Χωρίς… αυταπάτες μεταβαίνει ο Δένδιας στην Άγκυρα

Ουδείς τρέφει αυταπάτες ότι από τη συνάντηση Δένδια-Τσαβούσογλου στην Άγκυρα, δύναται να προκύψει κάποια συναινετική προσέγγιση ή έστω μια «σπιθαμή» σύγκλισης, ανάμεσα στις δύο πλευρές. Πώς μάλιστα να γίνει αυτό, τη στιγμή που δεν υφίσταται η παραμικρή κοινή συνισταμένη στην ατζέντα των δύο χωρών και καθεμία ορίζει το δικό της πεδίο «διαπραγμάτευσης»;

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Γιατί, λοιπόν, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας μεταβαίνει στην Άγκυρα, έχοντας θέσει εκ των προτέρων πολύ χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών για το τετ α τετ με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου; Η Ελλάδα, υπό την πίεση κυρίως του Βερολίνου αλλά και των Βρυξελλών, «υποχρεώθηκε» να αποδεχθεί την πρόταση για τις διερευνητικές επαφές με την Άγκυρα, ως ένα μέσο εκτόνωσης της διαμορφούμενης κρίσης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρότι όλα «φωνάζουν», καταδεικνύουν με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι οι συζητήσεις μεταξύ των δύο χωρών-που θα συνεχιστούν αύριο- σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών- δεν θα οδηγήσουν κάπου, η Ελλάδα δεν θέλει να χρεωθεί την αποτυχία. Θέλει να αποτάξει από πάνω της, τον «μανδύα» του κακού συνομιλητή, ο οποίος με τη στάση και τη εν γένει συμπεριφορά του, τίναξε στον αέρα την προσπάθεια για ειρήνευση στην περιοχή.

Οι εντυπώσεις και η ουσία

Είναι κατ΄εξοχήν θέμα εντυπώσεων και, το οξύμωρο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πως η Τουρκία έχει αναγάγει σε πρώτιστο διπλωματικό της μέλημα, την «καλλιέργεια» ενός ιδιότυπου blame game με την Ελλάδα. Η τελευταία αποφεύγει επιμελώς να εισέλθει σ’ αυτό το παιχνίδι κατηγοριών και απλώς κάνει τη δουλειά της, επιδιώκοντας να τηρήσει τα αυτονόητα. Γνωρίζει άλλωστε ότι η Άγκυρα, η οποία έχει λάβει ουκ ολίγες φορές συγχωροχάρτι από την Ευρώπη, ότι είναι διατεθειμένη αλλά και ικανή να εκμεταλλευτεί οποιοδήποτε ελληνικό δώρο λάβει, υπό τη μορφή αποχώρησης από τον διάλογο.

Πρέπει, οπωσδήποτε να ληφθεί υπόψη και το εξής: πως η Τουρκία διάγει δύσκολες ημέρες τόσο εντός όσο και εκτός τειχών. Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ βρίσκονται στο ναδίρ, αυτές με την Ευρωπαϊκή Ένωση διαταράχθηκαν εκ νέου μετά το «καψώνι» Ερντογάν στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ η τουρκική οικονομία συνεχίζει εγκλωβισμένη σ’ ένα άνευ προηγουμένου καθοδικό σπιράλ. Η Τουρκία είναι στριμωγμένη και τη δεδομένη στιγμή μοιάζει δύσκολο να ρισκάρει τη δημιουργία κι άλλου μετώπου σύγκρουσης με την Ευρώπη.

Βεβαίως αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα αναμορφώσει, λόγω των δυσχερών συνθηκών, την αναθεωρητική πολιτική της, που αφορά το status quo στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Τουναντίον, όλο αυτό το προηγούμενο διάστημα, η Άγκυρα, καλυμμένη πίσω από την προστασία του Βερολίνου, συνέχιζε να θέτει συνεχώς και επισταμένως ζητήματα, όπως οι αμφισβητούμενες ζώνες στο Αιγαίο, η αποστρατικοποίηση των νησιών, ενώ μεταξύ άλλων έκανε λόγο και για τουρκική μειονότητα στη Δυτική Θράκη.

Όλα αυτά, συν τα περί «γαλάζιας πατρίδας», που συχνά πυκνά θέτουν κορυφαία στελέχη του ερντογανικού καθεστώτος, είναι γνωστά και πλήρως αναλυμένα από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Ο Νίκος Δένδιας κατέρχεται στην αυριανή συνάντηση με την πάγια ελληνική θέση για συζήτηση αποκλειστικά και μόνον επί του ορισμού της υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών.

Στην ατζέντα της συζήτησης, πάντως, αναμένεται να τεθεί και το μεταναστευτικό, ένα εξόχως ακανθώδες θέμα που έχει φέρει τις χώρες σε ευθεία αντιπαράθεση, εξαιτίας της τουρκικής στάσης, που το εργαλειοποιεί συστηματικά.

Με το βλέμμα στη Λιβύη…

Εξέχουσα παράμετρος, η οποία διαμορφώνει συγκεκριμένη δυναμική και ασκεί την επιρροή της στην επερχόμενη συνάντηση, είναι το λιβυκό ζήτημα. Αμφότερες Ελλάδα και Τουρκία, έχουν επιδοθεί το τελευταίο διάστημα σε μια σειρά από διπλωματικές πρωτοβουλίες, ελιγμούς και δράσεις. Η Αθήνα προσβλέπει σε πρώτη φάση στη μη εφαρμογή του τουρκολιβυκού συμφώνου και κατ’ επέκταση στην πλήρη ανατροπή του, επιζητώντας παράλληλα να ανασχέσει την τουρκική ισχύ-επιρροή στη βορειοαφρικανική χώρα.

Υπό αυτό το πρίσμα πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Τρίπολη και η ακόλουθη του Δένδια στη Λιβύη, ενώ σήμερα ο κύκλος της διπλωματικής κινητικότητας κλείνει με την επίσκεψη στην Αθήνα, του επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης Μοχάμεντ Μένφι. Το τουρκολιβυκό ζήτημα αποτελεί ισχυρό διακύβευμα για την Ελλάδα και ένα από τα πιο σημαντικά πεδία διπλωματικής σύγκρουσης με την Τουρκία, το οποίο έχει πολλά επεισόδια ακόμα…