ΔΝΤ: Με στρατηγική πολέμου θα κερδηθεί η μάχη του κορωνοϊού

«Η πανδημία του κορονοϊού είναι μια πρωτοφανής κρίση η οποία από πολλές απόψεις δεν διαφέρει από ένα πόλεμο», υποστηρίζουν σε ανάλυση τους οικονομολόγοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

«Άνθρωποι πεθαίνουν, οι επαγγελματίες της υγείας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας εργάζονται στο «κόκκινο» για να στηρίξουν την προσπάθεια. Την ίδια στιγμή υπάρχουν και οι κρυφοί στρατιώτες: εκείνοι που πολεμούν την πανδημία απομονωμένοι στα σπίτια τους ανήμποροι να συνεισφέρουν στην παραγωγή. Σε έναν πόλεμο οι τεράστιες δαπάνες για εξοπλισμούς δίνουν τόνωση στην οικονομική δραστηριότητα. Στην κρίση αυτή ωστόσο τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα», επισημαίνει το ΔΝΤ στην ανάλυσή του, τονίζοντας ότι «ένα κοινό χαρακτηριστικό είναι ο μεγαλύτερος ρόλος του δημόσιου τομέα».

Οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν ότι «οι φορείς άσκησης πολιτικής πρέπει να διακρίνουν δύο φάσεις:

Ο πόλεμος: Η πανδημία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Για να σωθούν ανθρώπινες ζωές, επιβάλλονται μέτρα περιορισμού τα οποία επιβραδύνουν δραστικά την οικονομική δραστηριότητα. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει ένα ή δύο τρίμηνα.
Η ανάκαμψη: Η πανδημία θα έχει τεθεί υπό έλεγχο με εμβόλια, φάρμακα και μια μερική ανοσία αγέλης και με νέα αλλά πιο ήπια μέτρα περιορισμού. Καθώς τα μέτρα θα καταργούνται σταδιακά η οικονομία θα επιστρέφει σταδιακά σε ομαλή λειτουργία».
«O ρυθμός της ανάκαμψης θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές που θα υιοθετηθούν κατά τη διάρκεια της κρίσης», τονίζουν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ. «Αν οι εργαζόμενοι δεν χάσουν τις δουλειές τους, αν δεν γίνει έξωση σε ενοικιαστές και ιδιοκτήτες κατοικιών, αν εταιρείες αποφύγουν τη χρεοκοπία, τότε η ανάκαμψη θα έλθει νωρίτερα και πιο ομαλά», συμπληρώνουν.

Παράλληλα, υπογραμμίζουν πως «αυτό είναι ήδη μια μεγάλη πρόκληση για τις κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων οικονομιών αλλά είναι ακόμα μεγαλύτερη για τις αναδυόμενες και χαμηλού εισοδήματος χώρες».

Στόχοι εν καιρώ πολέμου

Σύμφωνα με τους αναλυτές του Ταμείου, σε αντίθεση με άλλες κρίσης, η πτώση του ΑΕΠ στην κρίση αυτή δεν οφείλεται τόσο στην πτώση της ζήτησης: αντίθετα είναι ένα αναπόφευκτο επακόλουθο των μέτρων που λαμβάνονται για τον περιορισμό της εξάπλωσης της ασθένειας. Ως εκ τούτου, ο ρόλος των κυβερνήσεων δεν είναι να τονώσουν τη συνολική ζήτηση, τουλάχιστον όχι άμεσα.

Η δημοσιονομική παρέμβαση πρέπει να έχει, σύμφωνα με το ΔΝΤ, τρεις στόχους:

«Εξασφάλιση της λειτουργίας των βασικών τομέων

Οι πόροι για την ανίχνευση και τη θεραπεία του κορονοϊού πρέπει να ενισχυθούν. Επιπλέον, πρέπει να διατηρηθούν η τακτική υγειονομική περίθαλψη, η παραγωγή και διανομή τροφίμων, οι βασικές υποδομές και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Κάτι τέτοιο μπορεί να απαιτήσει παρεμβατικές ενέργειες από την κυβέρνηση για την παροχή βασικών προμηθειών μέσω της προσφυγής σε έκτακτες εξουσίες που αποκτάει σε περιόδους πολέμου, ώστε να δοθεί προτεραιότητα στις δημόσιες συμβάσεις για κρίσιμες εισροές και τελικά αγαθά και στην αλλαγή δραστηριότητας βιομηχανιών ή σε επιλεκτικές κρατικοποιήσεις. Η έγκαιρη κατάσχεση ιατρικών μασκών από την Γαλλία και η ενεργοποίηση του νόμου περί αμυντικής παραγωγής στις ΗΠΑ για την εξασφάλιση της παραγωγής ιατρικού εξοπλισμού αποτελούν ένα καλό παράδειγμα. Επίσης, μπορεί να δικαιολογηθούν οι έλεγχοι επί των τιμών και οι κανόνες κατά της αποθεματοποίησης εάν υπάρχουν καταστάσεις ακραίων ελλείψεων.

Παροχή επαρκών πόρων για τους ανθρώπους που επλήγησαν από την κρίση

Τα νοικοκυριά που χάνουν το εισόδημά τους άμεσα ή έμμεσα λόγω των μέτρων περιορισμού θα χρειαστούν κρατική στήριξη. Η στήριξη θα πρέπει να βοηθήσει τους ανθρώπους να παραμείνουν στην κατοικία τους διατηρώντας παράλληλα την εργασία τους. Τα επιδόματα ανεργίας πρέπει να επεκταθούν και να παραταθούν. Χρειάζονται μεταβιβάσεις σε χρήμα που θα φθάσουν στους αυτοαπασχολούμενους και σε όσους δεν έχουν εργασία.

Αποφυγή υπερβολικής οικονομικής διαταραχής

Τα μέτρα πρέπει να προστατεύουν τον ιστό των σχέσεων μεταξύ των εργαζομένων και των εργοδοτών, των παραγωγών και των καταναλωτών, των δανειστών και των δανειοληπτών, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να επανέλθουν όταν η υγειονομική κρίση υποχωρήσει. Το κλείσιμο επιχειρήσεων θα προκαλούσε απώλεια οργανωτικής τεχνογνωσίας και τερματισμό παραγωγικών έργων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι διαταραχές στον χρηματοπιστωτικό τομέα θα ενισχύσουν επίσης την οικονομική δυσπραγία. Οι κυβερνήσεις πρέπει να παρέχουν έκτακτη στήριξη στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων μισθών, υπό κατάλληλες συνθήκες».