Δημοσιονομική αναπροσαρμογή και μέτρα στήριξης για την επόμενη ημέρα

Με δεδομένο ότι η κατάλληλη διαχείριση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και η εφαρμογή του εθνικού σχεδίου, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω θα λάβει έγκριση και από το Ecofin, αποτελούν τα μείζονα «στοίχηματα» για το οικονομικό επιτελείο, η συνέχιση των μέτρων στήριξης επιχειρήσεων και πραγματικής οικονομίας είναι μέγα ζητούμενο ενόψει της συνέχειας…

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Η κυβέρνηση και δη το υπουργείο Οικονομικών υπερτονίζουν ότι θα υπάρξει συνέχεια στα μέτρα στήριξης και δεν θα καμφθεί η προσπάθεια απόδοσης ισχυρής χείρας βοηθείας σ’ όσους επλήγησαν από τη πανδημία του κορωνοϊού. Θέτουν, όμως μια υπερμεγέθη υποσημείωση, που καταδεικνύει την αλλαγή θεώρησης και στρατηγικής, σ΄ ό,τι αφορά στη συνεισφορά του κράτους προς τους πληγέντες, είτε είναι επιχειρήσεις είτε νοικοκυριά. Τα μέτρα δεν θα είναι οριζόντια, θα αφορούν αποκλειστικά όσους αποδεδειγμένα (επιχειρήσεις, νοικοκυριά), επλήγησαν από την πανδημία και στους οποίους θα δίνεται η δυνατότητα να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε 72 δόσεις, από τις 24 και τις 48 που ισχύει έως σήμερα.

Επίσης, το εν λόγω μέτρο που προβλέπει την αύξηση των δόσεων και πιθανώς την ενσωμάτωση-στα πληρωτέα χρέη- του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ, πρέπει να έχει την έγκριση των εταίρων, των δανειστών όπως συνηθίζαμε να τους λέμε κατά τα μνημονιακά χρόνια. Η Ελλάδα, χάρη στις πρόσφατες αποφάσεις του Eurogroup, ευεργετήθηκε-όπως φυσικά κι άλλες χώρες-από την απόφαση για διατήρηση της γενικής ρήτρας διαφυγής έως το 2022. Αυτό σημαίνει ότι η Αθήνα δεν δεσμεύεται να παρουσιάσει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% και άλλα θετικά μακροοικονομικά-δημοσιονομικά στοιχεία, όπως «πηγάζουν» από τις συμφωνίες με τους δανειστές.
Έχει λάβει περίοδο χάριτος, ελέω πανδημίας, όπως και οι λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, όμως δεν μπορεί να κάνει του κεφαλιού της. Ούτως ή άλλως, η χώρα εξακολουθεί να δίνει λόγο, να αναφέρεται προς τους εταίρους, παρουσιάζοντας τα βραχυπρόθεσμα και μακρόπνοα οικονομικά της πλάνα, ανάμεσα στα οποία-ενόψει της επερχόμενης 11ης αξιολόγησης- είναι το επόμενο στάδιο της δημόσιας αρωγής προς τους πληγέντες. Η επόμενη ημέρα της πανδημίας, με δεδομένη την αποκατάσταση της υγειονομικής τάξης, έχει ως κύριο άξονα για το οικονομικό επιτελείο, τη σταδιακή απεμπλοκή του κράτους και των ταμείων του από την ενίσχυση επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Υποστήριξη αλλά με… μέτρο

Η αναπροσαρμογή της δημοσιονομικής στρατηγικής είναι αναπόφευκτη και κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης, ανάμεσα στους οποίους ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών, έχουν ήδη ρίξει τις τροχιοδεικτικές τους βολές, προκειμένου να καταδείξουν τον στόχο: μείωση του ελλείμματος που πήρε την ανιούσα εξαιτίας των πολλών κεφαλαίων που διοχετεύθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Μη γελιόμαστε, η εξισορρόπηση των δημοσιονομικών είναι μια άκρως αναγκαία «διαδικασία», η οποία θα εκκινήσει το επόμενο διάστημα, συνεπαγόμενη κατά κύριο λόγο τη συρρίκνωση-σύμπτυξη των υποστηρικτικών εργαλείων προς την πραγματική οικονομία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Όπερ μεθερμηνευόμενον εστί, τα μέτρα στήριξης δεν θα είναι μόνο στοχευμένα, αλλά και αισθητά μειωμένα, από πλευράς κρατικών κονδυλίων. Είχαμε, μάλιστα, αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο μας, ότι σύμφωνα με το ελληνικό Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2022-2025, κατά το επόμενο έτος τα κρατικά κονδύλια στήριξης θα υποχωρήσουν στα 2 δισ.ευρώ, έναντι 14,3 που είναι το 2021.

Δύσκολη εξίσωση

Στο ζύγι της επόμενης ημέρας, το οικονομικό επιτελείο έχει να τοποθετήσει την απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και την περικοπή των κρατικών δαπανών. Η Δημοσιονομική ισορροπία είναι προαπαιτούμενο και ζητούμενο ταυτόχρονα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνει με τρόπο επιβαρυντικό για την κοινωνία, το επιχειρείν και τους πολίτες. Η εξίσωση είναι δύσκολη και γι’ αυτό απαιτούνται λελογισμένες ενέργειες και συνετές επιλογές.

Προκειμένου, βεβαίως, όλα τα παραπάνω να έχουν νόημα, απαράβατη προϋπόθεση είναι η χώρα να ξεπεράσει πλήρως τον υγειονομικό κίνδυνο που απορρέει από τον κορωνοϊό. Αν δεν συμβεί αυτό και η Ελλάδα εξοκείλει πάλι υγειονομικώς, με συνέπεια να καταστούν αναγκαία νέα λοκντάουν τοπικού ή και ενδεχομένου καθολικού χαρακτήρα, τότε οποιαδήποτε κουβέντα περί ανάκαμψης και ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής, δεν θα έχει το παραμικρό νόημα. Η προσαρμογή προς μιας εξόχως δυσμενή οικονομική πραγματικότητα, θα είναι βίαιη και με πολλά «θύματα».