Υπάρχει «οδικός χάρτης» για την επιστροφή στην κανονικότητα;

Στα χρόνια των Μνημονίων, μια από τις πολυφορεμένες ατάκες σε πολιτικό επίπεδο, ήταν ο «οδικός χάρτης εξόδου από την κρίση». Η… μαγική συνταγή για τον τερματισμό των Μνημονίων, αποτελούσε το «ιερό δισκοπότηρο» της εγχώριας πολιτικής σκηνής, που επένδυε, «έχτιζε» πάνω στην υπόσχεση για οριστική απομάκρυνση από τα μνημονικά καθεστώτα. Στην παρούσα χρονική στιγμή και με τη χώρα, την οικονομία και τους πολίτες της να έχουν «υποστεί» δύο lockdown εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, η ανάγκη για την ύπαρξη ενός οδικού χάρτη εξόδου από την πολυεπίπεδη κρίση, πρωτίστως υγειονομική, αποτελεί ευχής έργον…

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Δεν πρόκειται για ευχολόγιο, αλλά επιβεβλημένη ανάγκη, να υπάρχει ένα ολοκληρωμένο και πλήρως καταρτισμένο σχέδιο, που θα καταδεικνύει με εμφατικό τρόπο τα βήματα επιστροφής στην κανονικότητα. Προς το παρόν η επικρατούσα τάση, σ’ ό, τι αφορά τον σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και η συνάρτησή της  με τη λειτουργία του κοινωνικού ιστού, της πραγματικής οικονομίας και εν γένει του επιχειρείν, εμπεριέχει ισχυρά ψήγματα προσωρινού αυτοσχεδιασμού.

Οτιδήποτε σχεδιάζεται και αποφασίζεται, είτε αυτό αφορά το άνοιγμα καταστημάτων (έστω και με τη μορφή click away), είτε τη λειτουργία των σχολείων για παράδειγμα, έχει βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα και τη σφραγίδα-πιστοποίηση των επιστημονικών δεδομένων, βάσει των οποίων εισηγούνται και οι ειδικοί. Φυσικά κανείς δεν ισχυρίζεται το άκρως… σχιζοφρενικό, να μην λαμβάνονται υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα και η κυβέρνηση να κάνει κοινώς του κεφαλιού της. Από την άλλη πλευρά, όμως, ουδείς πρέπει να εθελοτυφλεί ενώπιον συγκεκριμένων συμπερασμάτων που ευκόλως εξάγονται και δίνουν τροφή για σκέψη.

Με δύο lockdown στις πλάτες της, η ελληνική κοινωνία, απέφυγε τα χειρότερα και αυτό δεν επιδέχεται την παραμικρή αμφισβήτηση. Αρκεί να ρίξει κάποιος μια ματιά στη γειτονική Ιταλία, που ακόμα προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές της, από το καταστροφικό πρώτο πέρασμα της πανδημίας. Την ίδια στιγμή, όμως, παρά τα «σκληρά» μέτρα που έχουν ληφθεί και η αλήθεια είναι πως τηρούνται από την μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού, τα κρούσματα του κορωνοϊού δεν έχουν μειωθεί, τουναντίον σε ορισμένες Περιφέρειες, όπως για παράδειγμα στην Αττική, χτυπούν «κόκκινο».

Υπάρχει φως στο τούνελ;

Το να συναινέσει κάποιος με την αφοριστική λογική του τύπου «έχουμε κάνει μια τρύπα» στο νερό», είναι πέρα ως πέρα λανθασμένη, διότι τα εν λόγω μέτρα και γενικώς οι κανόνες ατομικής και συλλογικής προστασίας, απέτρεψαν την πανδημία να σαρώσει τα πάντα και η Ελλάδα να θυμίσει  Ιταλία. Φως στο τούνελ όμως υπάρχει στα αλήθεια; Πότε μπορεί να συντελεστεί αυτή η περίφημη επιστροφή στην κανονικότητα, την οποία επιζητούν διακαώς πολίτες και οικονομία;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει σαφής απάντηση στα εν λόγω ερωτήματα και ουδείς ρισκάρει προβλέψεις τη δεδομένη στιγμή. Από την άλλη πλευρά, όμως, και με δεδομένα την κούραση της κοινωνίας από τα περιοριστικά μέτρα και  το συντριπτικό πλήγμα που έχουν δεχθεί κλάδοι της οικονομίας, όπως αυτός της εστίασης, απαιτείται η εκπόνηση ενός σχεδίου εξόδου από την κρίση.

Ο φαύλος κύκλος και το… περσινό παράδειγμα με τον τουρισμό

Αποτελεί  πραγματική πολιτική και κοινωνική ανάγκη. Κινδυνεύουμε να εγκλωβιστούμε σ’ ένα φαύλο κύκλο δράσεων και ενεργειών, που μπορεί να αποδίδουν προσωρινά αποτελέσματα είτε σε υγειονομικό είτε σε οικονομικό επίπεδο, αλλά κατ’ ουσίαν δεν αλλάζουν αισθητά τον πανδημιολογικό χάρτη της χώρας. Απαιτείται, λοιπόν, συγκεκριμένο σχέδιο, στρατηγικές επιλογές και βούληση για να επιτευχθούν οι απαιτούμενοι στόχοι που  θα δημιουργήσουν τις συνθήκες για την επιστροφή στην κανονικότητα.

Για παράδειγμα, εάν έως το καλοκαίρι οι επιδημιολογικοί δείκτες του κορωνοϊού δεν έχουν πέσει αισθητά, θα ανοίξουν και πάλι τα σύνορα για την εισροή, έστω και με λελογισμένο τρόπο, τουριστών από τα εξωτερικό; Η ενίσχυση του Τουρισμού αποτελεί σημείο αναφοράς, ωστόσο, το πάθημα του 2020, όταν ελέω της έλευσης ξένων τουριστών αυξήθηκαν σημαντικά τα κρούσματα, πρέπει να αποτελεί οδηγό για το μέλλον.

Απαιτείται, λοιπόν, να έχουμε ένα συγκεκριμένο κοστολογημένο σχέδιο, όπου θα αναπτύσσονται με σαφήνεια οι κεντρικοί στόχοι, οι εναλλακτικές λύσεις, τα συν και τα κατά κάθε επιλογής. Είτε αυτή σχετίζεται με τον τουρισμό, όπως επί παραδείγματι αναφέραμε, είτε με κάποια άλλη κομβική επιλογή. Σε αντίθετη περίπτωση, ως χώρα και ως κοινωνία, θα κουβαλάμε σαν το Σίσυφο το φορτίο της πανδημίας και θα μας είναι εξόχως δύσκολο, να φτάσουμε προς την κορυφή του βουνού, προς την επιστροφή στην κανονικότητα…