WSJ: Οι εταιρείες των ΗΠΑ εγκαταλείπουν το κλισέ του ESG

Πολλές εταιρείες αποφεύγουν πια να προφέρουν τα τρία γράμματα «ESG». Μετά από χρόνια που σιγοβράζουν αντιδράσεις επενδυτών, πολιτικές πιέσεις αλλά και νομικές απειλές για προσπάθειες που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση, ορισμένοι ηγέτες επιχειρήσεων καταβάλλουν πλέον συνειδητή προσπάθεια να παρακάμψουν το άλλοτε ευρέως χρησιμοποιούμενο αρκτικόλεξο για τέτοιες πρωτοβουλίες, γράφει η Wall Street Journal.

Πολλοί διευθύνοντες σύμβουλοι χρησιμοποιούν πλέον νέες προσεγγίσεις. Ορισμένες εταιρείες, όπως η Coca-Cola, επαναπροσδιορίζουν εταιρικές εκθέσεις και επιτροπές, αφαιρώντας το ESG από τους τίτλους. Σύμβουλοι καθοδηγούν στελέχη προς εναλλακτικούς τρόπους περιγραφής των προσπαθειών τους, προτείνοντας νέους όρους όπως «υπεύθυνη επιχείρηση». Στη Wall Street, εν τω μεταξύ, ορισμένες εταιρείες κλείνουν τα κάποτε δημοφιλή ESG funds, καθώς εξασθενεί το ενδιαφέρον.

Η αλλαγή στο μήνυμα αντικατοπτρίζει μια νέα πραγματικότητα: «Το ESG είναι περίπλοκο», δήλωσε ο Daryl Brewster, πρώην στέλεχος της Kraft Foods και της Nabisco που τώρα διευθύνει τους Chief Executives for Corporate Purpose, μη κερδοσκοπικό οργανισμό με περισσότερες από 200 εταιρείες που επικεντρώνονται στον κοινωνικό αντίκτυπο.

Το κίνημα για την εμπέδωση της λογοδοσίας στις επιχειρηματικές αποφάσεις εκτείνεται αιώνες πίσω. Ο όρος ESG απέκτησε δυναμική αφού τον χρησιμοποίησαν τα Ηνωμένα Έθνη πριν από περίπου 20 χρόνια. Με την πάροδο του χρόνου, η προσπάθεια δίχασε – από ορισμένους κρατικούς αξιωματούχους χλευάστηκε ως «καπιταλισμός woke», από άλλους επικρίθηκε για υπερβολική δημόσια έκθεση εταιρικών δεδομένων.

Πολλοί CEO παραμένουν πιστοί σε δεσμεύσεις βιωσιμότητας που έχουν αναληφθεί πριν από χρόνια – ακόμα κι αν δεν μιλούν τόσο συχνά γι’ αυτές δημοσίως. Πρόσφατη έρευνα της συμβουλευτικής εταιρείας Teneo διαπίστωσε ότι το 8% των CEO περιορίζουν τα προγράμματα ESG. Οι υπόλοιποι παραμένουν στην ίδια ρότα, αλλά συχνά κάνουν αλλαγές στον τρόπο που τα χειρίζονται.

Πολλοί ηγέτες εξετάζουν πιο προσεκτικά τα στοιχεία που κοινοποιούν, θέλοντας να αποφύγουν τον ρυθμιστικό έλεγχο ή την πολιτική κριτική. Αντί για μεγαλόπνοες ανακοινώσεις, οι σύμβουλοι αντιτείνουν στους CEO να είναι πιο ακριβείς και να θέτουν στόχους που μπορούν να επιτευχθούν – δηλαδή να λένε όσο το δυνατόν λιγότερα.

«Έχουμε δει μεγάλη αναπλαισίωση και προσαρμογή στην αρένα του ESG», δήλωσε ο Μπραντ Καρπ, πρόεδρος της δικηγορικής εταιρείας Paul Weiss που συμβουλεύει αρκετούς CEO. «Οι περισσότερες εταιρείες προχωρούν με τα προγράμματά τους, αλλά δεν τα διατυμπανίζουν, ή τα περιγράφουν με διαφορετικούς τρόπους».

Εταιρείες, χώρες και οργανισμοί προσελκύουν καταναλωτές και επενδυτές υποσχόμενες πιο φιλοπεριβαλλοντικές πολιτικές. Τι γίνεται όμως όταν δεν τα καταφέρνουν; Μην ξεχνάμε πώς το greenwashing παραπλανά τους καταναλωτές σχετικά με το πόσο βιώσιμα είναι προϊόντα και υπηρεσίες.

Στις ανακοινώσεις κερδών, οι αναφορές στο ESG αυξάνονταν σταθερά μέχρι το 2021 αλλά έκτοτε μειώθηκαν, σύμφωνα με ανάλυση του FactSet. Το τέταρτο τρίμηνο του 2021 ανέφεραν σχετικές πρωτοβουλίες 155 εταιρείες του S&P 500, ενώ το δεύτερο τρίμηνο του 2023 ο αριθμός τους μειώθηκε σε 61.

Επιπλέον πρόκληση για τις εταιρείες αποτελεί ότι ορισμένες διαστάσεις του ESG, ιδιαίτερα οι κοινωνικοί στόχοι, το «S», δύσκολα ποσοτικοποιούνται. Προγράμματα διαφορετικότητας και συμπερίληψης, συχνά μέρος μιας ατζέντας ESG, αντιμετωπίζουν νέο έλεγχο κατόπιν πρωτοβουλιών συντηρητικών ομάδων.

Σύμφωνα με στελέχη και συμβούλους, οι εταιρείες παραμένουν πιο αφοσιωμένες στο «E» του ESG, δηλαδή στο περιβάλλον, θέλοντας να ανταποκριθούν στην κλιματική αλλαγή. Ορισμένοι διευθύνοντες σύμβουλοι εκτιμούν ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν ζωτική σημασία για την επιχείρησή τους, γι’ αυτό και πολλοί παρευρέθηκαν στην πρόσφατη διάσκεψη COP28 του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι. Η κλιματική αλλαγή πιθανώς θα αποτελέσει βασικό θέμα και στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, την επόμενη εβδομάδα.

Μερικές από τις αλλαγές που κάνουν οι ηγέτες είναι ανεπαίσθητες. Η Coca-Cola δημοσίευσε μια έκθεση «Business & ESG» το 2022, ωστόσο το 2023 η αντίστοιχη έκθεση τιτλοφορήθηκε «Business and Sustainability». Ο γίγαντας των ποτών μετονόμασε επίσης τις επιτροπές στο διοικητικό του συμβούλιο.

Το πώς θα ονομάζονται οι σχετικές προσπάθειες ανοίγει τώρα μια νέα συζήτηση. Η μη κερδοσκοπική ομάδα Brewster συμβουλεύει τους CEO να δίνουν ξεκάθαρες λέξεις στις πρωτοβουλίες τους, μιλώντας για παράδειγμα για προσπάθειες μείωσης της χρήσης νερού, ή να χρησιμοποιούν όρους όπως «οι άνθρωποι μας» ή «οι φυσικοί μας πόροι». Προτείνουν μάλιστα την υιοθέτηση του όρου «υπεύθυνη επιχείρηση».

Γιατί… «μπορείς να είσαι κατά του ESG, αλλά είναι δύσκολο να είσαι αντι-υπεύθυνος», δηλαδή ανεύθυνος.