Τι αλλάζει στα ελληνοτουρκικά η εκλογή του Τζο Μπάιντεν

Η εκλογή του Τζο Μπάιντεν στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ, θα επιφέρει σημαντικές μεταβολές στην πολιτική που ακολουθούσε ο Λευκός Οίκος  επί των ελληνοτουρκικών. Στην Ελλάδα, σε μια χώρα όπου οι υπερβολές και οι υπερφίαλες αναλύσεις βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη, κάποιοι έσπευσαν να πανηγυρίσουν για τη νίκη Μπάιντεν, εκτιμώντας ότι ο τελευταίος θα ταχθεί αναφανδόν υπέρ των ελληνικών θέσεων και θα αποτελέσει τον τιμωρό της Τουρκίας.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Προφανώς και οι προσδοκίες ορισμένων δεν συνάδουν με την πραγματικότητα και την ουσία όσων δύνανται να αλλάξουν στα ελληνοτουρκικά ζητήματα από την προεδρία Μπάιντεν. Κατ’ αρχάς, προτού κάποιος εντρυφήσει στο δίπολο Αθήνας-Τουρκίας, το οποίο πάντα εμπεριέχει και τον «πυλώνα» του Κυπριακού, οφείλει να σταθεί στη παγκόσμια διεθνή σκηνή και στον ρόλο που σκοπεύουν να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ υπό τον Μπάιντεν.

Σε αντίθεση με τον Τραμπ, ο οποίος προσέδωσε ένα εσωστρεφές προφίλ στις ΗΠΑ, με περιορισμένο παρεμβατικό διπλωματικό λόγο και συγκεκριμένη γεωπολιτική στόχευση, ο Μπάιντεν σκοπεύει να κάνει και πάλι την Ουάσιγκτον πρωταγωνίστρια στην παγκόσμια σκηνή: με έντονη διπλωματική δραστηριότητα, πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις, που θα καταστήσουν και πάλι τις ΗΠΑ ως τον κυρίαρχο «παίκτη» και διαμορφωτή των εξελίξεων στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Και αυτό θα επιτευχθεί (έχει τη σημασία του), μέσω μιας εύρυθμης, εν μέρει παραδοσιακής αλλά σίγουρα αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Διότι, υπό την προεδρία Τραμπ, ο «έξω κόσμος» είχε να αντιμετωπίσει μια δίγλωσση, ενίοτε και τρίγλωσση αμερικανική πολιτική, εκφρασμένη από τον Λευκό Οίκο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ που συχνά πυκνά έπαιρνε αποστάσεις- όπως για παράδειγμα η στάση προς την Τουρκία, αλλά και τους λοιπούς (Πεντάγωνο, Γερουσία).Ασφαλώς και είναι προτιμότερο για τους συνομιλητές των ΗΠΑ αυτό το παραδοσιακό «μοντέλο» λήψης αποφάσεων και δράσεων, από το… θυμικό του απρόβλεπτου Ντόναλντ Τραμπ.

Το κενό εξουσίας και οι επιδιώξεις Ερντογάν για τετελεσμένα

Ο Τζο Μπάιντεν θα επιδιώξει να γεφυρώσει τις διαφορές και το χάσμα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και φυσικά θα έρθει στη γειτονιά μας, στην Ανατολική Μεσόγειο. Μέχρι να λάβει χώρα αυτό, δηλαδή ο Μπάιντεν να ανοίξει τον φάκελο των ελληνοτουρκικών, θα πρέπει πρώτα να αναλάβει και επισήμως τα ηνία των ΗΠΑ (Ιανουάριος του 2021). Μεσολαβεί ένα κρίσιμο διάστημα περίπου τριών μηνών, όπου ελλοχεύει ο εξής κίνδυνος, για τον οποίο Αθήνα και Λευκωσία οφείλουν να είναι σε εγρήγορση: ο Ερντογάν να επιδιώξει να διαμορφώσει εξελίξεις και τετελεσμένα στην περιοχή του Αιγαίου αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, που επί της ουσίας θα δεσμεύσουν και τη νέα αμερικανική διοίκηση.

Τα παραπάνω αποτελούν μια από τις ισχυρές θεωρίες για την μετα-Τραμπ εποχή και τις τουρκικές δράσεις, που έχουν ως στόχο την εκμετάλλευση του κενού εξουσίας στις ΗΠΑ και τη δημιουργία τετελεσμένων. Ο Ερντογάν γνωρίζει καλά ότι οι εποχές που ο φίλος του Ντόναλντ Τραμπ του χάριζε απλόχερα στήριξη και έβαζε πλάτη, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Βιογραφικό με ελληνική « σφραγίδα» και ρητορική κατά Ερντογάν

Ο Τζο Μπάιντεν έχει στο βιογραφικό του μακροχρόνια ανάμειξη σε σημαντικά θέματα για τους Ελληνοαμερικανούς και υποστήριξη της ενίσχυσης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Έχει δημιουργήσει, λοιπόν, ισχυρούς θεσμούς με την ελληνική ομογένεια, γεγονός που είναι ευρέως γνωστό στην Ουάσιγκτον. Ενδεικτική των θέσεών του, που δεν πρέπει να λησμονηθεί αλλά αντιθέτως να ληφθεί υπόψη, είναι η στάση που τήρησε το 1978, ως νεοεκλεγείς γερουσιαστής στην πολιτεία Ντέλαγουερ, όταν κόντρα στην απόφαση του Δημοκρατικού προέδρου, ψήφισε υπέρ της συνεχίσεως του εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας για την παράνομη εισβολή στην Κύπρο.

Ο Μπάιντεν εμφανίστηκε ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στην Άγκυρα και στην επιθετική πολιτική που ακολουθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας κατ’ επανάληψη κατά την προεκλογική του εκστρατεία πως, «θα αντιδράσω στην τουρκική συμπεριφορά που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο ή τις συμμαχικές δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ, όπως οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου».

Η Τουρκία παραμένει σημαντική για τις ΗΠΑ

Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος έχει δώσει σαφή δείγματα, ότι δεν θα συνεχίσει την εξόχως φιλοτουρκική πολιτική του προκάτοχού του στον Λευκό Οίκο. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει αυτομάτως ότι είναι έτοιμος να κάψει το «χαρτί» της Τουρκίας, η οποία συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό παράγοντα για το ΝΑΤΟ και υπολογίσιμη μονάδα για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και εν γένει το «βαθύ» αμερικανικό κράτος.

Η πολιτική του μαστιγίου και του καρότου, ενδεχομένως να βρει πεδίο έκφρασης προς την Τουρκία, με τις ΗΠΑ να χρησιμοποιούν την απειλή των κυρώσεων, αλλά ταυτόχρονα να έχουν σε ετοιμότητα τα διπλωματικά τους ραντάρ, ανιχνεύοντας σήματα επαναπροσέγγισης με την Άγκυρα.

Το γεγονός ότι η φιλοερντογανική πολιτική Τραμπ αποτελεί παρελθόν, συνιστά από μόνο του… ευχάριστο γεγονός. Όμως, ο διάδοχός του, Τζο Μπάιντεν, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εν δυνάμει «σωτήρας» της Ελλάδας και υπερασπιστής των θέσεών της. Πρόκειται για προσεγγίσεις ουτοπικού χαρακτήρα, που ουδεμία σχέση έχουν με την «real politic» που εφαρμόζεται στην παγκόσμια πολιτική σκηνή και δη από τις κυρίαρχες ΗΠΑ.

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα