Γερμανικό «μπλόκο» στο Ταμείο Ανάκαμψης – Ποιες οι επιπτώσεις

To γερμανικό οικονομικό και πολιτικό διευθυντήριο παίζει με τους δικούς του κανόνες. Έννοιες όπως η αμοιβαιοποίηση του χρέους μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε., ο διαμοιρασμός των ευθυνών, η ουσιαστική ευρωπαϊκή σύγκλιση, η αλληλεγγύη εν μέσω άκρως δυσχερών συνθηκών, που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού, δεν το αγγίζουν. «Deutschland uber Alles» χωρίς καμία έκπτωση, κανένα συμβιβασμό, άνευ κάθε στοιχείου που εμπίπτει σ’ αυτό που οι πρωτεργάτες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος οραματίζονταν ως ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Η απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, που βάζει φρένο-έστω και προσωρινό- στη συμμετοχή της Γερμανίας στο Ταμείο Ανάκαμψης, δεν προκαλεί έκπληξη. Έρχεται ως συνέχεια της προ 10μηνου αποφάσεώς της, με την οποία έθετε νομικό μπλόκο στο έκτακτο Πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της πανδημίας (PEPP), που είχε εξαγγείλει η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ. Παράλληλα, τότε, το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε χαρακτηρίσει ως «εν μέρει αντισυνταγματικό» το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο σκόπευε να «διευρύνει» η Κριστίν Λαγκάρντ.
Επρόκειτο για μια απόφαση με έντονο πολιτικό συμβολισμό, που εμπεριείχε ένα ισχυρό μήνυμα που απευθυνόταν προς την ΕΚΤ, αλλά και τους Ευρωπαίους εταίρους και το οποίο επικαιροποιήθηκε με την πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσούης.

Ποιο είναι το… επικαιροποιημένο μήνυμα

Το Ανώτατο Δικαστήριο απαγορεύει με προσωρινή διάταξη, τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, να υπογράψει τον νόμο για τη συμμετοχή της Γερμανίας στο Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού. Το δικαστήριο, το οποίο θα λάβει την οριστική του απόφαση, όχι άμεσα, αλλά εντός χρονικού διαστήματος που μπορεί να επιμηκυνθεί έως και τρεις μήνες, έκανεδεκτή την επιχειρηματολογία των εναγόντων, οι οποίοι κατέθεσαν αγωγές αμέσως μετά τη ψήφιση από τη γερμανική Βουλή, του ν/σ για τη συμμετοχή της χώρας στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Η επιχειρηματολογία των εναγόντων ακολουθεί πιστά τις νόρμες, τη φιλοσοφία και της γεω-οικονομική θεώρηση, που έχτισε σταδιακά η Γερμανία τη προηγούμενη δεκαετία και πάνω στην οποία στήριξε την οικονομική-κυρίως-κυριαρχία της- σ’ όλη την Ευρώπη. Σκληρή δημοσιονομική πολιτική, εφαρμογή δεινών μέτρων στους απείθαρχους ή απλώς στους αδύναμους, που θα έπρεπε να αποπληρώσουν τα «δανεικά» από τις Βρυξέλλες και δη από το Βερολίνο μέσω ισχυρών ρητρών και δεσμεύσεων, τα οποία γνωρίσαμε από την κακή και την ανάποδη στη χώρα μας, υπό τη μορφή των Μνημονίων. Η Γερμανία, ως η κραταιά οικονομική δύναμη στη Γηραιά Ήπειρο, ήθελε πάντα να ορίζει τους κανόνες παιχνιδιού, που αποσκοπούσαν στα εξής: να διασφαλίσει πλήρως τα χρήματά της και να μην εμπλακεί ποτέ και με τρόπο που δεν ελέγχει, στην αποπληρωμή χρεών ή λοιπών «αμαρτιών» που κουβαλούσαν οι εταίροι, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα και η Ιταλία.
Η Γερμανία ουδέποτε διεκδίκησε για τον εαυτό της τον ρόλο του σωτήρα ή του προστάτη των αδυνάτων. Διεπόμενη από «μετερνιχική» πολιτική θεώρηση, προστάτευε πρωτίστως τα συμφέροντά της, επιβάλλοντας τα «θέλω» της στη δομή και στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αμοιβαιοποίηση του χρέους αποτελούσε απαγορευμένη έννοια για το γερμανικό διευθυντήριο, παρά το γεγονός-και αυτό πρέπει να το καταγράψουμε- ότι η Καγκελάριος Μέρκελ «μαλάκωσε» τη στάση της και ενστερνίστηκε περισσότερο τις απόψεις περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Το έδειξε στη πράξη, με τη στάση που τήρησε στο ζήτημα της δημιουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης και των άλλων «εργαλείων» που υιοθέτησε η Ε.Ε, για την ενίσχυση των χωρών-μελών που επλήγησαν από την πανδημία του κορωνοϊού.

Παρά, λοιπόν, τη μεταστροφή της Μέρκελ, οι «φωνές» εντός της Γερμανίας που τάσσονται κατά της οποιαδήποτε βοήθειας προς τους αδύναμους εταίρους, χωρίς την ύπαρξη σκληρού κανονιστικού πλαισίου, είναι πολύ ηχηρές και όπως φαίνεται ισχυρές. Στην περίπτωση της συμμετοχής του Βερολίνου στο Ταμείο Ανάκαμψης, οι επικριτές υποστηρίζουν, σύμφωνα με τον γερμανικό Τύπο τα εξής:

ότι τα οικονομικά αδύναμα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν θα είναι σε θέση να επιστρέψουν τα δάνειά τους στο Ταμείο, με συνέπεια να πρέπει να αναλάβουν τα χρέη τους τα οικονομικά ισχυρότερα κράτη. Η Γερμανία θα αναλάμβανε οικονομικές υποχρεώσεις ακαθόριστου ύψους, ενδεχομένως πάρα πολύ υψηλές, γεγονός καταστροφικό για την οικονομία της χώρας…

Το «μπλόκο» της Καρλσρούης επηρεάζει και την Ελλάδα
Με δεδομένο ότι η Κομισιόν μπορεί να δανείζεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και να πραγματοποιεί πληρωμές, υπό την προϋπόθεση ότι και οι 27 χώρες της Ε.Ε. θα έχουν επικυρώσει τη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, γίνεται σαφές ότι υπάρχει πρόβλημα. Ειδικά για χώρες, όπως είναι η Ελλάδα, που έχουν πληγεί βάναυσα-κυρίως σε οικονομικό επίπεδο από την πανδημία- που περιμένουν ως «μάννα εξ΄ουρανού», να ανοίξει η κάνουλα με τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Οποιαδήποτε καθυστέρηση, παρά τις διαβεβαιώσεις που έδωσε ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ, βλάπτει σοβαρά τα σχέδια για επιστροφή στην κανονικότητα και «βυθίζει» ακόμη περισσότερο στην απόγνωση και στην αγωνία, επιχειρηματίες και εργαζόμενους που αποζητούν μια «βαθιά» ανάσα. Όχι, πως όλα τα παραπάνω ενδιαφέρουν ποσώς τους Γερμανούς φίλους μας…