Θολό το τοπίο για το ρωσοουκρανικό μετά το φιάσκο της Κωνσταντινούπολης

Στο πλευρό της Ουκρανίας στέκονται οι δυτικοί σύμμαχοί της μετά το ναυάγιο των συνομιλιών της Κωνσταντινούπολης. Σε μια συνάντηση που κράτησε μόλις μία ώρα και 40 λεπτά, Κίεβο και Μόσχα δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε κατάπαυση του πυρός, με τη Ρωσία να παρουσιάζει όρους που ουκρανική πηγή χαρακτήρισε ως «μη αναμενόμενους».

Υπό την πίεση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό της πιο αιματηρής σύγκρουσης στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι αντιπρόσωποι από τις εμπόλεμες χώρες συναντήθηκαν για πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία.

Κατά τις συνομιλίες στο Ντολμάμπαχτσε η Ρωσία εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη συνάντηση και δήλωσε ότι ήταν έτοιμη να συνεχίσει τις επαφές. Και οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι συμφώνησαν να ανταλλάξουν σύντομα από 1.000 αιχμαλώτους πολέμου η καθεμία, η μεγαλύτερη ανταλλαγή μέχρι τώρα.

Ωστόσο, το Κίεβο, το οποίο επιδιώκει να επιβληθούν αυστηρότερες κυρώσεις στη Μόσχα από τη Δύση, εκτός εάν ο Πούτιν αποδεχτεί πρόταση του Τραμπ για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός, άρχισε αμέσως να συσπειρώνει τους συμμάχους του για πιο σκληρή στάση.

Μόλις τελείωσαν οι συνομιλίες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε στο X ότι είχε μιλήσει τηλεφωνικά με τον Τραμπ και τους ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας.

«Η Ουκρανία είναι έτοιμη να κάνει τα ταχύτερα δυνατά βήματα για να φέρει πραγματική ειρήνη και είναι σημαντικό ο κόσμος να κρατήσει μια ισχυρή στάση» δήλωσε ο Ζελένσκι. Ζήτησε «σκληρές κυρώσεις», εάν η Ρωσία απορρίψει μια πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός.

Η Ρωσία, η οποία προχωρά αργά αλλά σταθερά στο πεδίο της μάχης και ανησυχεί ότι η Ουκρανία θα χρησιμοποιήσει την 30ήμερη εκεχειρία για να ανασυνταχθεί, δήλωσε ότι πρέπει να καθορίσει τους όρους της κατάπαυσης του πυρός πριν την υπογράψει.

«Έχουμε συμφωνήσει ότι κάθε πλευρά θα παρουσιάσει το όραμά της για μια πιθανή μελλοντική κατάπαυση του πυρός και θα το διευκρινίσει λεπτομερώς» δήλωσε στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Μεντίνσκι. «Αφού παρουσιαστεί ένα τέτοιο όραμα, πιστεύουμε ότι θα ήταν σκόπιμο, όπως επίσης συμφωνήθηκε, να συνεχίσουμε τις διαπραγματεύσεις μας».

Ήρεμη ατμόσφαιρα

Στη συνάντηση που συγκάλεσε η Τουρκία, οι διαπραγματευτικές ομάδες κάθονταν η μία απέναντι από την άλλη σε ένα τραπέζι σε σχήμα U, με τους Ρώσους ντυμένους με κοστούμια, ενώ οι μισοί Ουκρανοί φορούσαν στρατιωτικές στολές.

Η ατμόσφαιρα ήταν ήρεμη, δήλωσε Τούρκος αξιωματούχος. Δεν συμφωνήθηκε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ή τοποθεσία για τις επόμενες συνομιλίες, δήλωσε ο αξιωματούχος,  αφού οι δύο πλευρές πρέπει πρώτα να ενημερώσουν τους ηγέτες τους.

Οι Ουκρανοί μίλησαν στη δική τους γλώσσα μέσω διερμηνέα, ανέφερε ουκρανική πηγή, αν και τα ρωσικά ομιλούνται ευρέως στην Ουκρανία.

Μία ουκρανική και μια ευρωπαϊκή πηγή δήλωσαν ότι η Ρωσία απέρριψε ουκρανικό αίτημα για την παρουσία Αμερικανών εκπροσώπων στην αίθουσα.

Δύο πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες ανέφεραν ότι ο Μεντίνσκι δήλωσε ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να συνεχίσει να μάχεται για όσο χρειαστεί, κάνοντας μια παρομοίωση με τους πολέμους του Μεγάλου Πέτρου εναντίον της Σουηδίας, οι οποίοι διήρκεσαν 21 χρόνια στις αρχές του 1700.

«Δεν θέλουμε πόλεμο, αλλά είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε για ένα, δύο, τρία χρόνια – όσο θέλετε» είπε σύμφωνα με μια από τις πηγές.

«Αποκομμένοι από την πραγματικότητα»

Μια πηγή της ουκρανικής αντιπροσωπείας δήλωσε ότι οι απαιτήσεις της Ρωσίας στη συνάντηση ήταν «αποκομμένες από την πραγματικότητα και ξεπερνούν κατά πολύ οτιδήποτε είχε συζητηθεί προηγουμένως».

Η πηγή, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι η Μόσχα έδωσε τελεσίγραφα στην Ουκρανία να αποσυρθεί από τμήματα της επικράτειάς της προκειμένου να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός, και έθεσε «άλλες μη αρχικές και μη εποικοδομητικές προϋποθέσεις».

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι η ρωσική θέση ήταν «σαφώς απαράδεκτη» και ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ «ευθυγραμμίζουν στενά» τις απαντήσεις τους.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ εργάζεται πάνω σε ένα νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας.

Η Ρωσία έχει δηλώσει ότι βλέπει τις συνομιλίες της με την Ουκρανία ως συνέχεια των διαπραγματεύσεων του 2022, που πραγματοποιήθηκαν επίσης στην Κωνσταντινούπολη. Αλλά οι όροι που συζητούνταν τότε, θα ήταν πολύ μειονεκτικοί για το Κίεβο τώρα.

Σε αυτούς περιλαμβανόταν αίτημα της Μόσχας για μεγάλες περικοπές στον στρατό της Ουκρανίας. Με τις ρωσικές δυνάμεις να ελέγχουν περίπου το ένα πέμπτο της Ουκρανίας, ο Πούτιν ζητά επίμονα από το Κίεβο να παραχωρήσει εδάφη, να εγκαταλείψει τις προσπάθειες ένταξης στο ΝΑΤΟ και να γίνει ουδέτερη χώρα.

Η Ουκρανία απορρίπτει αυτούς τους όρους ως ισοδύναμους με συνθηκολόγηση και ζητά από τις παγκόσμιες δυνάμεις, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες, εγγυήσεις για τη μελλοντική της ασφάλεια.

Δίνοντας τα εύσημα στις προσπάθειες του Τραμπ και άλλων Αμερικανών αξιωματούχων, ο απεσταλμένος του Πούτιν για τις επενδύσεις, Κίριλ Ντμίτριεφ, δημοσίευσε στο X ότι οι συνομιλίες της Παρασκευής απέφεραν «καλά αποτελέσματα… 1. Η μεγαλύτερη ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, 2. Επιλογές κατάπαυσης του πυρός που μπορεί να λειτουργήσουν 3. Κατανόηση των θέσεων και συνέχιση του διαλόγου».

Ασαφές το επόμενο βήμα

Ο Πούτιν, αφού πρότεινε τις άμεσες συνομιλίες στην Τουρκία, απέρριψε την πρόκληση του Ζελένσκι να τον συναντήσει προσωπικά στην Κωνσταντινούπολη, μειώνοντας τις προσδοκίες για σημαντική πρόοδο.

Οι ελπίδες υποχώρησαν περαιτέρω, όταν ο Τραμπ, ολοκληρώνοντας την περιοδεία στη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι δεν θα υπάρξει καμία κίνηση μέχρι να συναντηθούν αυτός και ο Πούτιν.

Το Κρεμλίνο δήλωσε την Παρασκευή ότι μια συνάντηση Πούτιν-Τραμπ ήταν απαραίτητη για να σημειωθεί πρόοδος, αλλά θα χρειαζόταν σημαντική προετοιμασία και θα έπρεπε να αποφέρει αποτελέσματα.

Ο Τραμπ, σε συνέντευξή του στο Fox News που μεταδόθηκε την Παρασκευή, δήλωσε ότι πίστευε ότι θα έκανε «μια συμφωνία» με τον Πούτιν, αλλά ότι θα επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία εάν «δεν πρόκειται να κάνουμε συμφωνία».

Η Ουκρανία και η Ρωσία συμφώνησαν «κατ’ αρχήν» την Παρασκευή να συναντηθούν ξανά, έγραψε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, στο X.

Ο επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας, υπουργός Άμυνας Ούμεροφ, δήλωσε ότι το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι μια συνάντηση σε επίπεδο ηγετών.

Ο Μεντίνσκι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η ομάδα του «έλαβε υπόψη» το ουκρανικό αίτημα για άμεσες συνομιλίες μεταξύ του Ζελένσκι και του Πούτιν.