Σία Αναγνωστοπούλου: Η Ευρώπη δεν ήταν στο ραντεβού της με τους πολίτες

Η συνέντευξη της Αναπληρώτριας Υπουργού Εξωτερικών, Σίας Αναγνωστοπούλου, στην εκπομπή L’Invité του τ/σ TV5 Mondeκαι στον δημ/φο Patrick Simonin (06.05.2019):

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλή σας μέρα, Σία Αναγνωστοπούλου. Είστε Αναπληρώτρια Υπουργός Εξωτερικών, αρμόδια για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Σας ευχαριστούμε πολύ που είστε προσκεκλημένη μας με την αφορμή της επίσκεψής σας στη Γαλλία. Στις 26 Μαΐου θα διεξαχθούν ευρωπαϊκές εκλογές. Στη χώρα σας, την Ελλάδα, υπάρχει αληθινή δυσπιστία. Είναι αναστρέψιμη;

Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Υπάρχει πρόβλημα στην Ευρώπη, στον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να εμπνεύσουμε τους λαούς, καταρχάς για να πάνε να ψηφίσουν και να έχουν εμπιστοσύνη στην Ευρώπη. Να πάνε να ψηφίσουν, καθώς η Ευρώπη είναι το δικό τους γήπεδο για να διεκδικήσουν το μέλλον τους. Είναι δύσκολη κατάσταση. Στην Ελλάδα παρά την κρίση, παρά τις πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, οι Έλληνες δεν είναι και τόσο κατά της Ευρώπης όσο θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Εξακολουθεί να υπάρχει ένα 50% που είναι πεπεισμένοι ευρωπαϊστές. Πρέπει λοιπόν να βελτιωθεί αυτό το ποσοστό και να εμπνεύσουμε τους πολίτες να πάνε να ψηφίσουν για την Ευρώπη.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό είναι το μεγάλο διακύβευμα. Σας προτείνω τώρα να δούμε ένα απόσπασμα της εκπομπής Les Haut–Parleurs του TV5, μιας εκπομπής που ασχολείται με τα προβλήματα των νέων στην Ευρώπη. Πρόκειται για ένα απόσπασμα από την Ελλάδα. Ακούστε τι έχουν να πουν για την Ευρώπη.

[ Παρεμβάλλεται ρεπορτάζ από την Ελλάδα της εκπομπής Les Haut–Parleurs του TV5 ]

«ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ευρώπη βάζει περιορισμούς χωρίς να προσφέρει σπουδαία πράγματα όταν έχουμε ανάγκη. Έτσι αισθάνεται η Αλεξάνδρα.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ: Ένα ακόμα θέμα στο οποίο δεν μπορώ να καταλάβω πώς μπορώ να αισθάνομαι Ευρωπαία είναι όταν δεν μπορώ να έχω παροχές οι οποίες θεωρούνται αυτονόητες σε άλλες χώρες της ΕΕ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι ένα πικρό συναίσθημα που το μοιράζεται το 50% των Ελλήνων. Μόνο το 54% πιστεύει ότι η χώρα έχει κάποια οφέλη από την συμμετοχή της στην ΕΕ. Μόνο οι Ιταλοί έχουν χαμηλότερο ποσοστό, οι οποίοι άλλωστε έχουν κάνει την επιλογή να κυβερνώνται από την ακροδεξιά.»

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βλέπουμε ότι η ακροδεξιά στη χώρα σας είναι πολύ ισχυρή. Η Χρυσή Αυγή, ένα κόμμα που μοιάζει με το κόμμα της Μαρίν Λε Πεν, τον Εθνικό Συναγερμό που εμφανίζεται να προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Είναι κι αυτή μια όψη της πραγματικότητας αυτών των εκλογών;

Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι, βεβαίως. Είναι μια όψη της πραγματικότητας αυτών των εκλογών και για αυτό είναι κρίσιμες για την Ευρώπη. Από τη μία πλευρά είναι η λιτότητα. Πρέπει να τελειώνουμε με τις πολιτικές λιτότητας στην Ευρώπη, να έχουμε περισσότερο κοινωνικό κράτος στην Ευρώπη. Ακούσατε τι λένε οι νέοι, ότι η Ευρώπη δεν δίνει αυτά που θα έπρεπε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό που είπε η Αλεξάνδρα στο ρεπορτάζ.

Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι, η Αλεξάνδρα. Ακριβώς. Και από την άλλη πλευρά, εξαιτίας των πολιτικών λιτότητας, εξαιτίας του δημοκρατικού ελλείμματος, αυτού του αισθήματος ορισμένων ότι δεν έχουν πρόσβαση στην Ευρώπη, ότι δεν επηρεάζουν τις ευρωπαϊκές πολιτικές, έχουμε την άνοδο της ακροδεξιάς. Και αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό. Είναι πάρα πολύ επικίνδυνο επειδή η Ευρώπη έχει πληρώσει πολύ ακριβά την ακροδεξιά, τον φασισμό, τον ναζισμό. Θυμόμαστε. Δεν είναι τόσο παλιά.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και λέτε ότι αυτή η απειλή είναι αληθινή και σήμερα, η απειλή της Χρυσής Αυγής, του Εθνικού Συναγερμού στη Γαλλία. Τα συσχετίζετε;

Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι, βέβαια. Ο υπαρκτός αυτός κίνδυνος βρίσκεται στην πραγματικότητα στην αυλή μας, δεν είναι ένας μακρινός κίνδυνος. Βλέποντας την άνοδο (της ακροδεξιάς), βλέποντας τους Βρετανούς να φεύγουν από την Ευρώπη, αυτό κάτι αποδεικνύει. Είναι ένας συναγερμός. Δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια. Αν θέλω να πω κάτι σε όλους τους λαούς της Ευρώπης, είναι αυτή τη φορά να πάνε να ψηφίσουν. Από αυτές τις εκλογές εξαρτάται το μέλλον μας. Το μέλλον όλων των ευρωπαϊκών λαών. Αν πραγματικά θέλουμε να έχουμε χώρες με κοινωνικό κράτος, κοινωνικές διεκδικήσεις, πρέπει η διεκδίκηση να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στη Γαλλία βλέπουμε για παράδειγμα την κρίση των Κίτρινων Γιλέκων, βλέπουμε τελικά αυτή την αμφισβήτηση των λαών της Ευρώπης. Βλέπουμε επίσης, τη νεολαία που, για παράδειγμα στην Ελλάδα, υπέστη τα μέτρα λιτότητας. Βλέπουμε την Ελλάδα που υπέστη τα βάρη της προσφυγικής κρίσης χωρίς να έχει απαραιτήτως τη βοήθεια της Ευρώπης που θα είχε ελπίσει να έχει. Κατά συνέπεια, η Ευρώπη δεν ανταποκρίθηκε σε όλες τις περιστάσεις, «δεν ήταν στο ραντεβού».

Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Πραγματικά έτσι είναι. Είναι πολύ ωραίος ο τρόπος που το λέτε. Η Ευρώπη δεν ήταν στο ραντεβού της με τους πολίτες. Ας πάρουμε τη μαζική φυγή από ευρωπαϊκές χώρες του Νότου, την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη φυγή της νεολαίας προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επειδή δεν μπορούσαν να φανταστούν το μέλλον τους στη δική τους χώρα. Ας πάρουμε το φαινόμενο των προσφύγων και των μεταναστών. Δεν υπήρχε απάντηση αλληλεγγύης από την πλευρά της Ευρώπης. Συνεπώς, οι πολίτες απομακρύνονται, διότι δεν βλέπουν την Ευρώπη να είναι παρούσα στην καθημερινότητά τους. Αυτό είναι η πολιτική: Η παρουσία στην καθημερινότητα των πολιτών. Αναφερθήκατε στις διεκδικήσεις των Κίτρινων Γιλέκων. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει διαρκώς δυσαρέσκεια από την πλευρά της κοινωνίας, γιατί υπάρχει το αίσθημα ότι δεν έχουν πρόσβαση στην εξουσία. Οι αποφάσεις λαμβάνονται στις Βρυξέλλες, λένε οι πολίτες· εμείς δεν μπορούμε να παρέμβουμε άρα απομακρυνόμαστε, λένε. Έτσι κάνουν την εμφάνισή τους ακροδεξιά κόμματα με μια επινοημένη ρητορική, που δεν προϋπήρχε. Μιλάνε για το ισχυρό κράτος, το ισχυρό κράτος-έθνος, αυτό το λεξιλόγιο δεν υπήρχε στο παρελθόν. Αντί λοιπόν να οικοδομούμε το μέλλον, βλέπουμε μέσα από αυτά τα ακροδεξιά κόμματα ένα παρελθόν που ούτως ή άλλως δεν υπήρχε και τελικά χάνουμε το μέλλον. Και γι’ αυτό θέλω να πω στους λαούς της Ευρώπης ότι η ψήφος υπέρ ακροδεξιών κομμάτων ισοδυναμεί με αποχή από το μέλλον, με γύρισμα της πλάτης στο μέλλον. Αυτό το παρελθόν δεν υπάρχει. Επιδιώκουν την αποκατάσταση ενός παρελθόντος, που ούτως ή άλλως είναι στον χώρο του φανταστικού, αντί να διεκδικούν το μέλλον.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βλέπουμε όμως, κυρία υπουργέ, ότι το θέμα της Ευρώπης δεν έχει θέση στην προεκλογική περίοδο κατά την οποία συζητάμε περισσότερο για εθνικά ζητήματα. Στη Γαλλία έχουμε την εντύπωση ότι είναι ένα τεστ για τον Εμμανουέλ Μακρόν. Η Ευρώπη δεν ενδιαφέρει, δεν κινητοποιεί.

Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ακούστε, κύριε Σιμονέν. Σε κάποιο βαθμό είναι φυσιολογικό. Αν αναφορικά με την Ευρώπη μιλάμε πάντοτε με εντελώς τεχνοκρατική γλώσσα, πώς να εμπνεύσουμε τους πολίτες να δουν την Ευρώπη; Η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε μια εντελώς τεχνοκρατική ρητορική με ένα λεξιλόγιο ακατανόητο, αντί να δείξουμε ότι αυτή η Ευρώπη είναι το κοινό μας πεδίο διεκδίκησης της κοινωνικής μας ζωής, της πολιτιστικής μας ζωής, της οικονομικής μας ζωής, τελικά, του μέλλοντός μας. Υπάρχουν κατά συνέπεια δυσκολίες. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο, εμείς οι πολιτικοί προσεγγίζουμε την Ευρώπη.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστώ πολύ, Σία Αναγνωστοπούλου, υπουργέ Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ελλάδας, που ήσασταν μαζί μας.

Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ.