Πετρέλαιο: Τι σημαίνει η κίνηση-σοκ του OPEC+ για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια

Η άμεση αντίδραση σε μια αιφνιδιαστική απόφαση του OPEC+ να μειώσει την παραγωγή ήταν αρκετά ξεκάθαρη – οι τιμές του πετρελαίου κατέγραψαν τη μεγαλύτερη ημερήσια αύξηση σε περισσότερο από έναν χρόνο. Το πώς αυτό θα επηρεάσει την παγκόσμια εκστρατεία για τον τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων που θερμαίνουν τον πλανήτη είναι λιγότερο σαφές.

Τον περασμένο χρόνο, οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν επιταχυντές, αλλά ταυτόχρονα και κατάρα για τη μετάβαση μακριά από τα “βρώμικα” καύσιμα. Ενώ έχουν υπογραμμίσει το μειονέκτημα της εξάρτησης από εμπορεύματα που ελέγχονται από μια χούφτα χώρες, η ξαφνική κρίση ώθησε ακόμη και τις πιο κλιματικά προοδευτικές χώρες να στραφούν στον άνθρακα και το φυσικό αέριο ως εφεδρικές λύσεις.

Το πιο πρόσφατο σοκ τιμών στο οποίο οδήγησε ο OPEC δεν είναι διαφορετικό.

“Όσο υψηλότερο είναι το κόστος των παραδοσιακών καυσίμων, τόσο μεγαλύτερο είναι το κίνητρο για να συνεχιστεί η μετάβαση”, δηλώνει ο Ole Sloth Hansen, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στη Saxo Bank. “Αυτός είναι επίσης ένας λόγος για τον οποίο ο OPEC δεν έχει ως στόχο να σκοτώσει την αγορά του υποστηρίζοντας μια απόδοση άνω των 100 δολαρίων το βαρέλι. Αυτό θα έβλαπτε τη ζήτηση και θα επιτάχυνε τη μετάβαση”.

Οι παραγωγοί πετρελαίου πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους ανταγωνιστικές εναλλακτικές για το προϊόν τους όσο ποτέ άλλοτε. Ακριβώς τη στιγμή που ανεβάζουν την τιμή ενός βαρελιού πετρελαίου, οι πράσινες τεχνολογίες και τα υλικά αρχίζουν να γίνονται και πάλι φθηνότερα μετά από δύο χρόνια αυξανόμενου κόστους. Απλά κοιτάξτε το λίθιο. Ενώ το πετρέλαιο εκτινάχθηκε στα ύψη, η τιμή του υλικού για μπαταρίες και ηλεκτρικά οχήματα κατέγραψε τη 16η συνεχόμενη ημέρα διαπραγμάτευσης με απώλειες την Τρίτη. Έχει καταγράψει πτώση άνω του 58% μέχρι στιγμής φέτος. Αυτό διευκόλυνε τις αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Tesla να μειώσουν τις τιμές, καθώς ολοένα και περισσότερα ηλεκτρικά οχήματα βγαίνουν στην αγορά.

Οι τιμές άλλων σημαντικών υλικών έχουν επίσης μειωθεί. Το ηλιακό πολυπυρίτιο, που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πάνελ, είναι περισσότερο από 30% φθηνότερο από την περσινή τιμή κορύφωσής του. Ο χάλυβας που χρησιμοποιείται στις ανεμογεννήτριες έχει μειωθεί κατά 40% στην Ευρώπη και περισσότερο από 20% στη Βόρεια Αμερική από το υψηλό του 2022.

Ωστόσο, ενώ το πιο ακριβό πετρέλαιο μπορεί να κάνει τα EV και άλλες εναλλακτικές λύσεις πιο ελκυστικά, δεν είναι εύκολο να προχωρήσει κανείς σε μια άμεση στροφή. Και, εν τω μεταξύ, η μείωση της παραγωγής του OPEC+ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη εξόρυξη από άλλες χώρες, ειδικά τις ΗΠΑ, αν και ο αντίκτυπος πιθανότατα θα είναι σχετικά μικρός.

Οι δυτικές μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού έχουν σταθεί σταθερές στην αποστολή τους να ξοδέψουν τα κέρδη ρεκόρ τους σε ανταμοιβές για τους μετόχους τους, αντί για μαζικές αυξήσεις στην παραγωγή. Παρά τις επανειλημμένες προτροπές από την κυβέρνηση Μπάιντεν πέρυσι, οι Αμερικανοί παραγωγοί παρέμειναν απρόθυμοι να αντλήσουν περισσότερο αργό, λόγω της προσοχής τους να μην πέσουν σε άλλον έναν κύκλο άνθησης και κατάρρευσης.

“Μπορεί να δείτε οριακά υψηλότερες επενδύσεις σε σχιστολιθικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο”, δηλώνει ο Will Hares, αναλυτής στο Bloomberg Intelligence. “Ωστόσο, οι μεγάλες εταιρείες ενέργειας δεν θα προσαρμόσουν τα σχέδια μετάβασης” λόγω της μείωσης της παραγωγής του OPEC+.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ενεργειακή μετάβαση είναι ότι οι αυξημένες τιμές του πετρελαίου θα συμβάλουν στην τροφοδότηση του πληθωρισμού που ώθησε τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν ταχέως τα επιτόκια το περασμένο έτος. Αυτό έχει ήδη ανατρέψει τη χρηματοδότηση ορισμένων μεγάλων έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που βασίζονται για χρόνια στο φθηνό χρέος. Μαζί με ένα ισχυρότερο δολάριο ΗΠΑ, θα μπορούσε επίσης να καταστήσει πιο δαπανηρή την εξόρυξη των κρίσιμων μετάλλων που είναι απαραίτητα για την παραγωγή τεχνολογιών όπως μπαταρίες, ανεμογεννήτριες και καλώδια, σύμφωνα με τον Hansen της Saxo Bank.

Σε τελική ανάλυση, ωστόσο, τυχόν αρνητικός αντίκτυπος της μείωσης της παραγωγής του ΟPEC+ πιθανότατα θα είναι ήπιος σε σύγκριση με άλλους παράγοντες που οδηγούν τη μακροπρόθεσμη πορεία προς την απαλλαγή από τον άνθρακα, σύμφωνα με τον Torsten Lichtenau, συνεργάτη της Bain & Co.

Η τιμή του πετρελαίου θα συνεχίσει να παρουσιάζει διακυμάνσεις, ενισχύοντας το μάθημα που η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι δίδαξε στον κόσμο, δηλαδή τη σημασία των αξιόπιστων, εγχώριων πηγών ενέργειας. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θεωρούνται όλο και περισσότερο όχι μόνο τρόπος μείωσης του άνθρακα, αλλά και μέθοδος περιορισμού της επικίνδυνης έκθεσης σε απρόβλεπτους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων.

“Η ενεργειακή ασφάλεια έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ενεργειακή μετάβαση”, δήλωσε ο Lichtenau. “Μακροπρόθεσμα θα επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση πολύ περισσότερο από ό,τι μια περικοπή παραγωγής παραγωγής που υποστηρίζει την τιμή του αργού”.