Βικτόρια Ρόσκινα: Τα βασανιστήρια που υπέστη η δημοσιογράφος στη φυλακή-κολαστήριο

Δημοσιογραφική έρευνα από 13 κορυφαία διεθνή μέσα, ανάμεσά τους οι Guardian, Washington Post και Le Monde, υπό τον συντονισμό της γαλλικής ομάδας Forbidden Stories, ρίχνει φως στα σκοτεινά άδυτα της φυλακής Ταγκανρόγκ, κοντά στη Μαριούπολη – το σημείο όπου κρατήθηκε η 27χρονη Ουκρανή δημοσιογράφος Βικτόρια Ρόσκινα, η οποία βρήκε φρικτό θάνατο. Το σώμα της παραδόθηκε ακρωτηριασμένο, χωρίς μάτια, εγκέφαλο και λάρυγγα.

Πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, η συγκεκριμένη φυλακή φιλοξενούσε ανήλικους κρατούμενους και μητέρες με μικρά παιδιά, στη συνέχεια, όμως, μετατράπηκε σε κέντρο βασανιστηρίων για Ουκρανούς αιχμαλώτους. Ένα από αυτά τα θύματα ήταν και η δημοσιογράφος Βικτόρια Ρόσκινα.

Μερικές εβδομάδες αφότου συνελήφθη ενώ προσπαθούσε να φύγει από μια περιοχή της Ουκρανίας που τελούσε υπό ρωσική κατοχή, τον Ιανουάριο του 2023, η Γελιζαβέτα Σίλικ υποβλήθηκε σε τεστ ανιχνευτή ψεύδους. Καθώς οι ανακριτές της συνέδεαν τα καλώδια, την απείλησαν: «Θα σε στείλουμε σε ένα μέρος όπου θα μετανιώσεις που γεννήθηκες». Αργότερα έμαθε πως αυτό το μέρος είχε όνομα: Σίζο Νο 2, ένα κέντρο προφυλάκισης στην πόλη Ταγκανρόγκ της νότιας Ρωσίας.

Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται τόσο στη φυλακή αυτή όσο και σε άλλα αντίστοιχα «σωφρονιστικά καταστήματα» – στα οποία εκτιμάται ότι έχουν περάσει 16.000 Ουκρανοί – περιλαμβάνουν ηλεκτροσόκ, πνιγμό, εικονικές εκτελέσεις, χτυπήματα με ξύλινα και μεταλλικά σφυριά και επαναλαμβανόμενα χτυπήματα στο ίδιο μέρος του σώματος, καθώς και παράξενες ταπεινώσεις, όπως το δέσιμο ενός ατόμου με ταινία και στη συνέχεια το κάθισμά του ως «ανθρώπινο έπιπλο».

Κρατούμενοι κατήγγειλαν ακόμα απαγόρευση της ομιλίας της ουκρανικής γλώσσας, αυστηρό περιορισμό των τροφίμων και προτροπή σε αυτοκτονίες.

Η βία στο Ταγκανρόγκ, ξεκινούσε με το… καλημέρα, σημειώνει ο Guardian. Οι πρώτοι Ουκρανοί κρατούμενοι στάλθηκαν εκεί τον Απρίλιο του 2022, συχνά δεμένοι και με δεμένα μάτια, σε στρατιωτικά φορτηγά με το σύμβολο Ζ. Οι περισσότεροι υποβλήθηκαν σε μια «τελετή» γνωστή ως «υποδοχή», κατά την οποία οι φρουροί τους χτυπούσαν, τους κλωτσούσαν και τους έδερναν με γκλομπς.

Σύμφωνα με πρώην κρατούμενους, ένα τυπικό γεύμα στο Ταγκανρόγκ ήταν περίπου 4,5 κουταλιές φαγητού. Ένας από τους κρατούμενους μέτρησε μια μερίδα ζυμαρικών που περιείχε 15 μικρά κομμάτια.

Μερικές φορές τους έδιναν ψάρι, αλλά ήταν αναμεμειγμένο με κόκαλα και εντόσθια. Κάποιοι δεν έτρωγαν καθόλου κατά τη διάρκεια της ημέρας, φυλάγοντας τις μερίδες τους για το βραδινό ώστε να νιώθουν αρκετά χορτάτοι για να κοιμηθούν κανονικά. Ο Λαμπούζοφ είπε ότι οι άνδρες συνήθως έχαναν έως και 25 κιλά κατά τη διάρκεια της κράτησής τους.

Μετά την «υποδοχή», η βία συνεχιζόταν με τακτικούς ξυλοδαρμούς κατά τη διάρκεια των δύο ημερήσιων ερευνών των κελιών και – κυρίως – κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων.

Ο Ουκρανός πρώην πεζοναύτης Σεργκέι Ταρανιούκ, που κρατήθηκε στο Ταγκανρόγκ, είπε ότι συχνά ανακρίνονταν σε ένα δωμάτιο μόνο με μια καρέκλα και ένα τραπέζι. «Μπαίνεις μέσα, σε ρίχνουν αμέσως στο πάτωμα, αρχίζουν να σε χτυπούν και να σε κόβουν… Μετά, όταν είσαι έτοιμος να τους πεις κάτι, σου λένε να καθίσεις», είπε.

Όλοι οι Ουκρανοί κρατούμενοι που πέρασαν από το Ταγκανρόγκ έκαναν λόγο για βασανιστήρια. Μια γυναίκα κατέθεσε ξυλοκοπήθηκε με γκλομπς σε όλο το σώμα, υποβλήθηκε σε ηλεκτροσόκ, απειλήθηκε με βιασμό και δέχτηκε επίθεση από σκύλους.

Ο αιχμάλωτος πολέμου Αλεξάντερ Μαξιμτσούκ που πέρασε 21 μήνες στο Ταγκανρόγκ, έκανε λόγο για επαναλαμβανόμενους ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ, ασφυξία και μια τεχνική όπου οι φρουροί τύλιγαν τους κρατούμενους από το κεφάλι μέχρι τα δάχτυλα με κολλητική ταινία και στη συνέχεια «τους χρησιμοποιούσαν ως ανθρώπινα έπιπλα».

Ένα άλλο ειδικό δωμάτιο βασανιστηρίων χρησιμοποιούνταν για να κρεμάνε τους κρατούμενους με χειροπέδες ανάποδα σε εμβρυακή στάση, με τα γόνατά τους δεμένα σε μια ράβδο, για 10-15 λεπτά, ενώ τους χτυπούσαν βάναυσα. Χρησιμοποιούσαν, επίσης, μια τεχνική που οι κρατούμενοι αποκαλούσαν «τηλέφωνο του Πούτιν», για να βάζουν καλώδια στους λοβούς των αυτιών, στη μύτη ή στα γεννητικά όργανα.

Ο Λαμπούζοφ περιγράφει ότι μια από τις φορές του έκαψαν τις παλάμες με αναπτήρα ενώ μια άλλη φορά τον πήγαν στο λεβητοστάσιο και τον έσπρωξαν μέχρι τη μέση σε μια σόμπα που χρησιμοποιούσαν για να ζεσταίνουν νερό και στη συνέχεια τον έβαλαν σε τραπέζι κοπής κρέατος στην κουζίνα, όπου τον απείλησαν με μαχαίρι.

Άλλοι ανέφεραν ψυχολογική πίεση που περιελάμβανε αναγκαστική κατήχηση, αναγκαστική απαγγελία πατριωτικών ρωσικών ποιημάτων και επαναλαμβανόμενες σωματικές και σεξουαλικές απειλές.
Η ομάδα FSB πίσω από τα βασανιστήρια και τους ξυλοδαρμούς

Σύμφωνα με την έρευνα, υπεύθυνοι για τα βασανιστήρια και τις σημαντικότερες ανακρίσεις ήταν αξιωματικοί της ρωσικής υπηρεσίας ασφαλείας FSB, η οποία έχει αναπτύξει ειδικές μονάδες (FSIN) για να ασχολείται με τους Ουκρανούς κρατούμενους και είχαν «ελευθέρας» να χρησιμοποιήσουν βία.

Μάλιστα η απόφαση για χρήση βίας αποφασίστηκε τις πρώτες ημέρες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

«Δεν διατυπώθηκε ρητά ως “πηγαίνετε να τους χτυπήσετε”, αλλά ήταν κατανοητό. Τα μέλη των ομάδων αυτών φρόντιζαν να μην αποκαλύπτουν σχεδόν τίποτα για την ταυτότητά τους και φορούσαν κουκούλες ή καλύμματα προσώπου. Απευθύνονταν ο ένας στον άλλο με κωδικούς αντί για ονόματα.