Τι αλλάζει με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ – Η στρατηγική σημασία της έναντι της Ρωσίας

Η πιο σημαντική αλλαγή είναι ότι εφεξής ολόκληρη η ακτογραμμή της Βαλτικής Θάλασσας – με εξαίρεση τις ρωσικές ακτές και την ιδιάζουσα περίπτωση του Καλίνινγκραντ – γίνονται νατοϊκό έδαφος. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης είναι πιο εύκολο να οργανωθεί η άμυνα στον συγκεκριμένο χώρο. Μέσω Σουηδίας στρατεύματα και εξοπλισμοί μπορούν να μεταφερθούν χωρίς καθυστέρηση στην Εσθονία, τη Λετονία ή τη Λιθουανία. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει εδώ η νήσος Γκότλαντ, στη νοτιοανατολική Σουηδία.

Ο Σίμον Κοσούτ, καθηγητής και ερευνητής σε θέματα διεθνούς ασφάλειας στο γερμανικό Πανεπιστήμιο του Φριντριχσχάφεν, επισημαίνει ότι «αυτό το νησί, σε κεντρικό σημείο της Βαλτικής Θάλασσας, έχει τεράστια στρατηγική σημασία για τη Σουηδία. Από εκεί μπορεί κανείς να επιτηρεί ολόκληρο τον χώρο της Βαλτικής Θάλασσας». Ειδικοί εκτιμούν ότι η γεωγραφική θέση της Σουηδίας είναι ουσιαστικά η καλύτερη «προίκα» της για ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Πολύτιμη συνεισφορά αποτελούν όμως και οι ένοπλες δυνάμεις της Σουηδίας. Πρόκειται βέβαια για μία χώρα μικρή σε πληθυσμό, κατά συνέπεια ο σουηδικός στρατός δεν διαθέτει πάνω από 38.000 οπλίτες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Global Firepower Index. Ωστόσο «οι Σουηδοί έχουν σύγχρονο στρατό, και μάλιστα είναι αξιοσημείωτο ότι συντηρούν πολεμική αεροπορία με μαχητικά αεροσκάφη που κατασκευάζουν οι ίδιοι», τονίζει ο Σίμον Κοσούτ.

Το πολεμικό ναυτικό της χώρας θεωρείται επίσης αξιόμαχο, καθώς διαθέτει δικά του υποβρύχια, ενώ έχει ήδη δοκιμαστεί σε στρατιωτικές αποστολές του ΝΑΤΟ. Σήμερα οι αμυντικές δαπάνες στη Σουηδία φτάνουν περίπου το 1,3% του ΑΕΠ της χώρας. Το ποσοστό είναι αισθητά υψηλότερο απ’ ότι πριν λίγα χρόνια, και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω.

Αλλαγή τακτικής στη Στοκχόλμη

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου η Σουηδία, όπως και πολλές άλλες δυτικές χώρες, είχαν αποφασίσει να μειώσουν δραστικά τις αμυντικές δαπάνες. Ωστόσο άρχισαν να αναθεωρούν τη στάση τους με τον πόλεμο της Γεωργίας το 2008 και η «στροφή» αυτή συνεχίστηκε μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, για να οριστικοποιηθεί με την έναρξη της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία.

Ήδη σήμερα το ΝΑΤΟ και η σουηδική κυβέρνηση συνεργάζονται, στο μέτρο του εφικτού. Ποιό θα ήταν το όφελος για τη Στοκχόλμη, μετά την ένταξη στο ΝΑΤΟ; Η πιο σημαντική αλλαγή θα ήταν η – θεωρητική έστω – δυνατότητα για επίκληση του άρθρου 5 περί συλλογικής άμυνας στο καταστατικό του διεθνούς οργανισμού. Η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει ότι μία επίθεση σε κράτος-μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας αντιμετωπίζεται ως επίθεση με στόχο όλα τα κράτη-μέλη, τα οποία σε αυτή την περίπτωση καλούνται να παράσχουν αμυντική συνδρομή. «Αυτή η ρήτρα συλλλογικής άμυνας είναι ασφαλώς ένα κριτήριο αποφασιστικής σημασίας για τη Σουηδία», εκτιμά ο πολιτικός επιστήμων Σίμον Κοσούτ.

Εκτός όλων αυτών, σε πολιτικό επίπεδο έχει σημασία για τη Σουηδία ότι καθίσταται ισότιμο μέλος στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο, το κύριο όργανο λήψης αποφάσεων στα πλαίσια του διεθνούς οργανισμού, όπου θα διαθέτει και δικαίωμα βέτο. Όπως ακριβώς συνέβαινε με την Τουρκία, η οποία μέχρι σήμερα, επικαλούμενη το βέτο, εμπόδιζε την ένταξη της Σουηδίας στην Ατλαντική Συμμαχία.