Το μικρό λιανικό εμπόριο πληγωμένο υποχωρεί-Τα μικρά καταστήματα δεν θα αντέξουν

Στη χρονιά που πέρασε ο Δεκέμβριος δεν ήταν αρκετός για όλους. Από την άλλη μας απέδειξε ότι το λιανικό εμπόριο αλλάζει μορφή.

Γράφει ο *Θάνος Τσαγκάρης

Τα μικρά καταστήματα στο κέντρο αλλά και στις περιφερειακές αγορές υποχωρούν ενώ για τις πολυεθνικές ο Δεκέμβριος πρέπει να ήταν ο καλύτερος τους μήνας από τότε που ήρθαν στην Ελλάδα.

Ο Δεκέμβριος είχε μια αύξηση πωλήσεων 10% αλλά η χρονιά έκλεισε με αρνητικό πρόσημο μείον 15% πτώση τζίρου στα μικρά καταστήματα του κέντρου και της περιφέρειας.

Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο αλλά και όλους τους προηγούμενους μήνες η αγοραστική κίνηση στο μικρό λιανικό εμπόριο ήταν υποτονική. Μόνο οι περιοχές που είχαν επαφή με τον τουρισμό τους καλοκαιρινούς μήνες πήγαν καλύτερα.

Η περιφέρεια (η επαρχία) επιβιώνει καλύτερα διότι είναι χαμηλότερα τα γενικά έξοδα. Ιδιόκτητα καταστήματα ,λιγότερο προσωπικό, προσωπικές σχέσεις κλπ.

Έχουν αλλάξει οι καταναλωτικές συνήθειες και ο καταναλωτής πλέον θέλει μεγάλους χώρους, ποικιλία εμπορευμάτων, επώνυμα προϊόντα για τα δώρα του.

Η αγορά το Δεκέμβριο κινήθηκε μόνο με δώρα και οι καταναλωτές άφησαν για την εκπτωτική περίοδο τις δικές τους ανάγκες.
Από την άλλη πλευρά το ροκανισμένο εισόδημα από την αύξηση των τιμών στα προϊόντα πρώτης ανάγκης δεν έδωσε περιθώρια στις επιχειρήσεις αυτές που απευθύνονταν σε χαμηλά εισοδήματα να κάνουν ένα αξιοπρεπή τζίρο που θα τους ξελάσπωνε.

Να σημειώσουμε ότι τα πολυεθνικά e-shop με έδρες και φορολόγηση στο εξωτερικό λόγω υπερβολικής διαφήμισης προτιμώνται από το καταναλωτικό κοινό.

Πιθανές διαφοροποιήσεις στις τιμές επωνύμων προϊόντων μπορεί να υπάρχουν επειδή οι αποδείξεις μπορεί να μην αντιστοιχούν σε νόμιμα φορολογικά μητρώα.

Ο καταναλωτής όμως ενδιαφέρεται πιθανώς για την καλύτερη τιμή, αν υπάρχει.

Η μάστιγα του ηλεκτρονικού εμπορίου που έκλεισε πάρα πολλά εμπορικά κέντρα στην Αμερική, εδώ στην Ελλάδα θα κλείσει πάρα πολλά μικρά καταστήματα. Ποιος όμως ενδιαφέρεται για τα μικρά αυτά καταστήματα;

Τώρα στις εκπτώσεις και παρόλο που είχαμε δύο Κυριακές ανοιχτά τα καταστήματα δεν έχουν τον απαιτούμενο τζίρο και κέρδη για να καλύψουν τα έξοδά τους.

Ας ελπίσουμε ότι θα έχουν διάρκεια οι εκπτώσεις και θα γίνει διόρθωση στη συνέχεια.

Οι 2 Κυριακές που ήταν ανοιχτά τα καταστήματα δεν ήταν παραγωγικές όπως τον προηγούμενο χρόνο. Εμπόρευμα υπήρχε υπερ αρκετό λόγω της αναδουλειάς Οκτωβρίου, Νοεμβρίου.

Παρόλο που υπάρχουν προσφορές και καλές τιμές η αγορά δεν κινείται σε ρυθμούς εκπτωτικής περιόδου.

Το λιανικό εμπόριο αλλάζει μορφή. Αποκτά την εικόνα που υπάρχει στην Ευρώπη. Πολυεθνικές γίγαντες, πολυεθνικά e-shop, πολυκαταστήματα, εμπορικά και εκπτωτικά κέντρα. Φαίνεται ότι ο καταναλωτής δεν προτιμά τα καταστήματα των περιφερειακών αγορών της Αττικής και αυτό θα είναι ένα πρόβλημα για τη μικρή επιχειρηματικότητα (ποιος μπορεί να πληρώνει στην Ερμού 25-40.000 ευρώ ενοίκια;).

Από την άλλη πλευρά και η πολιτεία φαίνεται να ενισχύει, ηθελημένα ή άθελα της, προς αυτή την κατεύθυνση.

• Η λειτουργία των εκπτωτικών κέντρων όλες τις Κυριακές του χρόνου δια νόμου ανοιχτά και οι περιφερειακές αγορές δια νόμου κλειστές.
• Τα κέντρα των πόλεων Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη είναι δια νόμου ανοιχτά 43 Κυριακές το χρόνο και οι περιφερειακές αγορές μόνο 8 εκ των οποίων 3 είναι μόνο παραγωγικές. Δεν υπάρχουν αντοχές και τα έξοδα για κάθε Κυριακή ανοιχτά είναι διπλάσια.
• Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας στο λιανικό εμπόριο άμεσα από τον Απρίλιο με ελέγχους και πρόστιμα χωρίς ενημέρωση. Κανένας δεν ξέρει ότι έχει ήδη εφαρμογή από την πρώτη του χρόνου. Θα μπορούσε να εφαρμοστεί πρώτα στη βιομηχανία, στα σούπερ μάρκετ και στις επιχειρήσεις με πάνω από 15 άτομα προσωπικό.
• Ο καινούριος κώδικας δεοντολογίας (ο νέος εκπτωτικός νόμος) οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταφρασμένη στο πόδι με προχειρότητα ήδη εφαρμόζεται από τον Απρίλιο. Ουσιαστικά καταργεί τις εκπτώσεις και απελευθερώνει τις προσφορές. Κανένας νόμος δεν μιλάει πια για εκπτώσεις αλλά για μειωμένες τιμές, βούτυρο στο ψωμί των μεγάλων επιχειρήσεων και των πολυεθνικών e-shop.
• Η αδυναμία ελέγχου της ακρίβειας στα προϊόντα πρώτης ανάγκης δημιουργούν ένα περιβάλλον ανάπτυξης των πολυεθνικών.

Η αγορά θα πάρει μορφή αυτοαπασχολούμενων και γιγάντων από την άλλη πλευρά.

Αυτόν τον αθέμιτο ανταγωνισμό δεν πρέπει να τον ενισχύει η πολιτεία.

ΔΥΟ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Η πρώτη είναι η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών

Η δεύτερη όμως πιο σημαντική είναι η απότομη αύξηση των γενικών εξόδων των επιχειρήσεων.

• Οι 3 αυξήσεις του κατώτατου μισθού, οι 2 που έγιναν και η τρίτη που θα ακολουθήσει και πιο σύντομα από τον Απρίλιο είναι καλοδεχούμενες. Όλα όμως τα επιπλέον χρήματα δεν έπεσαν στην αγορά αλλά πήγαν στα σούπερ μάρκετ και στην ενέργεια.
• Οι ασφαλιστικές εισφορές που ακολούθησαν αυτές τις αυξήσεις του μισθού.
• Η απότομη αύξηση των ενοικίων. Οποίο μισθωτήριο λήγει το μίσθωμα διπλασιάζεται ή είναι κατά 50% ακριβότερο
• Οι υπέρογκες αυξήσεις των τραπεζών στο κλειστό για τις ΜΜΕ τραπεζικό σύστημα. Κάθε μικρή επιχείρηση πληρώνει περίπου 100€ το μήνα εκτός της προμήθειας των POS στις τράπεζες για μεταφορές λογαριασμών, μπλοκ επιταγών, ακυρώσεις επιταγών, αντίγραφα συμβάσεων κλπ.
• Η ηλεκτρική ενέργεια είναι πλέον σταθεροποιημένη αλλά στο διπλάσιο σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη.

Αυτή η εκτίναξη των γενικών εξόδων την τελευταία διετία στα καταστήματα του λιανικού εμπορίου θα φέρουν σε πολύ δύσκολη θέση τις μικρές επιχειρήσεις. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να έχουν ειδική μεταχείριση προκειμένου να παραμείνουν στην αγορά και να γίνουν ανταγωνιστικές τουλάχιστον για την ελληνική αγορά.

Η ΕΛΣΤΑΤ καλό θα είναι στην έρευνα της να περιλαμβάνει και τις επιχειρήσεις που έχουν τζίρο μέχρι 140.000. Τότε θα δούμε το πραγματικό αποτέλεσμα και την αλλαγή που πραγματοποιείται στην αγορά.

Ανάπτυξη υπάρχει. Έργο παράγεται αλλά για τους λίγους.

Οι δύο πιο σκληρές μορφές αθέμιτου ανταγωνισμού είναι η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία. Η Τρίτη πιο σκληρή όμως από όλες είναι η φοροαποφυγή. Τα κέρδη των μικρών επιχειρήσεων φορολογούνται στην Ελλάδα ενώ τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων και των πολυεθνικών μεταφέρονται και φορολογούνται σε άλλα μέρη με χαμηλότερο συντελεστή σε φορολογικούς παραδείσους (τριγωνικές συναλλαγές που αδυνατούν να ελεγχθούν από την πολιτεία).

Τουλάχιστον ας γίνονται έλεγχοι στην αγορά. Το μικρό λιανικό εμπόριο υφίσταται συνεχείς ελέγχους και πιο πολύ από τους καταναλωτές που έχουν τη δυνατότητα να συγκρίνουν και είναι πλέον ενημερωμένοι από το internet.

Tο μικρό λιανικό εμπόριο κινείται αυτή τη στιγμή με πληρωμές 85% μέσω κάρτας ενώ υπάρχουν εμφανείς πυρήνες παραβατικότητας στους οποίους δεν γίνεται κανένας έλεγχος. Ας κάνουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της πολιτείας έναν έλεγχο στην Πατησίων, στην Κουμουνδούρου, στην Αγησιλάου, στις λαϊκές αγορές, στο Βοτανικό, στα τελωνεία. Υπάρχουν προϊόντα τα οποία εκτελωνίζονται χωρίς παραστατικά (ή με κάποια παραστατικά που δεν είναι πλήρη), διανέμονται και φτάνουν στον τελικό καταναλωτή όπου πωλούνται χωρίς απόδειξη. Αυτά πρέπει να ελέγξει η πολιτεία συστηματικά για να σταματήσει αυτός ο αθέμιτος ανταγωνισμός και να γεμίσουν και τα ταμεία της χρήματα. Τώρα οι ΜΜΕ του λιανικού εμπορίου έχουν μπροστά τους δύο μήνες να παλέψουν και να διαθέσουν το εμπόρευμα που έχει μείνει για να ανανεωθούν.

Μοναδική πηγή ρευστότητας η ρύθμιση του ΦΠΑ σε δόσεις. Πραγματικά η μοναδική πηγή χρηματοδότησης για το μικρό λιανικό εμπόριο ώστε να πάει παρακάτω και να πάρει μια ανάσα.

Εδώ λοιπόν είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με την πολιτεία και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να έχουμε την ευκαιρία της συνέχειας.

Για πόσο ακόμα…….!!!

*Ο Θάνος Τσαγκάρης είναι γενικός γραμματέας Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών