Η «ακτινογραφία» της οικονομίας το α’ εξάμηνο – Προοπτικές και εστίες κινδύνου

Επιχειρώντας μια πιο διεξοδική ανάλυση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το πρώτο εξάμηνο, το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι το εξής: το πρόσημο είναι θετικό.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος 

Η εγχώρια οικονομία κατέγραψε ρυθμό ανάπτυξης υπερτριπλάσιο από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνεχίζοντας την εξαιρετική πορεία των τελευταίων ετών και δη του 2023.

Παράλληλα, όμως, αναδεικνύονται εστίες προβληματισμού και ανησυχίας που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Η διόγκωση του εμπορικού ελλείμματος και ο… μέτριος βαθμός αξιοποίησης των πόρων του Ταμείο Ανάκαμψης-σημείο αναφοράς στο εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο-αποτελούν «αγκάθια» που προφανώς πονοκεφαλιάζουν το οικονομικό επιτελείο.

Η ομολογουμένως, πάντως, θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας το πρώτο εξάμηνο (2,2%) είχε ως στηρίγματα τον τουρισμό και την ιδιωτική κατανάλωση. Ειδικότερα, η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί τον βασικότερο πυλώνα του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας αντιπροσωπεύοντας το 70% του ΑΕΠ, έλαβε ώθηση από τη συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης (α’ εξάμηνο: 1,8%), τη σημαντική άνοδο των τουριστικών εισπράξεων (α’ εξάμηνο: 12,2%) και την ενίσχυση των εισοδημάτων σε συνδυασμό με την επιβράδυνση του πληθωρισμού.

Παράλληλα, οι επενδύσεις συνέχισαν να κινούνται ανοδικά, με ήπιο ωστόσο ρυθμό.

Αν και η Ελλάδα έχει υψηλότερο βαθμό απορρόφησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (48% έναντι 41%), ο μετασχηματισμός τους σε ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου απαιτεί χρόνο και τα οφέλη θα διαχυθούν σε μακρύ χρονικό ορίζοντα, καθώς στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν ενταχθεί ως επί το πλείστον μεγάλα επενδυτικά έργα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σύμφωνα με το δελτίο εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, το πρώτο επτάμηνο του έτους, οι δαπάνες του Ταμείου Ανάκαμψης υστέρησαν κατά Ευρώ 600 εκατ. έναντι των εκτιμήσεων που περιλαμβάνονταν στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.

Καμπανάκι για την ανταγωνιστικότητα

Καμπανάκι για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και «εστία» προβληματισμού για το οικονομικό επιτελείο, αποτελεί η περαιτέρω διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος, το οποίο εκτοξεύθηκε στο ιλιγγιώδες ποσό των 19,39 δισ.ευρώ το επτάμηνο.

Οι εισαγωγές συνεχίζουν να ενισχύονται με ρυθμό ταχύτερο αυτού των εξαγωγών, εξέλιξη που έχει ως αποτέλεσμα τη διόγκωση του εμπορικού ελλείμματος κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2024. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ,  το εμπορικό έλλειμμα για το 7μηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου, αυξήθηκε κατά 9,6% και έφθασε στο επίπεδο των 19.390 εκατ. ευρώ, έναντι 17.683,6 εκατ. ευρώ (18.924,9 εκατ. δολάρια) κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2023. Το αντίστοιχο μέγεθος χωρίς τα πετρελαιοειδή παρουσίασε αύξηση κατά 1.727,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή 12,1% και το αντίστοιχο μέγεθος χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε αύξηση κατά 1.680,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή 11,8%.

Ευοίωνες οι προοπτικές

Εν κατακλείδι η ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να μεγεθύνεται τα επόμενα τρίμηνα με ταχύτερο ρυθμό έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, όπως προκύπτει και από την πορεία του δείκτη ESI, ο οποίος αποτελεί πρόδρομο δείκτη της οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος, το ΑΕΠ της χώρας αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,2% το 2024 και 2,5% το 2025 .