, μετά τη σύμπραξη με Βρετανία και Αυστραλία, σε συνδυασμό μάλιστα με την άρον άρον αποχώρηση από το Αφγανιστάν είναι το εξής: η Ουάσιγκτον και δη η διακυβέρνηση Μπάιντεν έχουν θέσει ως απόλυτη προτεραιότητα την αναχαίτιση της Κίνας, η οποία πέραν της οικονομικής ισχύος, που την καθιστά εν δυνάμει υπερδύναμη, απλώνεται και γεωπολιτικά, επιχειρώντας να δημιουργήσει τη δική της σφαίρα επιρροής, κυρίως στον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι ΗΠΑ επιλέγουν να μετατρέψουν σε Νο1 ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής τους, την εξουδετέρωση της κινεζικής απειλής, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα  άλλες γεωπολιτικές εστίες, χωρίς αυτό απαραιτήτως να συνεπάγεται πλήρη εγκατάλειψή τους. Καταδεικνύει το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθήσει ο Τζο Μπάιντεν, που φαίνεται-έστω κι αν δεν το παραδέχεται δημοσίως-να ακολουθεί το δόγμα Τραμπ, ο οποίος επίσης είχε προάγει σε μέγιστη προτεραιότητα την αντιμετώπιση της κινεζικής εξάπλωσης, περιορίζοντας την παρεμβατικότητα των ΗΠΑ σ’ άλλες «καυτές» περιοχές» του πλανήτη.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και κυρίως ο τρόπος που έγινε, έστειλε ένα ηχηρό προειδοποιητικό μήνυμα προς την Ευρώπη, ότι οι καιροί αλλάζουν και επιτέλους εκείνη οφείλει να μετατραπεί σ’ αυτό που της υπαγορεύει η ιστορική και οικονομική της οντότητα. Σ’ έναν, δηλαδή, ισχυρό γεωπολιτικό «παίκτη», ο οποίος δεν θα είναι έρμαιο των εξελίξεων, αλλά θα διαθέτει τις δομές και την ισχύ, να παρέμβει όπου οι συνθήκες και τα συμφέροντά του το απαιτήσουν.

Το Αφγανιστάν «αφύπνισε» πολλούς στις Βρυξέλλες

Η συζήτηση για την ανάγκη ισχυροποίησης της εξωτερικής διπλωματίας, της άμυνας και του ρόλου της Ε.Ε. στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, έχει ήδη μπει στη ζωή των Βρυξελλών, χάρη κυρίως στα δραματικά γεγονότα στο Αφγανιστάν και στους φόβους για νέα προσφυγική κρίση που θα χτυπήσει και πάλι τη Γηραιά Ήπειρο. Με τις ΗΠΑ να επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην Κίνα και δη στη ζώνη του Ειρηνικού και το ΝΑΤΟ να χάνει συνεχώς «αίγλη» καθώς και τη γεωστρατηγική σημασία που κατείχε στο παρελθόν, πληθαίνουν οι «φωνές» εκείνες που ζητούν ενεργοποίηση των ευρωπαϊκών αντανακλαστικών και ενίσχυση του γεωπολιτικού ρόλου της Ε.Ε.

Το ζήτημα, βεβαίως, δεν είναι η Ευρώπη να γίνει «χαλίφης στη θέση του χαλίφη», δηλαδή των ΗΠΑ, ούτε βεβαίως να υποκαταστήσει το ΝΑΤΟ. Ουδείς το επιζητά αυτό, ούτε καν η Γαλλία που για λόγους «εκδίκησης» για το χουνέρι που υπέστη, ενδεχομένως να επιδίωκε μια ριζοσπαστική λύση. Αυτό που επισημαίνουν οι υπέρμαχοι της αναβάθμισης  της γεωπολιτικής ισχύος και θέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι πώς η κρίση στο Αφγανιστάν αλλά και οι εν γένει γεωπολιτικές ανακατατάξεις, αποτελούν ευκαιρία για την Ευρώπη να αλλάξει μια καλή γεωστρατηγική ρότα και να αναδειχθεί σ’ ένα σημαίνοντα πρωταγωνιστή σε σημεία του πλανήτη που θίγονται τα συμφέροντά της. Να πάψει να αποτελεί ουραγό και αμελητέα ποσότητα στο διεθνές γεωστρατηγικό περιβάλλον, όπου αναγνωρίζεται και υπολογίζεται μόνον για την οικονομική της ισχύ.

Διότι αυτή είναι η πικρή αλήθεια…