«Δώρο» για τη μαφία οι δασμοί Τραμπ

Οι ηγέτες της μαφίας γνωρίζουν ότι κάθε οικονομική απόφαση που οδηγεί σε υψηλότερες τιμές ανοίγει μια ακμάζουσα παράνομη αγορά λαθρεμπορίου.

Οι λεγόμενοι «αμοιβαίοι δασμοί» που διέταξε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τον Απρίλιο θα ωθήσουν πολλούς ακόμη στο λαθρεμπόριο, επισημαίνει σε άρθρο του στους Financial Times ο Roberto Saviano, συγγραφέας των βιβλίων «Gomorrah» και «ZeroZeroZero», ο οποίος ζει για πάνω από 20 χρόνια υπό αστυνομική προστασία, λόγω απειλών από τη ναπολιτάνικη μαφία.

Οπως υπογραμμίζει ο κ. Saviano, μεξικανικά καρτέλ, ιταλικές εγκληματικές οργανώσεις, η ρωσική μαφία και άλλες ομάδες που ήδη διακινούν παράνομα αγαθά στις ΗΠΑ, τώρα θα μπορούν εξίσου εύκολα να κάνουν λαθρεμπόριο και σε νόμιμα προϊόντα. Μια τεράστια νέα αγορά — πιθανώς συγκρίσιμη με την εποχή του Ποτοαπαγόρευσης — αναδύεται, και το οργανωμένο έγκλημα είναι έτοιμο να επωφεληθεί.

Η αμερικανική ιστορία μας δείχνει τι μπορεί να συμβεί. Πάρτε τον Νόμο για το Εμπάργκο του 1807, όπου ο Τόμας Τζέφερσον επέβαλε πλήρες εμπάργκο στο εξωτερικό εμπόριο για να ασκήσει πίεση στη Βρετανία και τη Γαλλία. Αυτό προκάλεσε τεράστια αύξηση του λαθρεμπορίου, ειδικά σε συνοριακές περιοχές όπως το Βερμόντ και το Μέιν. Όταν ο Νόμος Smoot-Hawley του 1930 αύξησε τους δασμούς σε πάνω από 20.000 εισαγόμενα προϊόντα, οι ιταλοαμερικανικές μαφιόζικες οργανώσεις άρχισαν να δρουν ως μεσάζοντες, καθώς πολλοί μικροί έμποροι στράφηκαν σε παράνομες διαδρομές για να διατηρήσουν τα κέρδη τους.

Κάθε δασμός δημιουργεί ζήτηση στην αγορά που το οργανωμένο έγκλημα σπεύδει να καλύψει. Καθώς οι αυξήσεις τιμών πλήττουν τα πάντα, από κονσόλες παιχνιδιών έως γαλλικά κρασιά και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα που ήδη αποτελούν κύριο στόχο λαθρεμπορίου, οι δασμοί του Τραμπ θα δημιουργήσουν ακόμη περισσότερες ευκαιρίες.

Και όταν οι διαδρομές λαθρεμπορίου πολλαπλασιάζονται, ξέρουμε πώς θα κινηθούν τα αγαθά: για παράδειγμα μέσω του μεξικανικού καρτέλ Jalisco Nueva Generación, που ήδη εμπλέκεται στην παράνομη διακίνηση καυσίμων.

Πριν από τους δασμούς του Τραμπ, η αγορά λαθρεμπορίου αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά πλαστά προϊόντα από την Ασία. Τα στοιχεία των Τελωνειακών και Συνοριακών Υπηρεσιών των ΗΠΑ κάνουν λόγο για κατάσχεση πλαστών αγαθών αξίας 2,8 δισ. δολαρίων το 2023 και 5,4 δισ. δολαρίων το 2024, λόγω της ζήτησης για προσιτά προϊόντα μόδας. Τα περισσότερα προέρχονται από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, που μαζί αντιστοιχούσαν σε περίπου 90% των συνολικών κατασχεθέντων για παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων το 2024. Αυτές οι διαδρομές τώρα θα χρησιμοποιηθούν και για νόμιμα αγαθά.

Μια λύση είναι η ενίσχυση των ελέγχων στα λιμάνια, αλλά αυτό θα σημαίνει επιβράδυνση των διαδικασιών. Οι εγκληματικές οργανώσεις επιλέγουν λιμάνια όχι ανάλογα με το επίπεδο διαφθοράς, αλλά με την ταχύτητα· όσο πιο γρήγορο ένα λιμάνι, τόσο περισσότερα αγαθά μπορούν να εισαχθούν χωρίς έλεγχο. Τα λιμάνια του Σαβάνα (Τζόρτζια), Χιούστον (Τέξας) και Λονγκ Μπιτς (Καλιφόρνια) είναι πιθανοί στόχοι λαθρεμπόρων, ακριβώς επειδή είναι εξαιρετικά γρήγορα στις διαδικασίες. Αν αυξάναν τους ελέγχους, θα μείωναν την αποτελεσματικότητα της διακίνησης εμπορευμάτων.

«Είναι πιθανό ο Τραμπ πραγματικά να μην γνωρίζει ότι οι δασμοί θα είναι μια χρυσή ευκαιρία για τους λαθρέμπορους;», διερωτάται ο Saviano. Ισως, συμπληρώνει, δεν τον ανησυχεί, γιατί γνωρίζει ότι οι αμερικανικές εταιρείες χρειάζονται αγαθά σε προ-δασμολογικές τιμές για να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Το λαθρεμπόριο μπορεί επίσης να του δώσει έναν λόγο να συνεχίσει την πολιτική πίεση σε ξένες κυβερνήσεις.