Το εμβόλιο της AstraZeneca και οι ενστάσεις για την αποτελεσματικότητά του σε κάποιες ηλικίες

Η Ελλάδα θα ακολουθήσει τις υπόλοιπες χώρες που έχουν «μπλοκάρει» το εμβόλιο της AstraZeneca για τους πολίτες άνω των 65 ετών, υποστήριξε σήμερα η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Ματίνα Παγώνη μιλώντας στην δημόσια τηλεόραση.

Όπως είπε, στη χώρα μας θα μπει επίσης ηλικιακό όριο για το εμβόλιο της AstraZeneca, χωρίς, ωστόσο, να μιλήσει για συγκεκριμένη ηλικία στην οποία θα τεθεί το όριο.

«Θα μπει ηλικιακό όριο και στην Ελλάδα γιατί δεν έχουμε στις μελέτες τον απαιτούμενο αριθμό», εξήγησε.

Από την πλευρά του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Ταραντίλης απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών σημείωσε ότι «το σωστό είναι να περιμένουμε την εισήγηση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών που θα είναι την Παρασκευή το πρωί».

Υπενθυμίζεται ότι η Γαλλία, η Γερμανία, η Πολωνία και η Σουηδία αποφάσισαν να μην χορηγήσουν το εμβόλιο της AstraZeneca στους πολίτες άνω των 65 ετών, ενώ το Βέλγιο και η Ιταλία μείωσαν και άλλο το ηλικιακό όριο θέτοντάς το στα 55 έτη.

Η Ελβετία , που δεν ανήκει στην ΕΕ, δεν έδωσε έγκριση στο εμβόλιο για καμία ηλικιακή ομάδα αναφέροντας ότι δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία για την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα του εμβολίου.

Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο και ορισμένες άλλες χώρες, όπως η Ινδία, το Μεξικό και η Αργεντινή, έχουν εγκρίνει τη χρήση του για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Τι έχει συμβεί;

Λίγες ώρες πριν από την έγκριση του εμβολίου AstraZeneca, που αναπτύσσει σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) στις 29 Ιανουαρίου για χρήση σε όλες τις ηλικιακές ομάδες στην ΕΕ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ισχυρίστηκε ότι το εμβόλιο είναι «σχεδόν αναποτελεσματικό» για άτομα άνω των 65 ετών. «Τα πρώτα αποτελέσματα που έχουμε από το εμβόλιο της AstraZeneca δεν είναι ενθαρρυντικά για τα άτομα ηλικίας 60 έως 65 ετών», είπε επίσης.

Ωστόσο, η βρετανική κυβέρνηση και η ρυθμιστική αρχή της χώρας διαφωνούν. Επομένως, πού στηρίζονται αυτοί οι ισχυρισμοί;

Έπειτα από τα σχόλια του Γάλλου προέδρου, η χώρα υπέβαλε επίσημη σύσταση ότι το εμβόλιο δεν πρέπει να χορηγείται σε άτομα άνω των 65 ετών. Ανέφερε επίσης ότι χρειάζονται περισσότερες μελέτες προτού διατεθεί σε ομάδες μεγαλύτερης ηλικίας.

«Τα τρέχοντα στοιχεία δεν υποδηλώνουν έλλειψη προστασίας έναντι του Covid-19 σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω που λαμβάνουν το εμβόλιο της AstraZeneca», δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλο του Ρυθμιστικού Οργανισμού για τα Φάρμακα και Υγεία του Ηνωμένου Βασιλείου (MHRA), Τζουν Ρέινε. «Τα δεδομένα που έχουμε δείχνουν ότι το εμβόλιο προκαλεί ισχυρή ανοσοαπόκριση στους άνω των 65 ετών και ότι είναι ασφαλές», συνέχισε.

Τι δείχνουν τα στοιχεία;

Κατά τη διάρκεια κλινικών δοκιμών, τα εμβόλια χορηγούνται σε χιλιάδες άτομα από διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, εθνικότητες και καταστάσεις υγείας.

Σε κάποιους χορηγείται το εικονικό φάρμακο (placebo) για σύγκριση.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες περιμένουν έναν συγκεκριμένο αριθμό συμμετεχόντων να κολλήσουν τον ιό και μετά να δουν ποιος έχει μολυνθεί. Εάν τα περισσότερα από αυτά τα άτομα προέρχονται από την ομάδα που είχε λάβει το placebo, αυτό υποδηλώνει ότι το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό.

Το ζήτημα για ορισμένους ευρωπαϊκούς ρυθμιστικούς φορείς είναι ότι πιστεύουν ότι στις δοκιμές της AstraZeneca δεν ήταν αρκετοί οι συμμετέχοντες ηλικίας άνω των 65 ετών που να κόλλησαν τον ιό ώστε να καταλήξουν σε συμπεράσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου (για αυτή την ηλικιακή ομάδα). Αυτό συμβαίνει επειδή μόνο δύο από τα 660 άτομα σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα μολύνθηκαν.

Άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, όπως η Pfizer, συμπεριέλαβαν περισσότερα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας στις δοκιμές τους, επομένως έχουν περισσότερα διαθέσιμα δεδομένα.

Ο γαλλικός ρυθμιστικές φορέας υποστηρίζει ότι ο αριθμός των ηλικιωμένων που προσβλήθηκαν από τον ιό στις δοκιμές της AstraZeneca είναι πολύ μικρός για να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου.

«Η εκτίμησή τους είναι ότι η αποτελεσματικότητα δεν έχει ακόμη αποδειχθεί για άτομα άνω των 65 ετών. Δεν ισχυρίζονται όμως ότι το εμβόλιο είναι αναποτελεσματικό για άτομα άνω των 65 ετών», σχολίασε ο Τζιμ Νάισμιθ , καθηγητής δομικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Δεν διαφωνούν, με άλλα λόγια, ότι το εμβόλιο είναι «σχεδόν αναποτελεσματικό» σε ηλικιωμένους , όπως ισχυρίστηκε ο Γάλλος πρόεδρος. Αλλά περιμένουν περισσότερες πληροφορίες, οι οποίες θα πρέπει να είναι διαθέσιμες τις επόμενες εβδομάδες.

«Οι επιστήμονες συχνά διαφωνούν σχετικά με το πόσα στοιχεία χρειάζονται για οποιαδήποτε νέα πρόοδο και υπάρχουν πάντα περισσότερα δεδομένα που πρέπει να διασφαλιστούν», πρόσθεσε ο καθηγητής τονίζοντας πως αυτές οι συζητήσεις συνήθως δεν παίρνουν μεγάλη έκταση και κάλυψη στα μέσα ενημέρωσης αλλά αποτελούν σημαντικό κομμάτι της επιστημονικής διαδικασίας.

Η επικεφαλής εμβολιασμών της Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας, Μέρι Ράμσει, δήλωσε από την πλευρά της ότι ενώ «υπήρχαν πολύ λίγοι ηλικιωμένοι στις δοκιμές AstraZeneca για να παρατηρηθούν ακριβή επίπεδα προστασίας σε αυτήν την ομάδα… τα δεδομένα σχετικά με τις ανοσοαποκρίσεις ήταν πολύ καθησυχαστικά».

Να σημειωθεί ότι ο ΕΜΑ έδωσε το «πράσινο φως» για όλες τις ηλικιακές ομάδες. «Δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά αποτελέσματα για τους συμμετέχοντες άνω των 55 ετών ώστε να δώσουν μια εικόνα για το πόσο καλά θα λειτουργήσει το εμβόλιο σε αυτήν την ομάδα», ανέφερε στην ανακοίνωσή του. «Ωστόσο, οι επιστημονικοί εμπειρογνώμονες του EMA θεώρησαν ότι το εμβόλιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ηλικιωμένους ενήλικες», συνέχιζε.