Πρέπει να γίνουν πολλά και δη σε μικρό χρονικό διάστημα

Η έλευση του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο βρίσκει την Ευρώπη – αδικαιολόγητα – ανέτοιμη. Στις Βρυξέλες έμειναν στη λογική του “disruption”, όπως αντιμετώπισαν τη νίκη του Αμερικανού επιχειρηματία στις εκλογές του 2015. Δεν περίμεναν νέα νίκη του και ακόμα και όταν όλα έδειχναν από το καλοκαίρι ότι θα επικρατήσει και δη με άνεση, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί επέμειναν να αρνούνται την πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα είναι η Γηραιά Ήπειρος σήμερα να μην έχει συνοχή σε επίπεδο άσκησης πολιτικής, να μην παρεμβαίνει σε πεδία που την αφορούν άμεσα (βλ. Μέση Ανατολή) και να μην είναι σε θέση γενικότερα να λάβει αποφάσεις για το αύριό της. Η κεντροδεξιά ναι μεν ελέγχει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά παντού ξεφυτρώνουν κυβερνήσεις με υπερσυντηρητική και αντισυστημική ή και ευρωσκεπτικιστική προδιάθεση που ενδιαφέρονται περισσότερο να πιάσουν στασίδι στη νέα κατάσταση στο Λευκό Οίκο απ’ ό,τι να συνεισφέρουν στην επιτάχυνση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Γράφει ο *Κωνσταντίνος Δέδες

Ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί με την επιβολή δασμών στα εισαγόμενα στις ΗΠΑ ευρωπαϊκά προϊόντα· το εμπορικό ισοζύγιο με την Ευρώπη είναι αρνητικό για τους Αμερικανούς και αυτό για έναν επιχειρηματία Πρόεδρο είναι προφανέστατα ανεπίτρεπτο. Και έχουν αρχίσει οι πιέσεις για την αγορά ακριβού αμερικανικού LNG, ώστε να ισοσκελιστεί η κατάσταση. Πιέζει επίσης ο Ντόναλντ Τραμπ για τη δραστική αύξηση των προϋπολογισμών άμυνας για τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Και όλα δείχνουν πως έπονται και παρεμβάσεις του περιβάλλοντός του σε θέματα που αφορούν στη συγκρότηση των κοινωνικών σχέσεων, ώστε να ηττηθεί σε όλα τα μήκη και πλάτη της Δύσης γενικότερα, το κίνημα της «αφύπνισης» (wokeness). Εκεί όμως που η Ευρώπη θα κριθεί, είναι όταν κληθεί να αντιμετωπίσει την παρέμβαση του 47ου Προέδρου των ΗΠΑ στην εσωτερική της πολιτική σκηνή: η πρόθεσή του είναι να δημιουργήσει μια νέα τάξη πολιτικών, προωθώντας επιθετικά τους ριζοσπάστες της δεξιάς που αυτό τον καιρό βλέπουν τις μετοχές τους στο πολιτικό χρηματιστήριο να είναι στο limit up. Η κόντρα του Έλον Μασκ με τη βρετανική κυβέρνηση και υπέρ του AfD στη Γερμανία, αποτελούν τον πρόλογο, πιθανότατα, των όσων έπονται.

Πως να μην ανησυχεί η Ευρώπη; Τι έχει κάνει σωστά τα τελευταία χρόνια; Που είναι η ανάπτυξη για τους πολλούς; Που είναι η κοινή εξωτερική πολιτική; Που είναι η κοινή άμυνα, ο κοινός στρατός και η προστασία των συνόρων της ΕΕ; Που είναι τα μέτρα για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών; Νομίζουν ότι ο κόσμος δεν αντιλαμβάνεται εδώ τη διγλωσσία; Που είναι ο εξορθολογισμός της «πράσινης» πολιτικής που απειλεί τον πρωτογενή τομέα με εξαφάνιση; Που είναι η ενεργειακή αυτοτέλεια και η πυρηνική ενέργεια, που τώρα ξαφνικά κάποιοι, μετά όμως το κλείσιμο αντιδραστήρων στη Γερμανία, επιβεβαίωσαν ότι είναι «καθαρή»; Πόση σοβαρότητα κρύβεται σε πολιτικές υπαναχωρήσεις σε μείζονος σημασίας ζητήματα; Τον Ντόναλντ Τραμπ για πολλά μπορεί ενδεχομένως κάποιος να τον κατηγορήσει. Αλλά, οι θέσεις του, αρέσουν δεν αρέσουν, είναι ξεκάθαρες. Δεν συνιστά αναμφίβολα πολιτική στάση η εμφανής απαρέσκεια των Βρυξελών για τον Αμερικανό Πρόεδρο, η επανάκαμψη του οποίου αποτέλεσε τη βάση για σωρεία «διορθώσεων» σε παγκόσμιο επίπεδο.

Από το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου 2024, μόνο αλλαγές βλέπουμε στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Και έπεται συνέχεια. Μένει να δούμε αν η Ευρώπη θα διαλέξει το ρόλο του κομπάρσου, βλέποντας τις εξελίξεις να την προσπερνούν ή θα ανασκουμπωθεί, προσπαθώντας να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ. Ένας νέος κόσμος ανατέλλει και η Ευρώπη πρέπει να βλέπει το χάραμα από τη θέση του μηχανοδηγού. Αλλά, πρέπει να γίνουν πολλά και δη σε μικρό χρονικό διάστημα.

*Ο Κωνσταντίνος Δέδες είναι δικηγόρος