Grant Thornton: Πώς επηρεάζονται οι αποτιμήσεις στην εποχή της πανδημίας;

Με τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των χωρών που εφαρμόζουν μέτρα απαγόρευσης μετακινήσεων και με ακόμα περισσότερες να έχουν εφαρμόσει μέτρα κοινωνικού αποκλεισμού, το μεγαλύτερο μέρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας έχει παγώσει, οι απολύσεις έχουν εκτιναχθεί σε πολλούς κλάδους και οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές έχουν καταγράψει κατακόρυφη πτώση σε ανησυχητικό βαθμό. Επιπλέον, η έξαρση του Covid-19 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια ουσιώδης δυσμενής μεταβολή (MAC) στις εξαγορές και συγχωνεύσεις και να λειτουργήσει ως ανασταλτικός παράγοντας για την πραγματοποίηση συναλλαγών επηρεάζοντας τη διαδικασία λήψης αποφάσεων τόσο σε όρους θεμελιωδών μεγεθών όσο και πρακτικής εφαρμογής.

Σύμφωνα με άρθρο της Grant Thornton η αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας είναι αρκετά έντονη, καθώς από τα τρέχοντα επίπεδα δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε ούτε το βάθος ούτε τη διάρκεια της κρίσης. Κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν πάρει μέτρα προς ενίσχυση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης. Παρόλα αυτά, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής φαίνεται να μην επαρκούν, ενώ μόνο ο χρόνος θα δείξει εάν τα δημοσιονομικά μέτρα θα είναι επαρκή για να αντισταθμίσουν την απότομη πτώση του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Προσαρμόζοντας τα επιχειρηματικά σχέδια

Στα πλαίσια των παραπάνω εξελίξεων, είναι αναγκαίο οι εταιρείες να επικαιροποιήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια, ενσωματώνοντας σε αυτά τις επιπτώσεις από τον Covid-19.

Ως πρώτο βήμα, συνιστάται η κατάρτιση βραχυπρόθεσμων προβλέψεων για βασικά μεγέθη όπως τα έσοδα και το λειτουργικό περιθώριο κέρδους. Η διοίκηση θα πρέπει να εκτιμήσει τις επιπτώσεις της κρίσης στις δραστηριότητες της εταιρίας με βάση την εμπειρία και τις γνώσεις που διαθέτει τη δεδομένη χρονική στιγμή. Οι εκτιμήσεις θα πρέπει να έχουν ως αφετηρία τις ευρύτερες επιπτώσεις στον κλάδο και να καταλήγουν στη θέση της εταιρείας μέσα σε αυτόν, όπως αυτός διαμορφώνεται υπό τις τρέχουσες συνθήκες.

Επιγραμματικά, οι παράγοντες που θα διαμορφώσουν τα μελλοντικά οικονομικά μεγέθη μιας εταιρείας περιλαμβάνουν, σύμφωνα με την Grant Thornton, τα εξής:

• Πιθανό κλείσιμο καταστημάτων ή εγκαταστάσεων
• Προβλήματα στα δίκτυα διανομής
• Επιπτώσεις σε πελάτες και προμηθευτές
• Αλλαγή στους προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης
• Επαναδιαπραγμάτευση συμβάσεων με βασικούς προμηθευτές και πελάτες
• Επιδράσεις στην εταιρική διακυβέρνηση
• Περιορισμοί και καθυστερήσεις στην παραγωγή
• Διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας
• Αλλαγές στο ανθρώπινο δυναμικό και τον τρόπο εργασίας
• Επαναξιολόγηση της εταιρικής στρατηγικής
• Αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο

Λοιποί παράγοντες

Εξαιτίας της φύσης της κρίσης του Covid-19, οι κλάδοι της οικονομίας επηρεάζονται δυσανάλογα, με τομείς όπως ο τουρισμός, οι μεταφορές και το λιανικό εμπόριο να δέχονται τις περισσότερες επιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, τομείς όπως ο φαρμακευτικός και τα καταναλωτικά αγαθά σταθερής ζήτησης φαίνεται ότι ίσως είναι οι μόνοι που ευημερούν σε αυτή τη δυσμενή περίοδο. Εάν θέλουμε να ενσωματώσουμε τον ιδιοσυγκρασιακό κίνδυνο μιας εταιρείας στο προεξοφλητικό επιτόκιο, τότε ο κίνδυνος του κλάδου θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στον υπολογισμό του αντίστοιχου πριμ. Αυτό συμβαίνει, καθώς ο συντελεστής βήτα που αντικατοπτρίζει τον κίνδυνο αγοράς υπό κανονικές συνθήκες, βραχυπρόθεσμα παρουσιάζει στρεβλώσεις καθώς χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Παράλληλα, η κατάρρευση των χρηματοπιστωτικών αγορών θα επηρεάσει ασφαλώς και την εφαρμογή των συγκριτικών μεθόδων αποτίμησης. Με τις κεφαλαιοποιήσεις να βρίσκονται σε πτωτική τάση, υποδηλώνεται μείωση των αγοραίων τιμών σε σύγκριση με τις αντίστοιχες τιμές ένα μήνα νωρίτερα, για πολλούς κλάδους της οικονομίας. Την ίδια στιγμή, πρόσφατες συναλλαγές δεν μπορούν να θεωρηθούν συγκρίσιμες, όταν οι συνθήκες στην αγορά έχουν αλλάξει τόσο δραστικά. Ταυτόχρονα δε, θα πρέπει κανείς να αναλογιστεί ότι η αβεβαιότητα στην αγορά έχει μειώσει την εμπορευσιμότητα των ιδιωτικών εταιρειών, αυξάνοντας τις μειώσεις επί των αντίστοιχων αξιών λόγω έλλειψης εμπορευσιμότητας (marketability discounts).

Συμπέρασμα

Καθώς η πανδημία συνεχίζει να είναι σε έξαρση, η υπάρχουσα αβεβαιότητα μεταβάλλει διαρκώς τις αποτιμήσεις. Οι συνθήκες στην αγορά συνεχώς αλλάζουν, πληροφορίες που προκύπτουν από πρόσφατες αποτιμήσεις ή/και συναλλαγές μπορεί γρήγορα να θεωρηθούν απαρχαιωμένες και κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει το αποτέλεσμα αυτής της κρίσης. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Grant Thornton αναφέρει ότι οι επαγγελματίες στο τομέα των αποτιμήσεων θα πρέπει:

• Να αξιολογούν όλο το πλαίσιο μιας εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων της φύσης της δραστηριότητας, του ανταγωνισμού, της εφοδιαστικής αλυσίδας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και άλλες επιχειρησιακές πτυχές παράλληλα με τα οικονομικά της αποτελέσματα.
• Να προσαρμόζουν τακτικά το προεξοφλητικό επιτόκιο για τον κίνδυνο αγοράς, τον κίνδυνο χώρας και τον μη συστημικό κίνδυνο, ενσωματώνοντας αλλαγές στα αντίστοιχα πριμ.
• Να τροποποιούν τα πολλαπλάσια που προκύπτουν από χρηματιστηριακούς δείκτες ή πρόσφατες συγκρίσιμες συναλλαγές, όταν εφαρμόζουν συγκριτικές μεθόδους εκτίμησης, προκειμένου να λάβουν υπόψη τους τις τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά.
• Να αναγνωρίζουν το γεγονός ότι δεν επηρεάζονται όλοι οι κλάδοι της οικονομίας στον ίδιο βαθμό από την υφιστάμενη κρίση και να λαμβάνουν υπόψη τους τις επιπτώσεις για κάθε κλάδο ξεχωριστά, αξιολογώντας τη θέση της υπό εκτίμηση εταιρείας μέσα σε αυτόν.