Αλλάζει το Σύμφωνο Σταθερότητας; Το κρίσιμο σταυροδρόμι για την Ε.Ε.

H Ευρωπαϊκή Ένωση στο διάβα του χρόνου, έχει βρεθεί μπροστά σε πολλά σταυροδρόμια, επιλέγοντας πότε σωστά και άλλοτε… άστοχα, τον δρόμο για να συνεχίσει το ταξίδι της. Ενώπιον της, όχι άμεσα αλλά με πολύμηνο χρονικό ορίζοντα, η ευρωπαϊκή κοινότητα έχει το μείζον ζήτημα της αναθεώρησης ή όχι του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Θα προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ρηξικέλευθες αλλαγές που θα μεταβάλλουν τη δομή, τη λειτουργία αλλά και τη «φιλοσοφία» πίσω από το οικονομικό μοντελο που ακολουθείται ή τελικά θα υπερισχύσει η άποψη πως το εν λόγω μοντέλο έχει κριθεί επιτυχημένο και ως τούτου δεν πρέπει να αλλάξει;

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Το πόσο τελικώς επιτυχημένο είναι το ισχύον «μοντέλο», που επιβάλει αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και σκληρούς κανόνες στις χώρες, αμφισβητείται εντόνως εδώ και καιρό. Ήρθε, μάλιστα, η υγειονομική κρίση, αυτή που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού, για να ενισχύσει αυτές τις φωνές «αντιδράσεις» απέναντι στη «λογική» που διέπει το Σύμφωνο Σταθερότητα. Αυτές οι… φωνές επισημαίνουν ότι τα μέλη-κράτη της Ε.Ε, χωρίς τον βραχνά των ετήσιων προαπαιτούμενων, των αυστηρών δημοσιονομικών στόχων και του ασφυκτικού πλαισίου, θα έχουν τη δυνατότητα να «τρέξουν» με μεγαλύτερους ρυθμούς τις οικονομίες τους, παρουσιάζοντας και την αντίστοιχη ανάπτυξη.

Φέρνουν, μάλιστα, ως παράδειγμα την τρέχουσα χρονιά, κατά την οποία πλείστες ευρωπαϊκές χώρες, απαλλαγμένες και φέτος από τις νόρμες του Συμφώνου, βρίσκονται σε εντυπωσιακή τροχιά ανάκαμψης. Παράδειγμα επ’ αυτού αποτελεί η Ελλάδα, η οποία βάσει των… μετριοπαθών προβλέψεων, θα κλείσει το 2021 με ρυθμό ανάπτυξης κοντά στο 6,5%.

Ηγέτες όπως ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι, αλλά και κορυφαίοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως προσφάτως ο Κλάους Ρέγκλινγκ, μιλούν ανοιχτά και δημοσίως για την ανάγκη αλλαγών στο Σύμφωνο Σταθερότητας. Η Κομισιόν, άλλωστε, στην προκαταρκτική συζήτηση που ξεκίνησε χθες στις Βρυξέλλες, αναφορικά με το Σύμφωνο, ομιλεί στο σχετικό προσχέδιό της, περί υιοθέτησης «απλούστερων δημοσιονομικών κανόνων». Είναι ολοφάνερο ότι δημιουργείται μια ισχυρή τάση, εντός της Ε.Ε., για την αλλαγή του αυστηρού δημοσιονομικού πλαισίου που διέπει την κοινότητα. Συγκροτείται, μάλιστα, κυρίως από τις χώρες του Νότου, μια ισχυρή συμμαχία που επιθυμεί αυτή την αλλαγή.

Ο «μικρός Σόιμπλε»

Υπάρχει, βεβαίως, και το αντίπαλον δέος, το οποίο σχηματίζουν κυρίως χώρας του Βορρά, που βρίσκονται υπό την «καθοδήγηση»-επιρροή της Γερμανίας και ήδη έχουν διατρανώσει την αντίθεσή τους σε οποιαδήποτε αλλαγή. Το πρωτεύων ερώτημα, όμως, είναι τι ρόλο θα διαδραματίσει η Γερμανία. Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν τα σενάρια περί ανάληψης του υπουργείου Οικονομικών από τον πρόεδρο των Φιλελεύθερων Κρίστιαν Λίντνερ, αποκλείεται αναφανδόν η περίπτωση αναζήτησης συμβιβαστικής λύσης. Ο Λίντνερ αποκαλείται «μικρός Σόιμπλε» και αυτό τα λέει όλα. «Θιασώτης» του δόγματος Σόιμπλε που κυριάρχησε στην Ευρώπη και τιμώρησε το Νότο, ο βασικός υποψήφιος για το γερμανικό ΥΠΟΙΚ, απορρίπτει χωρίς δεύτερη σκέψη, οποιαδήποτε μεταβολή του Συμφώνου Σταθερότητας. Οποιαδήποτε απόκλιση από το ισχύον καθεστώς, σύμφωνα με τον Λίντνερ, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη συνοχή και λειτουργία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Υπό αυτό το πρίσμα και τις συνθήκες, εισήλθε στο προκαταρκτικό της στάδιο η συζήτηση για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας και των δημοσιονομικών κανόνων που εμπεριέχονται σ’ αυτό. Οι διαβουλεύσεις θα κρατήσουν για καιρό, αυτό είναι προφανές και σίγουρο. Αυτό που μένει να φανεί, είναι αν η Ευρώπη θα «πετύχει» πάλι να διχαστεί ή αυτή τη φορά θα πρυτανεύσει η λογική και το εν τοις πράγμασι κοινό συμφέρον, ούτως ώστε η Ε.Ε. να μην επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος.