Τα εφιαλτικά σενάρια για την ενεργειακή κρίση και η αμήχανη Ευρώπη

H Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα κρίση, ενεργειακού χαρακτήρα αυτή τη φορά, που δοκιμάζει εκ νέου τα αντανακλαστικά της. Όπως και σε άλλα κρίσιμα ζητήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει στο πρόσφατο παρελθόν, η ευρωπαϊκή κοινότητα που ήδη «υποφέρει» από την ενεργειακή ανεπάρκεια και τις συνεπακόλουθες αυξημένες τιμές στα ενεργειακά τιμολόγια, δεν επιδεικνύει την απαιτούμενη δυναμική. Όπως προέκυψε από το πρόσφατo Eurogroup, η Ε.Ε. δεν έχει εκπονήσει ένα ολιστικό σχέδιο-πλαίσιο μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, παρά το γεγονός ότι αυτή δείχνει τα δόντια της, με τρόπο, μάλιστα, επιδεικτικό, τις τελευταίες εβδομάδες.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Η απουσία συγκεκριμένου σχεδίου στην παρούσα φάση, που …υποκαθίσταται μόνο από κάποιες σκόρπιες προτάσεις που είτε προέρχονται από ευρωπαίους αξιωματούχους είτε από χώρες μέλη, αναμφίβολα οξύνει τον προβληματισμό και δυσχεραίνει την κατάσταση, ενόψει αυτών που έρχονται, όχι μόνο για Ευρώπη, βεβαίως, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα χειρότερα, σ’ ό,τι αφορά την ενεργειακή κρίση, έπονται, υποστηρίζουν ολοένα και περισσότεροι οικονομολόγοι, αναλυτές και ειδικοί, σημειώνοντας, μάλιστα , το εξής άκρως ανησυχητικό: η ενεργειακή ανεπάρκεια επηρεάζει άμεσα τις εφοδιαστικές αλυσίδες, προκαλεί τεράστια προβλήματα στη βιομηχανία, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας για όλα τα συναφή μακροοικονομικά στοιχεία. Η ενεργειακή κρίση μπορεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής μιας νέας μακροοικονομικής κρίσης, που θα σαρώσει όλο τον πλανήτη.

Τα σενάρια που διακινούνται και προέρχονται από έγκυρους θεσμούς, όπως για παράδειγμα η Bank of America, είναι άκρως εφιαλτικά. Εκτίναξη στα 120 δολάρια το βαρέλι της τιμής του αργού, εντός του χειμώνα, δημιουργία ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων σ’ όλο τον κόσμο που σε συνδυασμό με την τεράστια άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, δύνανται να προκαλέσουν την τέλεια μακροοικονομική καταιγίδα.

Τα σημάδια έχουν εμφανιστεί εδώ και καιρό, καταδεικνύοντας με τον πιο εμφατικό τρόπο, ότι η ενεργειακή κρίση απλώνεται απειλητικά πάνω από την Ευρώπη. Αρκεί κάποιος να δει πως εκτινάσσονται, από εβδομάδα σε εβδομάδα, οι τιμές του φυσικού αερίου, για να αντιληφθεί τη δυναμική του προβλήματος, για το οποίο στην παρούσα φάση, δεν υπάρχει λύση. Μόλις χθες, το ολλανδικό συμβόλαιο TTF, που αποτυπώνει την ευρωπαϊκή τάση, «έπιασε» ιστορικά υψηλά, καθώς έφτασε τα 111 ευρώ. Ξεπέρασε δηλαδή το ανυπέρβλητο, υπό άλλες συνθήκες, φράγμα των 100 ευρώ. Να θυμίσουμε ότι την Παρασκευή η τιμή διαμορφώθηκε στα 93 ευρώ, ενώ πριν μια εβδομάδα βρισκόταν στα 77 ευρώ, γεγονός που καταδεικνύει τη ραγδαία άνοδο, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Η εξάρτηση από τη Ρωσία και τα γεωενεργειακά παιχνίδια της Μόσχας

Η αιτία για την εκτόξευση των ενεργειακών παραγόντων στην Ευρώπη προκύπτει από ένα σύνολο παραγόντων, το οποίο συνθέτουν οι εντάσεις στην αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), τα χαμηλά επίπεδα αποθήκευσης στην Ευρώπη και τα γεωενεργειακά παιχνίδια της Μόσχας. Η τελευταία γνωρίζει άριστα ότι η Ευρώπη είναι ενεργειακά εξαρτημένη απ’ αυτή ωστόσο, δεν ανοίγει την κάνουλα του φυσικού αερίου. Στόχος της, να εδραιώσει την θέση της ως αναπόφευκτου εταίρου. Η Μόσχα αποφεύγει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητες αποστολής επιπλέον ποσοτήτων μέσω της Ουκρανίας, γεγονός που συμβάλλει επίσης στην άνοδο των τιμών.

Το μήνυμα της Μόσχας είναι ξεκάθαρο: η αύξηση των εξαγωγών προς την Ευρώπη θα περάσει μέσα από τον επίμαχο αγωγό Nord Stream 2 προς την Γερμανία. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε έπειτα από αμερικανογερμανική συμφωνία, ώστε να αποφευχθούν οι επώδυνες οικονομικές κυρώσεις.

Έχοντας να αντιμετωπίσει, λοιπόν, και τα γεωενεργειακά τερτίπια της Μόσχας, η Ευρώπη καλείται να βρει άμεσες και δραστικές λύσεις, προκειμένου να θέσει φραγμό στο ράλι των ενεργειακών τιμών και κυρίως να προστατέψει τους καταναλωτές, που βλέπουν τα ενεργειακά τιμολόγια να παίρνουν την ανιούσα.