Τα ανησυχητικά σημάδια και οι κίνδυνοι για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα

H νέα τραπεζική περιπέτεια που έχει ως δίπολο την κατάρρευση της Silicon Valley και άλλων περιφερειακών τραπεζών στις ΗΠΑ, όπως επίσης και τα μεγάλα προβλήματα «βιωσιμότητας» της Credit Suisse που οδήγησαν τελικά στην πώλησή της, αποτελεί ένα καλό μάθημα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις αγορές. Κάποιοι θα τολμούσαν να πουν  εν γένει για το καπιταλιστικό σύστημα και δη στην έκφανσή του που αφορά στην ελεύθερη αγορά, η οποία δεν έχει πετύχει να αυτορυθμίζεται, στον ιδεατό βαθμό που θα ήθελε το ίδιο το σύστημα.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Χρειάστηκε να κινητοποιηθούν, να βάλουν πλάτη οι κρατικές αρχές, τόσο στην περίπτωση της SVB όσο και της Credit Suisse, για να κοπάσει ο πανικός, η έντονη ανησυχία και το sell off στις διεθνείς αγορές και ιδίως στις τραπεζικές μετοχές. Για ποια αυτορρύθμιση δικαιούται να ομιλούν οι υπηρετούντες το σύστημα, όταν απαιτείται η παρέμβαση του κράτους για αποφευχθεί η διάλυση; Τα παθήματα του 2008, με την κατάρρευση της Lehman είχαν ταρακουνήσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το οποίο αντιλήφθηκε ότι η πλήρης ελευθερία που μετατράπηκε σε ασυδοσία και οδήγησε στο τότε δυσάρεστο φαινόμενο, ήταν κακός οδηγός.

Βήματα… προόδου έγιναν, ατελείωτες διαβεβαιώσεις για μη επανάληψη του καταστροφικού φαινομένου της Lehman Brothers δόθηκαν, ωστόσο ο κίνδυνος παραμονεύει και αυτό αποδεικνύεται με εμφατικό τρόπο όλες αυτές τις ημέρες. Η γενικευμένη κρίση μάλλον αποφεύχθηκε προς ώρας, όμως αν τα ανησυχητικά σημάδια που προκύπτουν, αγνοηθούν και πάλι, ίσως η επόμενη φορά να είναι πιο ισχυρή και συγχρόνως καταστροφική για τις αγορές.

Ο ρόλος της αύξησης επιτοκίων

Η ραγδαία αύξηση των επιτοκίων στην οποία προχώρησαν οι κεντρικές Τράπεζες (Fed και ΕΚΤ) για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό, διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στο μείζον πρόβλημα που ξέσπασε στις περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ και «διόγκωσε» τις ήδη μεγάλες πληγές που εμφάνιζε η Credit Suisse. Αυτό που ευλόγως βρίσκεται στα χείλη των περισσοτέρων ως ερώτημα, είναι αν Fed και ΕΚΤ επιμείνουν στην αύξηση των επιτοκίων. Περισσότερο θα μοιάζει με εμμονή, παρά με επιμονή, όπου υπεράνω όλων θέτουν την αναχαίτιση των πληθωρισμού.

Ανθεκτικές οι ελληνικές τράπεζες

Οι ελληνικές τράπεζες, σε αντίθεση με παλαιότερες κρίσεις, εμφανίζονται πιο ισχυρές αλλά και πιο ανθεκτικές. Αυτό δεν αποτελεί μια αυθαίρετη διαπίστωση, αλλά είναι η αξιολόγηση κορυφαίων διεθνών οίκων και οικονομικών αναλυτών. Το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών έχει το κατάλληλο μείγμα για να αποδίδει περισσότερα κέρδη όταν ανεβαίνουν τα επιτόκια.

Το πρόβλημα που δημιουργεί η μείωση της αξίας των ομολόγων είναι υπαρκτό και για τις ελληνικές τράπεζες, όμως όχι σε τέτοιο βαθμό που να απειλεί τη σταθερότητά τους. To εγχώριο τραπεζικό σύστημα διαθέτει ισχυρή κεφαλαιακή βάση, βελτιωμένα επίπεδα καθαρής κερδοφορίας και «καθαρούς» ισολογισμούς από κόκκινα ανοίγματα, που το καθιστά ισχυρό στο χρηματοπιστωτικό πεδίο.

Προφανώς όλα τα παραπάνω είναι άκρως θετικά για τις ελληνικές τράπεζες, ωστόσο δεν επιτρέπεται εφησυχασμός και χαλαρότητα το επόμενο διάστημα.