Σαρωτικοί φορολογικοί έλεγχοι: Στο μικροσκόπιο της ΑΑΔΕ τα επιδόματα

Περισσότεροι από 2,8 εκατομμύρια φορολογούμενοι με ετήσιο δηλωθέν εισόδημα 10.000–20.000 € έχουν μπει στο στόχαστρο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Ο νέος, ψηφιακά ενισχυμένος ελεγκτικός μηχανισμός αξιοποιεί εξελιγμένους αλγορίθμους και διασταυρώσεις δεδομένων για να «ανιχνεύσει» περιπτώσεις όπου οι πραγματικές καταναλωτικές δαπάνες υπερβαίνουν κατά πολύ τα δηλωθέντα εισοδήματα – έως και 100.000 ή 200.000 €.

Η επιλογή αυτής της ζώνης δεν είναι τυχαία: αφορά νοικοκυριά και επαγγελματίες που, αν και δεν εμφανίζονται στα υψηλά σκάνδαλα φοροδιαφυγής, μπορεί να κρύβουν σημαντικές αποκλίσεις ανάμεσα σε όσα δηλώνουν και σε όσα δαπανούν.

Ο ρόλος των αλγορίθμων και των μαζικών διασταυρώσεων
Η ΑΑΔΕ χρησιμοποιεί εξελιγμένους αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, συνδυάζοντας:

-Κάρτες συναλλαγών (λιανική, σούπερ μάρκετ, εστίαση)

-Τραπεζικές κινήσεις σε λογαριασμούς με ετήσιο τζίρο > 100.000 €

-Δάνεια & Εξυπηρέτηση Υποχρεώσεων (στεγαστικά, προσωπικά)

-Μεταβιβάσεις ακινήτων & οχημάτων

-Ασφαλιστικά συμβόλαια ζωής/υγείας

-Ιδιωτικά νοσήλια & δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων

-Λογαριασμοί ΔΕΚΟ άνω των 1.000 €

Συνδυάζοντας αυτές τις πηγές, ο αλγόριθμος επισημαίνει περιπτώσεις όπου οι συνολικές δαπάνες προσεγγίζουν ή υπερβαίνουν κατά πολύ το δηλωθέν εισόδημα – ακόμα και έως 100.000 ή 200.000 €!

 Στάδια του ελέγχου
Προκαταρκτική φιλτράρισμα: Αυτόματος σειριακός έλεγχος για αναντιστοιχίες εισοδήματος–δαπανών.

Έμμεσες τεχνικές προσδιορισμού εισοδήματος: Ανάλυση ρευστότητας, καθαρής θέσης και μετρητών για να προσδιοριστεί «κατ’ εκτίμηση» το πραγματικό φορολογητέο εισόδημα.

Διευκρινίσεις: Κλήση του φορολογουμένου να προσκομίσει αποδείξεις (τιμολόγια, συμβόλαια, τραπεζικά έγγραφα).

Οριστική απόφαση:

1.Αν επαρκούν τα τεκμήρια, ο έλεγχος κλείνει χωρίς συνέπειες.

2.Αν δεν τεκμηριώνεται η νομιμότητα των δαπανών, επιβάλλονται φόροι και πρόστιμα.

 Νομικές συνέπειες και οικονομικές κυρώσεις
Φόρος 33% επί της διαφοράς δαπανών vs. εισοδήματος

Πρόστιμο 50% επί της επιπλέον φορολογικής διαφοράς

Προσαυξήσεις για εκπρόθεσμη καταβολή

Διοικητικά μέτρα σε επανειλημμένες ή κακόβουλες περιπτώσεις

Στον πρώτο κύκλο διασταυρώσεων εντοπίστηκαν ήδη περίπου 800 περιπτώσεις με δηλωθέντα εισόδημα κάτω των 10.000 € αλλά απροκάλυπτες καταναλωτικές δαπάνες που δεν δικαιολογούνταν.

 Προστασία και δικαιώματα φορολογουμένων
Ουδέτερη προσέγγιση: Κανένας δεν θεωρείται εκ των προτέρων φοροφυγάς.

Δικαίωμα άμυνας: Παροχή όλων των αποδεικτικών στοιχείων πριν από την επιβολή κυρώσεων.

Διαφανής διαδικασία: Η κάθε κλήση για διευκρινίσεις συνοδεύεται από σαφείς οδηγίες και προθεσμίες.

 Προτάσεις συμμόρφωσης και αποφυγής κινδύνων
Αρχειοθέτηση στοιχείων: Κρατήστε ψηφιακές και έντυπες αποδείξεις για 5+ έτη.

Χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών: Ελαχιστοποιεί τη χρήση μετρητών και διευκολύνει τις διασταυρώσεις.

Συστηματική τήρηση βιβλίων: Ιδιαίτερα για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.

Τακτικές φορολογικές δηλώσεις: Αποφύγετε διορθώσεις ή εκπροθέσμους υπολογισμούς που «τραβούν» την προσοχή.

Συνεργασία με φοροτεχνικό: Επαγγελματική υποστήριξη για πρόληψη και σωστή τεκμηρίωση.

Προοπτικές & Προκλήσεις
Αποτελεσματικότητα vs. ιδιωτικότητα: Ο συνδυασμός μεγάλων δεδομένων ενισχύει την ακρίβεια αλλά θέτει ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Αναβάθμιση αλγορίθμων: Συνεχής εκπαίδευση των μοντέλων σε νέους τύπους συναλλαγών (κρυπτονομίσματα, e‑commerce).

Κοινωνικό αποτύπωμα: Η εμπιστοσύνη του κοινού ενισχύεται όταν το σύστημα αντιμετωπίζει δίκαια τόσο τους «μεσαίους» φορολογούμενους όσο και τα μεγάλα οικονομικά εγκλήματα.

Ο φετινός, ψηφιακά ενισχυμένος σχεδιασμός ελέγχων της ΑΑΔΕ φέρνει μια νέα εποχή διαφάνειας και αποτελεσματικότητας. Με στοχοπροσήλωση στα μηνύματα συμφωνίας εισοδήματος–δαπανών και με σεβασμό στα δικαιώματα των πολιτών, το φορολογικό σύστημα ωριμάζει, στέλνοντας ισχυρό μήνυμα: Νόμιμη δαπάνη δεν φοβάται έλεγχο, ενώ παρανομία δεν μένει ατιμώρητη.