Χ. Καφαντάρη: Διχαστικό νομοσχέδιο που αλλοιώνει τον παιδοκεντρικό χαρακτήρα του Οικογενειακού Δικαίου

Τοποθέτηση της Βουλευτή Δυτικής Αθήνας και Αν. Τομεάρχη Πολιτικής Προστασίας της ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, στην κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Δημοσίας Διοίκησης, Δημοσίας Τάξης και Δικαιοσύνης και Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με θέμα την επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου»

Συντηρητισμός είναι να γυρίζουμε πίσω, και με το εν λόγω σχέδιο νόμου γυρίζουμε πίσω από το πρωτοπόρο νομοσχέδιο του 1983 περί Οικογενειακού Δικαίου. Συντηρητισμός είναι εκεί που το επίκεντρο ήταν το παιδί, να πηγαίνουμε πίσω σε γονεοκεντρικές λογικές.

Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πήρε θέση, με συγκεκριμένη Έκθεσή του, όπου αναφέρεται «όταν υπάρχει ενδοοικογενειακή βία, δεν μπορεί να υπάρχει συνεπιμέλεια. Αυτό είναι αντίθετο στα θεμελιώδη δικαιώματα των θυμάτων, του γονέα που κακοποιήθηκε και, βέβαια, και του παιδιού».

Η ευθύνη σας, κύριε Υπουργέ, είναι τεράστια για το σχέδιο νόμου που φέρνετε. Η ευθύνη της Κυβέρνησης είναι ότι με το εν λόγω σχέδιο νόμου, κατάφερε να δημιουργηθεί μία κοινωνική αναταραχή και να διχαστεί η κοινωνία σε μεγάλο βαθμό.

Λίγες φορές νομοθετικές πρωτοβουλίες δημιουργούν τέτοια ζητήματα. Πολύ χρήμα, ίσως, κινήθηκε, επ’ ευκαιρία του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Είδαμε στην Αθήνα και άλλες πόλεις αφίσες στις στάσεις των λεωφορείων. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν απειλές εδώ και καιρό σε δικαστές, στην ανεξάρτητη δικαστική εξουσία.

Το νομοσχέδιο είναι αντίθετο στη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού. Αλλάζει ο χαρακτήρας του οικογενειακού δικαίου, από παιδοκεντρικός γίνεται γονεϊκός. Το παιδί δεν αντιμετωπίζεται αυτοτελώς, αλλά σαν συνισταμένη γονέων. Όμως, το οικογενειακό δίκαιο είναι εθνικό δίκαιο.

Αντί για το συμφέρον του παιδιού που υπάρχει στο οικογενειακό δίκαιο, οδηγούμαστε σε επιδιώξεις γονέων που θεωρούνται ότι εκπροσωπούν το συμφέρον του παιδιού.

Απαιτείται εφαρμογή και εξειδίκευση του νόμου 2447/96 περί οικογενειακών δικαστηρίων και δημιουργία κατάλληλων κοινωνικών υποδομών.

Κανείς δεν μπορεί να είναι αρνητικός στην συνεπιμέλεια. Φυσικά και υπάρχει συνεπιμέλεια και όταν δεν υπάρχει, υπάρχουν προβλέψεις από τα αρμόδια δικαστήρια. Το ζήτημα είναι η υποχρεωτική συνεπιμέλεια, η οποία εισάγεται οριζόντια μέσα από το σχέδιο νόμου.

Καλό είναι να πάμε ένα βήμα μπροστά στην πρόοδο και στην πραγματικότητα και να μην γυρίζουμε πίσω και στον ευαίσθητο αυτό τομέα που αφορά τα παιδιά. Γιατί αρκετά γυρίζουμε πίσω με τις νομοθετήσεις που κάνατε τα δύο χρόνια που είστε Κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία.

ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ:

Κυρία Πρόεδρε, ευχαριστώ.

Πριν ξεκινήσω την τοποθέτησή μου, σχετικά με το σχέδιο νόμου που συζητάμε, δεν μπορώ να μη δώσω μία απάντηση στο «μάθημα» που μας έδωσε προλαλήσας βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας περί συντηρητισμού και συντηρητικών θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ –Προοδευτική Συμμαχία.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συντηρητισμός είναι να γυρίζουμε πίσω, και με το εν λόγω σχέδιο νόμου γυρίζουμε πίσω από το πρωτοπόρο νομοσχέδιο του 1983 περί Οικογενειακού Δικαίου. Συντηρητισμός είναι εκεί που το επίκεντρο – και με το νόμο που ανέφερα – ήταν το παιδί, να πηγαίνουμε πίσω σε γονεοκεντρικές λογικές.

Και, βέβαια, να μην αναφέρω και πάρα πολλά άλλα στην καθημερινή κοινωνική και οικονομική ζωή, το συντηρητισμό στην εργασία, όπου η Νέα Δημοκρατία ετοιμάζει να μας γυρίσει νομοθετικά στον 19ο αιώνα με το νομοσχέδιο που ετοιμάζει.

Έρχομαι, όμως, στο σχέδιο νόμου, το οποίο συζητάμε, σήμερα. Άκουσα με μεγάλη προσοχή τον κύριο Υπουργό. «Κάναμε ότι μπορούσαμε για το συμφέρον του παιδιού, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα», είπατε, κύριε Τσιάρα. Η Εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας είπε ότι το σχέδιο νόμου που συζητάμε καλλιεργεί την κουλτούρα συναινέσεων. Βέβαια, στην καινούργια Πρόεδρο της Επιτροπής Ισότητας της Βουλής – αφού της ευχηθώ καλή επιτυχία – θα της πω ότι καλό είναι να συζητήσει με τις γυναικείες οργανώσεις για το τι λένε για το εν λόγω σχέδιο νόμου.

Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι βουλευτές, πρέπει να γνωρίζετε – επειδή όλοι επικαλούμαστε την Ευρώπη – ότι πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πήρε θέση, με συγκεκριμένη Έκθεσή του, όπου αναφέρεται «όταν υπάρχει ενδοοικογενειακή βία, δεν μπορεί να υπάρχει συνεπιμέλεια. Αυτό είναι αντίθετο στα θεμελιώδη δικαιώματα των θυμάτων, του γονέα που κακοποιήθηκε και, βέβαια, και του παιδιού». Και, μέσα σε αυτήν την Έκθεση, αναφέρονται μια σειρά μέτρα, όπως να πληρείται η ανάγκη για ειδικά δικαστήρια, κατάρτιση δικαστών, κατάρτιση υγειονομικών, αστυνομικών κλπ.

Η ευθύνη σας, κύριε Υπουργέ, είναι τεράστια για το σχέδιο νόμου που φέρνετε. Η ευθύνη της Κυβέρνησης, για ένα τόσο σοβαρό και ευαίσθητο θέμα – γιατί όταν μιλάμε για το παιδί πάντα υπάρχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία – είναι ότι με το εν λόγω σχέδιο νόμου, κατάφερε να δημιουργηθεί μία κοινωνική αναταραχή, θα έλεγα. Μια κοινωνική αναταραχή και – τολμώ να πω – να διχαστεί και η κοινωνία σε μεγάλο βαθμό. Ο ίδιος αναφέρατε – και είναι γεγονός – ότι στο δημόσιο λόγο, αλλά και στη δημόσια διαβούλευση, τα σχόλια ήταν πάρα πολλά. Λίγες φορές νομοθετικές πρωτοβουλίες δημιουργούν τέτοια ζητήματα. Εγώ, εδώ, θα αναφερθώ συγκεκριμένα. Πολύ χρήμα, ίσως, κινήθηκε, επ’ ευκαιρία του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Είδαμε στην Αθήνα και άλλες πόλεις – δεν ξέρω, μιλώ για την Αθήνα – αφίσες στις στάσεις των λεωφορείων.

Από την άλλη μεριά, όπως ανέφεραν και άλλοι συνάδελφοι, υπάρχουν απειλές εδώ και καιρό σε δικαστές, στην ανεξάρτητη δικαστική εξουσία. Δημιουργήθηκε, δηλαδή, με αυτό το νομοσχέδιο, που έχει αυτό το ευαίσθητο θέμα, μία πολύ μεγάλη αναταραχή.

Η ευθύνη σας, κύριε Υπουργέ, είναι μεγάλη γιατί κάνατε Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή, η οποία κατέθεσε ένα πόρισμα και τελικά δεν δόθηκε στη δημοσιότητα και από ότι άκουσα ούτε στα κόμματα όταν σας επισκέφτηκαν στο Υπουργείο. Αλλά, βέβαια, και στις γυναικείες οργανώσεις, στους δικηγορικούς συλλόγους και σε όλους τους σχετικούς φορείς οι πόρτες σας ήταν κλειστές. Ευθύνεστε, κύριε Υπουργέ, γιατί αυτό το νομοσχέδιο είναι αντίθετο στη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού. Αλλάζει ο χαρακτήρας του οικογενειακού δικαίου, από παιδοκεντρικός γίνεται γονεϊκός. Το παιδί δεν αντιμετωπίζεται αυτοτελώς, αλλά σαν συνισταμένη γονέων. Όμως, το οικογενειακό δίκαιο είναι εθνικό δίκαιο. Επανέρχομαι στο νόμο 1329/83 που έγκριτοι νομικοί τον συνέταξαν και ψηφίστηκε τότε που υπήρχε διάλογος με γυναικείες οργανώσεις, που εισήγαγε το παιδοκεντρικό χαρακτήρα και που σημεία αυτού του νόμου μετά από έξι χρόνια συμπεριλήφθηκαν στη διεθνή σύμβαση για το παιδί. Όμως, υπάρχει και ο νόμος 2447/96 που μιλάει για οικογενειακά δικαστήρια.

Εμείς δεν λέμε ότι τα πράγματα είναι όλα καλά. Φυσικά και υπάρχει ανάγκη να βελτιωθούν κάποια ζητήματα. Παραδείγματος χάριν, το θέμα των οικογενειακών δικαστηρίων. Μήπως αυτό έπρεπε να είναι ένα αντικείμενο να δει το Υπουργείο Δικαιοσύνης πώς θα υλοποιηθεί και με ποιον τρόπο; Δεν είμαι νομικός, γεωλόγος είμαι, για να προτείνω. Αλλά αυτό πρέπει να είναι ένα αντικείμενο μελέτης από την πλευρά του Υπουργείου. Το πώς μπορεί να γίνει αυτό. Αντί, λοιπόν, για το συμφέρον του παιδιού που υπάρχει στο οικογενειακό δίκαιο, οδηγούμαστε σε επιδιώξεις γονέων που θεωρούνται ότι εκπροσωπούν το συμφέρον του παιδιού.

Κανείς δεν μπορεί να είναι αρνητικός στην συνεπιμέλεια. Φυσικά και υπάρχει συνεπιμέλεια και όταν δεν υπάρχει, υπάρχουν προβλέψεις από τα αρμόδια δικαστήρια. Το ζήτημα είναι η υποχρεωτική συνεπιμέλεια, η οποία εισάγεται οριζόντια μέσα από το εν λόγω σχέδιο νόμου.

Καλό είναι, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, να ακούσετε και με προσοχή τους φορείς και καλό είναι να ξανασκεφτείτε το εν λόγω σχέδιο νόμου, το οποίο καταθέσατε και να πάμε ένα βήμα μπροστά στην πρόοδο και στην πραγματικότητα και να μην γυρίζουμε πίσω και στον ευαίσθητο αυτό τομέα που αφορά τα παιδιά. Γιατί αρκετά γυρίζουμε πίσω με τις νομοθετήσεις που κάνατε τα δύο χρόνια που είστε Κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία.

Ευχαριστώ.