Αβεβαιότητα και προβληματισμός για τις προοπτικές του λιανεμπορίου

Οι επιχειρήσεις του λιανεμπορίου «γονάτισαν» κατά την πανδημική περίοδο. Τα lockdown και η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας έθεσαν εν αμφιβόλω τη βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων, που χάρη στην κρατική στήριξη απέφυγαν το «λουκέτο». Η υποχώρηση του υγειονομικού εφιάλτη τους έδωσε ανάσα που αποδείχθηκε, όμως, πρόσκαιρη. Η ενεργειακή κρίση απογείωσε τα λειτουργικά κόστη και ο πληθωρισμός μείωσε αισθητά την αγοραστική ικανότητα των καταναλωτών,  με συνέπεια και πάλι το λιανεμπόριο να τεθεί σε κατάσταση συναγερμού.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Ακρίβεια και ενεργειακή κρίση αποτελούν το δίπτυχο του έντονου προβληματισμού για τους επιχειρηματίες του λιανεμπορίου και για το 2023. Η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων ανέβασε τον τζίρο των επιχειρήσεων, βελτιώνοντας το κλίμα στην αγορά. Προφανώς, όμως, δεν επαρκεί αυτή η «όαση», για να μεταβάλλει τη συνολική εικόνα που σκιαγραφείται με γκρίζα χρώματα από τους ίδιους τους επιχειρηματίες.

Χάρη στα επιδόματα και τις ενισχύσεις που αποδόθηκαν στα νοικοκυριά τους προηγούμενους μήνες του 2022, η αγοραστική ικανότητα των καταναλωτών διατηρήθηκε σε «ευπρεπές» επίπεδο, χωρίς βεβαίως αυτό να συνεπάγεται πως η αγορά άλλαξε άρδην προς το καλύτερο. Ο όγκος πωλήσεων, όπως αποδεικνύεται από τα επίσημα στοιχεία, παρέμεινε στάσιμος, γεγονός που καταδεικνύει ότι τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων δεν διευρύνθηκαν. Ούτε, προφανώς, η εορταστική περίοδος, θα μπορούσε από μόνη της να καλύψει απώλειες που συσσωρεύτηκαν και «τρύπες» που άνοιξαν σε όλη τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς.

Θαύματα δεν… γίνονται και οι επιχειρήσεις οφείλουν να προσεγγίζουν με ρεαλισμό την κατάσταση, η οποία και εντός του 2023 προμηνύεται δύσκολη. Με δεδομένο ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και παρά το γεγονός ότι ετοιμάζεται και νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών δεν αναμένεται να ενισχυθεί. Το ΙΟΒΕ στην πρόσφατη έκθεσή του αναφέρει ότι

οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχώρησαν σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να διατηρείται στα ίδια επίπεδα, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων υποχωρούν αισθητά.

Απαισιόδοξη είναι η ματιά και της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας για το 2023, όπως εκφράζεται από τα χείλη των ίδιων των επιχειρηματιών, οι οποίοι μπορούν να διαγνώσουν από πρώτο χέρι τα μείζονα προβλήματα και τις αντιξοότητες που έχει το λιανεμπόριο.

Μία στις πέντε επιχειρήσεις (18,4%) δηλώνει αδυναμία πρόβλεψης εξαιτίας της υψηλής αβεβαιότητας και του ιδιαίτερα ρευστού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ενώ μία στις τέσσερις (26,4%) αναμένουν επιδείνωση. Βασικοί παράγοντες τροφοδότησης αυτής της αβεβαιότητας, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΣΕΕ, είναι αφενός οι ανατιμήσεις στο ενεργειακό κόστος και αφετέρου η αύξηση των τιμών των προμηθευτών.

Ως εκ τούτου, περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις (53,7%) δηλώνουν εξαιρετικά υψηλή αρνητική επίδραση. Για σχεδόν έξι στις δέκα επιχειρήσεις (58,9%) οι ανατιμήσεις των τιμών των εμπορευμάτων από τους προμηθευτές κυμάνθηκε από 11% έως 30% και η εν λόγω άνοδος «μεταφέρθηκε» στους καταναλωτές.