Η δημοσιονομική συνθήκη που διαμορφώνει η Ευρώπη για το 2024

Η έντονη διαβούλευση στις Βρυξέλλες για τις μεταρρυθμίσεις στο Σύμφωνο Σταθερότητας και τις αλλαγές στο πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων, δεν οδηγεί -προς ώρας- σε οριστικές αποφάσεις. Βρίσκεται εν εξελίξει ένα ευρωπαϊκό θρίλερ, στο οποίο οι υπουργοί Οικονομικών δεν πέτυχαν να δώσουν «χάπι εντ» και τώρα ο κλήρος πέφτει ενδεχομένως στους ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών, που θα συναντηθούν στη επικείμενη Σύνοδο Κορυφής.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Αυτό που προέκυψε ως κοινό συμπέρασμα-απόφαση από τις συνδιασκέψεις Eurogroup – Ecofin και έχει τη σημασία, είναι ότι επικρατεί η τάση για σύσφιξη του δημοσιονομικού προσανατολισμού της Ευρωζώνης το 2024. Είναι ξεκάθαρο το σήμα που στέλνουν οι Βρυξέλλες προς τις χώρες-μέλη για λελογισμένους προϋπολογισμούς, περιορισμούς στις «σπατάλες» – δαπάνες και για περιοριστική δημοσιονομική στάση. Αυτό ισχύει, βεβαίως, και για χώρες όπως η Ελλάδα που το σχέδιο προϋπολογισμού 2024 εγκρίθηκε με άριστα και χωρίς αστερίσκους, ωστόσο πρέπει και αυτή να εναρμονιστεί με τη γενική οδηγία. Κι όμως η Ελλάδα, η οποία πριν από κάποια χρόνια -και όχι αδίκως- λογιζόταν ως το «μαύρο» πρόβατο της Ευρώπης, έχει βάλει τα γυαλιά σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Φινλανδία, ακόμη και η Γαλλία, οι οποίες είδαν τα σχέδια προϋπολογισμών να «απορρίπτονται» από το Eurogroup.

Η μεγάλη ευρωπαϊκή εικόνα, όμως, είναι αυτή που μας ενδιαφέρει πρωτίστως τη δεδομένη στιγμή, έχοντας κάποιες συγκεκριμένες σταθερές αλλά και θολά-ασαφή σημεία.

Αυτό που απορρέει ως συμπέρασμα από το πρόσφατο Eurogroup και έρχεται ως επιστέγασμα των έως τώρα συμφωνιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι ότι το 2024 θα αποτελέσει χρονιά περιορισμού των μέτρων στήριξης, κυρίως αυτά που αφορούν την ενέργεια. Η ενίσχυση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών και η αποτελεσματική απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάπτυξης αποτελούν τις βασικές κατευθύνσεις για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Ανοιχτό το μέτωπο για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας

Σ’ ό,τι αφορά στις μεταρρυθμίσεις του Συμφώνου Σταθερότητας, η κατάσταση παραμένει ρευστή, οι διαβουλεύσεις και ζυμώσεις βρίσκονται στο peak τους και μένει να φανεί που τελικώς θα «κάτσει η μπίλια».

Η πρόταση της Κομισιόν, την οποία στηρίζει η Γαλλία και τα κράτη του Νότου, ανάμεσα στα οποία είναι η Ελλάδα, προβλέπει ότι την κατάργηση των ενιαίων ποσοτικών κανόνων για τον ρυθμό μείωσης των ελλειμμάτων και του χρέους, θέτοντας ως μοναδικό γνώμονα την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Η Γερμανία επιμένει ότι πρέπει να τεθεί ένας κανόνας για το ελάχιστο ποσοστό ετήσιας μείωσης του χρέους, που δεν θα ήταν πάντως τόσο αυστηρός όσο αυτός που ίσχυε προηγουμένως, δηλαδή κατά 1/20 ετησίως.

Η θετική είδηση για την Ελλάδα

Διαφωνίες ανάμεσα στον γαλλικό και τον γερμανικό άξονα δεν υπάρχουν μόνο στα κριτήρια-πλαίσιο υπολογισμού των ελλειμμάτων αλλά και στις επενδύσεις. Εκεί όπου φάνηκε πως βγήκε λευκός καπνός ήταν στο αίτημα και της Αθήνας για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τη διαδικασία υπολογισμού των υπερβολικού ελλείμματος. Πρόκειται για μια άκρως θετική εξέλιξη για την Ελλάδα, που της δίνει τη δυνατότητα να αυξήσει τα περιθώρια για υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων.