Μεταναστευτικό – προσφυγικό μετά την πανδημία, προκλήσεις και απαντήσεις

Το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διακυρικτικά είναι ένα κείμενο διαφορετικό από τα άλλα. Ένα κείμενο που θα διορθώσει τα κακώς κείμενα των κοινοτικών πολιτικών μετανάστευσης κα ασύλου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μας υπόσχεται ότι θα επιταχύνει τις συνοριακές διαδικασίες ασύλου και επιστροφής με τρόπο δίκαιο και σαφή.

Γράφει ο Κώστας Ζαχαριάδης

Εισάγει, όπως διατείνεται, ένα μηχανισμό παρακολούθησης κατά τη διαδικασία του- προ-εισόδου στη χώρα- ελέγχου. Θα οικοδομήσει επωφελείς σχέσεις με τρίτες χώρες. Και το πιο σημαντικό, υπόσχεται, ότι όλα τα κράτη μέλη θα αναλάβουν ανάλογα την ευθύνη της υποδοχής μεταναστών και προσφύγων.

Στην πράξη όμως υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα εγκλωβισμού των ανθρώπων στα σύνορα των κρατών μελών εδώ και χρόνια. Το Σύμφωνο, ουσιαστικά, έρχεται να ενισχύσει τις τρέχουσες αποτυχημένες πολιτικές. Διατηρεί την αρχή της ευθύνης του κράτους μέλους πρώτης υποδοχής. Ικανοποιεί με λίγα λόγια τις ξενοφοβικές θέσεις των χωρών της ομάδας του Βίζεγκραντ. Επικεντρώνεται στις επαναπροωθήσεις των ανθρώπων οδηγώντας έμμεσα σε αύξηση των περιστατικών ακραίας βίας δίχως έλεγχο και κατ΄ ουσία στη στρατικοποίηση της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών.

Τόσα χρόνια ενωσιακών μεταναστευτικών πολιτικών, ο ευρωπαϊκός Νότος πάλευε να διαχειριστεί με ιδία μέσα τις πρωτοφανείς προσφυγικές ροές αναλαμβάνοντας δυσανάλογα βάρη. Τα υπόλοιπα κράτη μέλη, μεταξύ αυτών και οι χώρες του Βίζεγκραντ, έκλειναν οδικά σύνορα γιατί μπορούσαν. Έριχναν το βάρος της υποδοχής και εξέτασης αιτημάτων στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Μάλτα, την Κύπρο, την Ισπανία. Στις χώρες πρώτης υποδοχής.

Και προχωρούσε η Ευρωπαϊκή Ένωση σε συμφωνίες με την Τουρκία δίχως προϋποθέσεις και γεναιόδωρη χρηματοδότηση a la cart, θεωρώντας την ασφαλή τρίτη χώρα. Όπως έκανε και με άλλες τρίτες χώρες, όπως η Λιβύη. Χώρες οι οποίες παραβιάζουν συστηματικά το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Εκτός από τις χώρες πρώτης υποδοχής, τώρα επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο και οι κατατρεγμένοι άνθρωποι, που προσπαθούν να βρουν καταφύγιο στην Ευρώπη. Τίθεται η πανδημική κρίση ως δικαιολογία για καθυστέρηση των διαδικασιών ασύλου και επιστροφής ως επίσημη κοινοτική πολιτική. Δίνεται η ευκαιρία επίσημα στα κράτη μέλη να αναστείλουν επί ένα χρόνο τις διαδικασίες.

Η κυβέρνηση κατηγορούσε και κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ για την πολιτική του στο μεταναστευτικό-προσφυγικό. Η αλήθεια είναι ότι σίγουρα θα μπορούσαμε να κάνουμε πολύ περισσότερα. Όμως, κανείς δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει το τεράστιο έργο και την ολοκληρωτική αλλαγή στις πολιτικές μετανάστευσης που κατάφερε ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 και μετά. Άλλαξε ο χάρτης των πολιτικών μετανάστευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αυτός που ίδρυσε το 2016 ένα Υπουργείο αποκλειστικά για την αντιμετώπιση και διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών.

Υπουργείο που η κυβέρνηση της ΝΔ κατάργησε αρχικά και έθεσε τη διαχείριση του μεταναστευτικού στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για να το ιδρύσει ξανά στη συνέχεια.

Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να διευκολύνει την κοινωνική ένταξη των μεταναστών και προσφύγων. Ο νόμος για τους μετανάστες δεύτερης γενιάς, το σύστημα φιλοξενίας αιτούντων άσυλο, το Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης, η δωρεάν ιατρική περίθαλψη, κ.ά.

Κατηγορούσανε τον ΣΥΡΙΖΑ για την κατάσταση των hot spot στα ακριτικά νησιά. Το πρόβλημα όμως απλώς «κουκουλώθηκε». Επικοινωνιακά παιχνίδια και καταστολή. Δηλητηριάσαν τις τοπικές κοινωνίες προκαλώντας τον κοινωνικό αυτοματισμό. Με θύματα τους πρόσφυγες στα νησιά. Ποιος θα ξεχάσει τις αστυνομικές δυνάμεις για να καταστείλουν τις αντιδράσεις των κατοίκων στα νησιά και τον βίαιο ξυλοδαρμό των κάτοικων. Παράλληλα έχουμε απευθείας συνομιλίες Τουρκίας – Γερμανίας στις οποίες η Ελλάδα είναι και επίσημα απούσα.

Η Ευρωπαϊκή έχει τεράστια ευθύνη στο θέμα του μεταναστευτικού. Το Σύμφωνο δεν λύνει τα ζητήματα μετεγκατάσταστης και διαδικασιών ασύλου. Δημιουργεί ένα πλαίσιο εθελοντικής αλληλεγγύης. Δεν επιβάλλει δεσμεύσεις και στα υπόλοιπα κράτη μέλη τόσο για την απαγόρευση επαναπροωθήσεων όσο και για την υποδοχή μεταναστών.

Το δικαίωμα διεθνούς προστασίας θα πρέπει να διασφαλίζεται αποτελεσματικά σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πρέπει να προωθηθεί η δημιουργία ένος ισχυρού και ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης με ξεχωριστή χρηματοδότηση. Επιπλέον, ο κανονισμός του Δουβλίνου III πρέπει να αντικατασταθεί από ένα δεσμευτικό μηχανισμό κατανομής των αιτούντων άσυλο σε όλες τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι ΟΤΑ να έχουν το δικαίωμα να δεχτούν άτομα και να μη τους απαγορεύεται από τις εθνικές αρχές. Ειδική μέριμνα να δίνεται στις ευάλωτες ομάδες των προσφύγων και μεταναστών. Η χρηματοδότηση σχεδίων «προγραμμάτων κοινωνικής ένταξης μικρής κλίμακας» θα βοηθήσει στις πολιτικές ένταξης. Να δημιουργηθεί μια ισχυρή και πολυεθνική επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, ώστε οι άνθρωποι να αποβιβάζονται σε ασφαλή λιμάνια της Ένωσης, αντί να επαφίεται η «διάσωσή» τους σε τρίτες χώρες.

Και η Ελληνική Κυβέρνηση; Καθιερώνει ως γενικό κανόνα τη διοικητική κράτηση για όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες ανεξαιρέτως. Η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη είναι αξιακές αρχές της αριστεράς και έχουν καθολική εφαρμογή για όλους τους ανθρώπους. Η κράτηση θα έπρεπε να είναι το έσχατο μέτρο. Όχι ο- παράνομος- κανόνας. Η ΝΔ μετατρέπει το προσφυγικό από ευρωτουρκικό σε ελληνοτουρκικό ζήτημα. Δυσκολεύει τη συμμετοχή των ΟΤΑ στο πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ και ευνοούνται οι ιδιωτικές εταιρίες, τύπου Hopeland, μέσω outsourcing με ιδιώτες μετακλητούς. Κι εδώ το επιτελικό κράτος της ΝΔ παρόν. Να ιδιωτικοποιεί με αδιαφανείς διαδικασίες τη δημόσια ευθύνη.

Η κυβέρνηση από τότε που ανέλαβε δεν έχει προχωρήσει ούτε σε μια πρόταση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ζητήματα του μεταναστευτικού-προσφυγικού. Κάθεται και δέχεται άκριτα να γίνεται η χώρα ανοιχτή φυλάκιση ανθρώπων που στοιβάζονται σε απάνθρωπα «κέντρα κράτησης» .

Με πολιτικές μπαλώματος, όπως αποσπασματικές μεταγκαταστάσεις, παράνομες επαναπροωθήσεις, ελλιπή στατιστικά στοιχεία, καθυστερήσεις στις αιτήσεις ασύλου, παράνομες επαναπροωθήσεις, επιθέσεις σε πρόσφυγες, μετανάστες και κατοίκους ακριτικών νησιών, εργασιακή εκμετάλλευση των μεταναστών, άρνηση παροχής υγειονομικής περίθαλψης και πολλά άλλα που συνθέτουν την μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης.
Εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ ξεκινήσαμε με σοβαρές πολιτικές μετανάστευσης με σεβασμό στον άνθρωπο, το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Και ερχόμαστε και τώρα με σοβαρές προτάσεις για το μεταναστευτικό.

Βασικό συστατικό της πολιτικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η μεταναστευτική πολιτική πρέπει να έχει ολοκληρωμένο σχεδιασμό που περιλαμβάνει την υποδοχή, τις διαδικασίες ασύλου και την κοινωνική ένταξη βάσει των διεθνών και ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της χώρας. Κορμός όλων των επιμέρους πολιτικών πρέπει να είναι ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή και την αξιοπρέπεια, η ισορροπία δικαιωμάτων με τις τοπικές κοινωνίες. Και για εμάς αυτές οι αξίες είναι αδιαπραγμάτευτες.

Όταν μια μικρή χώρα παλεύει για τις διεθνείς της υποθέσεις με βάση το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί ακριβώς αυτό να καταπατά και να υπονομεύει αντιμετωπίζοντας φτωχούς και αδύναμους ανθρώπους.

*Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι τομεάρχης Εσωτερικών, βουλευτής στη Β1 εκλογική περιφέρεια Βορείου τομέα Αθηνών.

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα