Πώς η ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία «αναζωογόνησε» το ΝΑΤΟ

Ποιος δεν θυμάται τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, να εκφράζει τον θυμό του για την «κατάντια» του ΝΑΤΟ, να κατσαδιάζει τους συμμάχους για τη νωχελική συμμετοχή τους – κυρίως στο επίπεδο των αμυντικών δαπανών- εκτοξεύοντας, μάλιστα, τα βέλη του κατά της κραταιής οικονομικά Γερμανίας; Το μόνο που δεν είχε εκστομίσει ή αφήσει να εννοηθεί ο ιδιόρρυθμος πρώην κάτοικος του Λευκού Οίκου, ήταν πως το «μαγαζί έπρεπε να κλείσει».

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Η αλήθεια είναι ότι μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου, η Βορειοατλαντική Συμμαχία εισήλθε σ’ ένα ιδιότυπο τέλμα, καθώς έμοιαζε χωρίς ουσιαστικό στόχο και ρόλο. Ο κόκκινος «μπαμπούλας» που πρέσβευε η ΕΣΣΔ, είχε νικηθεί οικονομικά, μην αντέχοντας μεταξύ άλλων τον εξοπλιστικό οίστρο και ανταγωνισμό με τη Δύση που διήρκεσε αρκετές δεκαετίες. «Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις», γράφει ο μέγιστος Κωνσταντίνος Καβάφης και στην περίπτωση του ΝΑΤΟ, η Σοβιετική Ένωση αποτελούσε το ανυπέρβλητο άλλοθι, το ακαταμάχητο επιχείρημα για το ράλι των εξοπλισμών, για την εδραίωση της μιλιταριστικής κουλτούρας στην επίλυση των διαφορών, ακόμη και στη νομιμοποίηση της παραγωγής πυρηνικών όπλων, εις το όνομα της αποτροπής και της ισορροπίας τρόμου με το αντίπαλον δέος.

Επί χρόνια μετά τη διάλυση του κόκκινου «γίγαντα», το ΝΑΤΟ στροβίλιζε γύρω από τον άξονά του, ψάχνοντας κατεύθυνση και λόγω ύπαρξης. Όχι, βεβαίως, πως αυτή η εσωτερική αναζήτηση θα οδηγούσε ποτέ στη διάλυση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, άλλωστε οι ΗΠΑ δεν θα επέτρεπαν ποτέ ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Υπήρχε όμως σαφής πορεία νωθρότητας, αδράνειας, ενδεχομένως και υποτίμησης του γεωπολιτικού ρόλου του ΝΑΤΟ, τα τελευταία χρόνια, από χώρες μέλη κυρίως από την Ευρώπη.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτέλεσε την ιδανική αφορμή, το απρόσμενο (;) εφαλτήριο προκειμένου να αφυπνιστεί το ΝΑΤΟ, να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την ουσιαστική αναζωογόνησή του. Ο γεωπολιτικός εχθρός βρέθηκε, ακούει στο όνομα Μόσχα και εξυπηρετεί ξανά και πλήρως τη δογματική θεώρηση της Συμμαχίας και προφανώς την Ουάσιγκτον, η οποία προσέβλεπε-χωρίς να γνωρίζει την μέθοδο πειθούς των Ευρωπαίων- στο «ξύπνημα» της Γηραιάς Ηπείρου. Η μία μετά την άλλη, χώρες του ΝΑΤΟ ανακοινώνουν αύξηση των αμυντικών τους δαπανών και ενισχύουν τις ένοπλες δυνάμεις τους.

Πιο τρανταχτό παράδειγμα από τη Γερμανία, η οποία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έπαψε να αποτελεί στρατιωτική δύναμη, δεν υπάρχει. Το Βερολίνο, ανατρέποντας συθέμελα το πλαίσιο δεκαετιών αναφορικά με τη μιλιταριστική ισχύ και ικανότητα παρέμβασής της, ανακοίνωσε ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα «μαμούθ» 100 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Γερμανία μετατρέπεται ξανά σε στρατιωτική δύναμη, με τις ευλογίες των ΗΠΑ, την «κάλυψη» του ΝΑΤΟ και τη ρωσική απειλή να αποτελεί το κατάλληλο γεωπολιτικό αφήγημα.

Δεν είναι μόνο η Γερμανία που αυξάνει κατακόρυφα τις αμυντικές της δαπάνες, αλλά και οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης (Πολωνία, Ρουμανία) αλλά και αυτές της Βαλτικής που αισθάνονται, λόγω της εδαφικής εγγύτητας με τη Ρωσία, να βρίσκονται πιο κοντά στον… κίνδυνο.

Το ΝΑΤΟ επανεξοπλίζεται, χώρες όπως η Σουηδία και η Φινλανδία προσανατολίζονται να ενταχθούν σ’ αυτό, ενώ οι ΗΠΑ μεταφέρουν περισσότερο στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ευρώπη, κυρίως στις κεντρικές χώρες, αποκτώντας και πάλι ένα έμπρακτο γεωπολιτικό «πάτημα» στη Γηραιά Ήπειρο, το οποίο συνδυάζεται άψογα τη δεδομένη στιγμή και με τη μεγάλη ενεργειακή συμφωνία Ουάσιγκτον-Βρυξελλών.

Εν κατακλείδι, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσε νέα πνοή στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και τη μετέτρεψε ξανά σε πρωταγωνιστικό γεωστρατηγικό παράγοντα, που έχει αναλάβει ρόλο προστάτη της Ευρώπης απέναντι στην επιθετικότητα που επιδεικνύει η Μόσχα.