Οι πρώτες αντιδράσεις στην Ευρώπη μετά τη νίκη της Μελόνι

Περίοδος αβεβαιότητας αρχίζει σήμερα στην Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, την επομένη της νίκης στις βουλευτικές εκλογές της Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής ενός συνασπισμού δεξιάς/άκρας δεξιάς που θα πρέπει να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις.

Καθώς έχουν την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, η επικεφαλής του μεταφασιστικού κόμματος «Αδελφοί της Ιταλίας» και οι σύμμαχοί της Ματέο Σαλβίνι της «Λέγκα», που τάσσεται κατά των μεταναστών, και Σίλβιο Μπερλουσκόνι του δεξιού κόμματος «Φόρτσα Ιτάλια» θα επιχειρήσουν μέσα στις επόμενες ημέρες να σχηματίσουν μια κυβέρνηση.

Η βραδεία καταμέτρηση των ψηφοδελτίων επιβεβαίωνε σήμερα το πρωί το καθαρό προβάδισμα της Μελόνι, η οποία συγκεντρώνει πάνω από το 26% των ψήφων. Το κόμμα της είναι πλέον ο πρώτος πολιτικός σχηματισμός της χώρας, μπροστά από το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Ενρίκο Λέτα που συγκεντρώνει 19%.

Μαζί με τη Λέγκα και τη Φόρτσα Ιτάλια, θα διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή και τη Γερουσία.

Κατά την πρώτη και σύντομη δήλωση που έκανε μετά την ψηφοφορία, η Τζόρτζια Μελόνι θέλησε να καθησυχάσει τον κόσμο, τόσο στην Ιταλία όσο και στο εξωτερικό, όπου η Γαλλίδα πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν προειδοποίησε πως η Γαλλία θα παρακολουθεί «με προσοχή» το «σεβασμό» των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του δικαιώματος στην άμβλωση.

Mελόνι: «Η Ιταλία μας διάλεξε και εμείς δεν θα την εξαπατήσουμε»

«Η Ιταλία μας διάλεξε και εμείς δεν θα την εξαπατήσουμε. Αν κληθούμε να κυβερνήσουμε, θα το κάνουμε για όλους τους Ιταλούς, με στόχο να ενώσουμε αυτό τον λαό και να δώσουμε έμφαση σε όσα τον ενώνουν και όχι σε όσα τον διχάζουν. Θα δουλέψουμε με στόχο οι Ιταλοί να γίνουν και πάλι υπερήφανοι που είναι Ιταλοί», έγραψε η Τζόρτζια Μελόνι στα social media.

«Θα κυβερνήσουμε για όλους» τους Ιταλούς, υποσχέθηκε επίσης η Τζόρτζια Μελόνι. «Θα κυβερνήσουμε με στόχο να ενώσουμε τον λαό».

Ο δεξιός Τύπος είναι σήμερα ενθουσιώδης. «Επανάσταση στις κάλπες», είναι ο τίτλος της Il Giornale, της εφημερίδας της οικογένειας Μπερλουσκόνι, ενώ η Libero διαπιστώνει: «Η αριστερά ηττήθηκε, (είμαστε) ελεύθεροι!!!».

«Η Μελόνι παίρνει την Ιταλία», γράφει αντίθετα η εφημερίδα της αριστεράς La Repubblica που αντιτάχθηκε μετωπικά στην Τζόρτζια Μελόνι στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Η La Stampa απαριθμεί «τις χίλιες αβεβαιότητες» που αντιμετωπίζει η Ιταλία μετά την «ιστορική νίκη» της άκρας δεξιάς.

«Το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει ένα μήνα πριν από την εκατονταετηρίδα της πορείας προς τη Ρώμη και της έναρξης των 20 ετών της δικτατορίας του Μουσολίνι αποτελεί σύμπτωση: οι Ιταλοί που ψήφισαν την Μελόνι δεν το έκαναν από νοσταλγία για το φασισμό», όμως το κοινό σημείο ανάμεσα στον φασίστα δικτάτορα και την Μελόνι είναι ότι ανέβηκαν και οι δύο στην εξουσία «έπειτα από ένα μοναχικό μαραθώνιο εναντίον όλων», αναλύει η εφημερίδα του Τορίνο.

Οικονομικές προκλήσεις

Η νέα κυβέρνηση θα διαδεχθεί την κυβέρνηση εθνικής ενότητας της οποίας ηγείτο από τον Ιανουάριο 2021 ο Μάριο Ντράγκι, ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος κλήθηκε στο προσκεφάλι της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης που γονάτισε εξαιτίας της πανδημίας.

Ο Ντράγκι είχε διαπραγματευθεί με τις Βυρξέλλες τη χορήγηση σχεδόν 200 δισεκ. ευρώ σε οικονομικές αρωγές προς την Ιταλία με αντάλλαγμα βαθιές οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις, ένα μάννα που αντιπροσωπεύει τη μερίδα του λέοντος του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης.

Παρά τα διακυβεύματα, κόμματα που είχαν δεχθεί να συμμετάσχουν στην κυβέρνησή του (οι Αδελφοί της Ιταλίας είχαν μείνει στην αντιπολίτευση) κατέληξαν το καλοκαίρι να τον ρίξουν για καθαρά εκλογικούς λόγους, επιφέροντας την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών.

Και ενώ ο «Σούπερ Μάριο», ο οποίος είχε παρουσιαστεί ως σωτήρας της ευρωζώνης κατά τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, εμφανιζόταν ως εγγύηση αξιοπιστίας στα μάτια των ευρωπαίων εταίρων του, η έλευση στην εξουσία της εθνικιστικής και ευρωσκεπτικιστικής άκρας δεξιάς προκαλεί φόβους για νέα περίοδο αστάθειας.

Πολύ περισσότερο που η Ιταλία έχει δημόσιο χρέος που ανέρχεται στο 150% του ΑΕΠ της, ο πληθωρισμός τρέχει στη χώρα με περισσότερο από 9% και οι λογαριασμοί του αερίου και του ηλεκτρικού δημιουργούν προβλήματα σε εκατομμύρια ανθρώπους.

Το Χρηματιστήριο του Μιλάνου βρισκόταν σε άνοδο σήμερα το πρωί, καθώς η νίκη της άκρας δεξιάς είχε σε μεγάλο βαθμό προβλεφθεί από τις αγορές. Την Παρασκευή το ιταλικό χρηματιστήριο είχε σημειώσει πτώση 3,36%, τη μεγαλύτερη μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων.

Ένδειξη των επίμονων ανησυχιών των επενδυτών για το χρέος της Ιταλίας αποτελεί το γεγονός ότι το «σπρεντ», δηλαδή η διαφορά στο επιτόκιο ανάμεσα στο δεκαετές γερμανικό ομόλογο και το δεκαετές ομόλογο της Ιταλίας, ανέβηκε σήμερα στις 235 μονάδες, σημειώνοντας αύξηση κατά 6,68%.

Η επόμενη ημέρα στην Ιταλία μετά τις εκλογές

Η Ιταλία προσπαθεί να βγει από το κλίμα της προεκλογικής εκστρατείας και να επικεντρωθεί στην επόμενη ημέρα. Ρυθμιστής των εξελίξεων σε μεγάλο βαθμό θα είναι και πάλι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Σέρτζιο Ματαρέλα. Μετά την σύσταση της Βουλής σε σώμα, σε δεκαπέντε ημέρες ο Ματαρέλα θα ξεκινήσει τις διαβουλεύσεις με τους αρχηγούς των κομμάτων και θα αναθέσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, προφανώς, στην Τζόρτζια Μελόνι. Οι αυξημένες αρμοδιότητες του Ιταλού προέδρου του επιτρέπουν όμως να έχει λόγο στην σύνθεση της νέας κυβέρνησης και να προβάλει, ενδεχομένως, βέτο επί ορισμένων ονομάτων. Συνέβη και με την πρώτη κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε το 2018, με κάποιους ευρωσκεπτικιστές που ήθελαν να αναλάβουν το υπουργείο Οικονομικών, αναφέρει η Deutsche Welle.

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να περιοριστεί ακόμη και τώρα η διάθεση για τυχόν ακραίες επιλογές. Η ίδια η πρόεδρος των Αδελφών της Ιταλίας άλλωστε, έχει τονίσει ότι για το τεράστιας σημασίας υπουργείο Οικονομικών πρόκειται να επιλέξει έναν τεχνοκράτη. Σύμφωνα με αρκετούς παρατηρητές, αυτή της η θέση οφείλεται και στο ότι το κόμμα της, δεν διαθέτει πολλά έμπειρα στελέχη. Ίσως όμως να οφείλεται και στον φόβο, ότι σε περίπτωση που βασιστεί μόνο στους συνεργάτες της, ίσως έρθουν στην επιφάνεια κάποιες επικίνδυνες συμπάθειες του παρελθόντος προς ακραία καθεστώτα.

Σε ρόλο εγγυητή ο Σέρτζιο Ματαρέλα

Επιπλέον, σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, ο Σέρτζιο Ματαρέλα καλείται να αναλάβει ρόλο εγγυητή. Με στόχο να μην εκτροχιαστεί η εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης της χώρας, να μην εφαρμοστεί μία ακραία πολιτική για το μεταναστευτικό και να μην κλονιστεί η παραδοσιακή συνεργασία με το Παρίσι και το Βερολίνο. Στο προεδρικό μέγαρο, το Κυρινάλιο, κατά τους επόμενους μήνες δεν πρόκειται να απουσιάσουν το στρες και πολλή δουλειά, σημειώνει σε ρεπορτάζ της η Deutsche Welle.

Θα πρέπει να φανεί, τέλος, αν η ιταλική συντηρητική παράταξη θα προσπαθήσει να προχωρήσει, όπως ανήγγειλε, σε συνταγματική μεταρρύθμιση με έγκριση ημιπροεδρικού συστήματος. Αν, όντως, τα καταφέρει, ο πρόεδρος Ματαρέλα θα μπορούσε να υποχρεωθεί ή «να ωθηθεί» σε παραίτηση. Αλλά το όλο αυτό θέμα δεν είναι άμεσης επικαιρότητας.

Κομισιόν: Ελπίζουμε ότι θα έχουμε εποικοδομητική συνεργασία με τις νέες ιταλικές αρχές

«Ελπίζουμε ότι θα έχουμε μία εποικοδομητική συνεργασία με τις νέες ιταλικές αρχές», ανέφερε ο Επικεφαλής Εκπρόσωπος της Κομισιόν Ερίκ Μαμέρ, ερωτηθείς για τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών σημειώνοντας ότι «η Κομισιόν και η Πρόεδρος εργάζονται με τις κυβερνήσεις, οι οποίες βγαίνουν από τις κάλπες των κρατών-μελών της ΕΕ». Ωστόσο επισημαίνεται ότι προς το παρόν αναμένεται η ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης.

Βερολίνο: Θεωρούμε ότι η Ιταλία και οι Ιταλοί θα παραμείνουν φιλοευρωπαίοι

«Η Ιταλία είναι μια πολύ φιλοευρωπαϊκή χώρα, με πολύ φιλοευρωπαίους πολίτες και θεωρούμε ότι αυτό δεν θα αλλάξει», δήλωσε ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Βόλφγκανγκ Μπούχνερ, κληθείς να σχολιάσει το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών.

Ο κ. Μπούχνερ ερωτήθηκε ακόμη εάν ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα συγχαρεί τον νικητή των εκλογών, για να απαντήσει ότι ακόμη δεν υπάρχει επίσημο αποτέλεσμα. Αρνήθηκε πάντως, ερωτώμενος σχετικά, ότι «είναι θέμα προσώπου».

Σε ερώτηση σχετικά με το εάν το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών ανησυχεί για τη σταθερότητα της ευρωζώνης μετά τις ιταλικές εκλογές, η εκπρόσωπος Φραντσίσκα Κάλβαϊ περιορίστηκε να επισημάνει ότι υπάρχουν στην ευρωζώνη συγκεκριμένοι κανόνες και το Βερολίνο αναμένει ότι τους τηρούν όλα τα κράτη – μέλη.