Μόσιαλος: Tι μαθαίνουμε από τους εμβολιασμούς στο Ισραήλ

Την πορεία του Ισραήλ ως προς την καταπολέμηση της πανδημίας, καθώς και το ποσοστό των μαζικών εμβολιασμών που έχουν πραγματοποιηθεί στη χώρα εξετάζει ο καθηγητής του LSE και εκπρόσωπος της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς για τον κορονοϊό, Ηλίας Μόσιαλος με ανάρτησή του στο facebook.

Συγκεκριμένα, η ανάρτηση έχει τίτλο «τι μαθαίνουμε από τους εμβολιασμούς στο Ισραήλ» και εξετάζει το παράδειγμα της χώρας «που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των εμβολιασμών», όπως σημειώνει ο κ. Μόσιαλος.

Ολόκληρη η ανάρτηση του κ. Μόσιαλου στο facebook έχει ως εξής:

Tι μαθαίνουμε από τους εμβολιασμούς στο Ισραήλ

Η νέα παραλλαγή του κορωνοϊού και το ποσοστό των μαζικών εμβολιασμών, ανά χώρα είναι τα κρίσιμα ζητήματα σε αυτή τη φάση της πανδημίας.

Ανέφερα πρόσφατα τη σημασία της αύξησης της μεταδοτικότητας της νέας παραλλαγής. Ας δούμε τη σημασία των εμβολιασμών και σε συνδυασμό με τα αυστηρά μέτρα δημόσιας υγείας χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της χώρας που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των εμβολιασμών: το Ισραήλ.

Έχω αναφερθεί πολλές φορές στη διάρκεια της πανδημίας στο Ισραήλ. Το Ισραήλ έχει πληθυσμό λίγο μεγαλύτερο από 9.2 εκατομμύρια, και από προχθές το 20% του πληθυσμού έχει ήδη εμβολιαστεί (έχουν γίνει περίπου 1,7 εκατομμύρια εμβολιασμοί). Αυτό το 20% αντιστοιχεί σε λίγο περισσότερο από το 70% των των πολιτών του Ισραήλ που είναι 60 ετών και άνω.

Επί του παρόντος υπάρχει μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Σύμφωνα όμως με τους ειδικούς η αύξηση αναμένεται να φτάσει σε πλατό σε 1- 2 εβδομάδες, ειδικά αναφορικά με τον αριθμό αυτών που νοσούν σοβαρά.

Παρ όλα αυτά, το Ισραήλ ανακοίνωσε αυστηρότερα μέτρα για το τρίτο λόκνταουν. Ήταν απαραίτητο;

Οι υπολογισμοί των ειδικών του εξαιρετικού Weizmann Institute λένε πως αναμένεται να πιάσουν ‘πλατό’ σε μια με δύο εβδομάδες. Αυτό βασίζεται στην

1. Επίδραση του λιγότερο αυστηρού λόκνταουν που επιβλήθηκε πριν από 10 ημέρες

2. Επίδραση των εμβολιασμών

3. Εντυπωσιακή ομοιότητα των τωρινών δεδομένων -που αναλύθηκαν από τις αντίστοιχες αυξήσεις όσων νόσησαν σοβαρά- κατά τη διάρκεια του 2ου και 3ου λόκνταουν.

Όποτε, θεωρητικά το πλατό είναι θέμα ημερών.

Υπάρχουν επίσης κάποιες πρώιμες ενδείξεις για τη μείωση, που θα φανούν όμως μέσα στις επόμενες 1-2 εβδομάδες.

Η μία αφορά τη μείωση στον αραβικό τομέα, που έχει ήδη πιάσει πλατό: παρά την αύξηση των περιπτώσεων που ανέρχεται στο 60% στα παιδιά σε εβδομαδιαία βάση, η αύξηση των περιπτώσεων σε αυτούς ηλικίας 60 και άνω αυξήθηκε μόνο κατά 10%.

Ίσως αυτό να αποδίδεται στους εμβολιασμούς, αλλά είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε με βεβαιότητα.

Ωστόσο να μην ξεχνάμε πως, μεταξύ της αύξησης των περιπτώσεων και όλων των άλλων παραμέτρων, υπάρχει και η παραλλαγή Β.1.1.7 -που σαρώνει και το Ηνωμένο Βασίλειο- που έχει ταυτοποιηθεί και εξαπλώνεται και στο Ισραήλ.

Οι τρέχουσες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για επικράτηση της παραλλαγής της τάξεως του 5-10%. Αλλά ακόμη και αν ισχύει το 5% αυτό σημαίνει κυριαρχία της παραλλαγής έναντι του αρχικού τύπου σε 4 εβδομάδες από τώρα. Αυτό δυστυχώς σημαίνει και περίπου 20.000 νέες περιπτώσεις ανά ημέρα σε περίπου 6 εβδομάδες από τώρα.

Αναφέρθηκα ήδη στα στοιχεία από τον αραβικό τομέα και την πτωτική τάση. Αν δούμε την αύξηση των κρουσμάτων μεταξύ των ορθοδόξων εβραίων, παρατηρούμε αύξηση κατά 16 φορές στον αριθμό των περιπτώσεων μέσα σε 4 εβδομάδες. Αυτό είναι ένα τραγικό σενάριο που εάν εξελιχθεί θα σημαίνει πως με διπλασιασμό κάθε εβδομάδα για 4 εβδομάδες, θα καταγράφονται από 100 που είναι σήμερα 1600 νέες καθημερινές περιπτώσεις ανά εκατομμύριο.

Αυτός ο ρυθμός αύξησης που προκύπτει από τη μοντελοποίηση της τωρινής κατάστασης, δεν είχε καταγραφεί ποτέ στο Ισραήλ. Πιθανότατα οφείλεται εν μέρει στη νέα παραλλαγή, η οποία εκτιμάται ότι κυμαίνεται περίπου στο 20% στους ορθόδοξους.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, και λαμβάνοντας υπόψη το ρυθμό και την επίδραση των εμβολιασμών, και την πορεία κάθε ασθενούς -συμπεριλαμβανομένων των νοσηλειών και των θανάτων- αναλύθηκαν από τους ειδικούς τα δύο πιθανά σενάρια:

1. άρση του λόκνταουν την επόμενη εβδομάδα

2. παράταση του λόκνταουν την επόμενη εβδομάδα

Τα αποτελέσματα της μοντελοποίησης δεν άφησαν καμία επιλογή για την επιβολή νέου λόκνταουν. Ακόμα και εάν ο επιπολασμός είναι 5% για την νέα παραλλαγή Β.1.1.7, και ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η αύξηση της μολυσματικότητας είναι μόνο 50% και το R ισούται με 1, η αύξηση των περιπτώσεων θα είναι υπερβολικά μεγάλη. Όπως βέβαια μεγάλη θα είναι και η αντίστοιχη αύξηση αυτών που θα νοσήσουν σοβαρά και επαγωγικά ο αριθμός των θανάτων.

Έδωσα πρόσφατα το παράδειγμα της αύξησης της μεταδοτικότητας σε σχέση με την αύξηση της θνητότητας αναφερόμενος στο πως αλλάζει τις ισορροπίες η νέα παραλλαγή. Δυστυχώς ακόμη και το τάχιστο ποσοστό εμβολιασμού του Ισραήλ δεν θα σταματήσει τα αποτελέσματα της αυξητικής τάσης. Όμως οι 2 επιπλέον εβδομάδες λόκνταουν σε συνδυασμό με τον γρήγορο εμβολιασμό επιτρέπουν μια πολύ πιο αποδοτική απόκριση στην εξάπλωση της παραλλαγή Β.1.1.7 στο Ισραήλ.

Ένα άλλο σημείο που προκύπτει από τη μοντελοποίηση είναι πως η διαφορά μεταξύ επέκτασης και άρσης του λόκνταουν δεν ήταν μόνο ποσοτική αλλά και ποιοτική:

Η άρση του λόκνταουν στο Ισραήλ την επόμενη εβδομάδα θα οδηγούσε σε βραχυπρόθεσμο πλατό, αλλά θα έπονταν μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων μετά από τον Μάρτιο. Η επέκταση του λόκνταουν φαίνεται να καταστέλλει την παραλλαγή Β.1.1.7 και αυτές οι επιπλέον εβδομάδες, σε συνδυασμό με τάχιστο εμβολιασμό σε ηλικιωμένους και ευπαθείς, θα επιτρέψουν την καταστολή της αύξησης στα άτομα που νοσούν κρίσιμα.

Παρεκκλίνοντας λίγο, να αναφέρω πως το Ισραήλ δεν είναι η μόνη χώρα που έχει ευαισθητοποιηθεί έναντι της εξάπλωσης της νέας παραλλαγής. Πρόσφατα δημοσιεύματα στον ολλανδικό τύπο, αναφέρονται στη μετάδοση και στην ιχνηλάτηση των κρουσμάτων που φέρουν τη νέα παραλλαγή σε ένα σχολείο στο Ρότερνταμ. Στη Δανία αντίστοιχα είχαν ήδη καταγραφεί περίπου 800 νέα κρούσματα που φέρουν την νέα παραλλαγή έως την 1 Ιανουαρίου, και ανταποκρίνονται με νέα μέτρα δημόσιας υγείας καθώς θεωρούν πως η παραλλαγή θα κυριαρχεί του αρχικού τύπου μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου.

Γιατί έδωσα το παράδειγμα του Ισραήλ;

Αναφέρομαι στη σημασία της δυναμικής παρακολούθησης της πανδημίας σε συνδυασμό με τους μαζικούς εμβολιασμούς, συνολικά. Πολλά είναι άγνωστα, αλλά οι εξελίξεις πρέπει να παρακολουθούνται στενά, διεπιστημονικά και πολυδιάστατα ώστε κάθε χώρα να προπορεύεται της κατάστασης που έχει να διαχειριστεί.