Αξιόποινη πράξη πλέον το “ρουσφέτι”

Κατά δεκάδες καταργούνται άρθρα που ορίστηκαν στον προηγούμενο Ποινικό Κώδικα πριν από περίπου 70 χρόνια. Πρόκειται για διατάξεις, η πλειοψηφία των οποίων σήμερα θεωρείται απαρχαιωμένη, καθώς αφορούν πράξεις που πλέον δεν θεωρούνται άδικες. Έτσι, σβήνονται από τον καινούργιο Ποινικό Κώδικα και από την 1η Ιουλίου παύουν να ισχύουν.

Χαρακτηριστική περίπτωση τα άρθρα για την κακόβουλη βλασφημία και καθύβριση θρησκευμάτων (198 – 199 ΠΚ) τα οποία μέχρι σήμερα έφεραν ποινή φυλάκισης μέχρι δύο χρόνια. Πλέον καταργούνται, αφού -σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση- «γίνεται γενικώς δεκτό ότι δεν προσβάλλουν κανένα υπαρκτό κοινωνικό μέγεθος και επομένως δεν συνιστούν αξιόποινες πράξεις».

Στον «κουβά» μπήκε και το αδίκημα της «απατηλής επίτευξης συνουσίας» (341ΠΚ), που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών. Θεωρείται πια πλήρως απαρχαιωμένη καθώς -όπως αναφερόταν στη σχετική διάταξη- αφορούσε όποιον «επιτύχει να έλθει σε συνουσία με γυναίκα προκαλώντας ή χρησιμοποιώντας πλάνη εξαιτίας της οποίας η παθούσα θεώρησε ότι η συνουσία πραγματοποιήθηκε σε γάμο». Τέλος, παρωχημένη κρίθηκε και η απάτη σχετική με το γάμο. «Όποιος με απατηλά μέσα παραπείθει κάποιον να τελέσει γάμο άκυρο ή ακυρώσιμο, αν ο γάμος γι’ αυτόν τον λόγο κηρύχθηκε αμετάκλητα άκυρος τιμωρείται με φυλάκιση» ανέφερε η διάταξη, η οποία σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση είναι παρωχημένη και καταργείται, «με τη σκέψη επιπλέον ότι ακόμη και όταν θα μπορούσε κατ’ εξαίρεση στη σύγχρονη εποχή να πραγματωθεί η συγκεκριμένη πράξη, η απαξία της συμπεριφοράς μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις διατάξεις του αστικού δικαίου».

Στη λίστα μπαίνουν δεκάδες ακόμη διατάξεις οι οποίες αν και υπήρχαν στον ισχύοντα εδώ και περίπου 70 χρόνια Ποινικό Κώδικα, ουσιαστικά ήταν ανεφάρμοστες. Έτσι, καταργείται και η πράξη της τυμβωρυχίας (373ΠΚ): «Ως υπαίτιος κλοπής τιμωρείται και όποιος νεκροσυλήσει σε τυμβωρυχία, σκοπεύοντας να αποκτήσει παράνομα ο ίδιος ή τρίτος περιουσιακή ωφέλεια». Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, κρίθηκε ότι η συγκεκριμένη πράξη δεν περιέχει εγκληματικό άδικο. Αντίστοιχη «τύχη» έχουν το αδίκημα της «επαιτείας» (407ΠΚ), αλλά και της «παραμέλησης αποτροπής» από αυτή (409 ΠΚ), που μέχρι σήμερα τιμωρούνται με φυλάκιση έως έξι μηνών.

Το ρουσφέτι
Ενδιαφέρον πάντως προκαλεί το άρθρο για τη δωροδοκία κατά τις εκλογές (165ΠΚ) το οποίο όχι μόνο δεν καταργείται αλλά με το νέο Ποινικό Κώδικα διευρύνεται, καθώς πλέον μπορεί να σχετίζεται όχι μόνο με τις βουλευτικές και αυτοδιοικητικές εκλογές αλλά και με τις εκλογικές διαδικασίες για την ανάδειξη των ευρωβουλευτών καθώς και με τα δημοψηφίσματα. Παράλληλα, στη δωροδοκία κατά τις εκλογές περιλαμβάνονται πια και δωρεές σε κοινωφελή ιδρύματα και στην εκκλησία, εφόσον πίσω από αυτές κρύβεται κάποιο αντάλλαγμα που σχετίζεται με την ψηφοφορία.

Αναφορικά με το γνωστό σε όλους ρουσφέτι, η αιτιολογική έκθεση επισημαίνει: «Στη διάταξη αυτή περιλαμβάνεται αρχικά υπόσχεση ή παροχή οποιωνδήποτε μη οφειλόμενων ωφελημάτων σε εκλογέα για να παραλείψει να ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα ή για να το ασκήσει με ορισμένο τρόπο. Δεν θεωρείται αξιόποινη πράξη η παροχή δώρων προκειμένου να ασκήσει ο εκλογέας το εκλογικό του δικαίωμα, αφού η άσκηση του δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Με τις ποινές της ενεργητικής δωροδοκίας τιμωρείται άλλωστε και ο ίδιος εκλογέας ο οποίος δέχεται παροχή ή υπόσχεση ωφελημάτων που δεν δικαιούται ή απαιτεί τέτοια για να παραλείψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος ή για να το σκίσει με ορισμένο τρόπο. Το αξιόποινο διευρύνεται ωστόσο και με την τυποποίηση επιπλέον πράξεων, οι οποίοι σήμερα δεν περιγράφονται στον ισχύοντα ποινικό κώδικα, παρά το γεγονός ότι με τις πράξεις αυτές συχνά αλλοιώνεται η ψήφος των εκλογέων και μολονότι οι πράξεις αυτές είναι αξιόποινες στο πλαίσιο της εκλογικής νομοθεσίας. Έτσι αξιόποινη θεωρείται πλέον κατά το άρθρο 165 όχι μόνη η προσφορά ωφελημάτων σε συγκεκριμένο εκλογέα και η αποδοχή τους από τον εκλογέα, αλλά και πράξεις που απευθύνονται σε αόριστο αριθμό εκλογέων. Ειδικότερα τιμωρείται όποιος από την προκήρυξη κάποιας από τις εκλογές ή τα δημοψηφίσματα και ως το τέλος της ψηφοφορίας υπόσχεται ή κάνει δωρεά για φιλανθρωπικό σκοπό ή για εκτέλεση έργου σε εκλογική περιφέρεια, Δήμο, φιλανθρωπικό κατάστημα, κοινωφελές ίδρυμα ή εκκλησία, ως αντάλλαγμα για να υπερψηφιστεί, καταψηφιστεί ή προτιμηθεί συγκεκριμένος υποψήφιος».