Στη Βουλή η τροπολογία για τον ΝΟΚ – Τι προβλέπεται

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) κατέθεσε αργά το βράδυ της Τρίτης σημαντική τροπολογία για την προσαρμογή των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), σύμφωνα με τις υποδείξεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Η τροπολογία εντάσσεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης που ψηφίζεται την Τετάρτη και επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο που εφαρμόζονται τα κίνητρα καθ’ ύψος δόμησης.

Ιστορικό: Τι προέβλεπε ο ΝΟΚ του 2012

Ο ΝΟΚ του 2012 εισήγαγε κίνητρα για αυξημένο συντελεστή δόμησης, όπως δυνατότητα για περισσότερους ορόφους, με στόχο την ανανέωση του κτιριακού αποθέματος και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Ωστόσο, το ΣτΕ έκρινε ότι αυτά τα κίνητρα δεν μπορούν να εφαρμόζονται οριζόντια, δηλαδή χωρίς προηγούμενη πολεοδομική τεκμηρίωση και σχεδιασμό.

Η απόφαση του ΣτΕ και η ανάγκη για εξειδικευμένα πολεοδομικά σχέδια

Σημειώνεται ότι το ΣτΕ δεν θεωρεί αντισυνταγματική τη δυνατότητα παροχής κινήτρων καθ’ ύψος δόμησης καθαυτή. Αυτό που απορρίπτει είναι η γενικευμένη και άνευ όρων εφαρμογή τους. Το Ανώτατο Δικαστήριο ζητά πρώτα την εκπόνηση ειδικών πολεοδομικών σχεδίων, τα οποία να λαμβάνουν υπόψη:

• τη φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής,

• τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις,

• τη βιωσιμότητα του οικιστικού ιστού.

Με βάση αυτή την απόφαση, μόνο περιοχές που έχουν υποστεί τέτοια μελέτη θα μπορούν να λάβουν στο μέλλον ευνοϊκά πολεοδομικά κίνητρα.

Ποιους αφορά η τροπολογία – Οι δύο βασικές κατηγορίες

Η τροπολογία κάνει σαφή διαχωρισμό των περιπτώσεων σε δύο κατηγορίες:

1. Οικοδομές που δεν ξεκίνησαν εργασίες μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου

Οι ιδιοκτήτες ή εργολάβοι που δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες έως την 11η Δεκεμβρίου υποχρεούνται να αναθεωρήσουν τις άδειες τους. Αυτό σημαίνει:

• Κατάργηση όλων των προσαυξήσεων και κινήτρων που είχαν δοθεί με την αρχική άδεια.

• Επιστροφή φόρων και επιπλέον καταβληθέντων ποσών, στο πλαίσιο συμμόρφωσης με το νέο νομικό καθεστώς.

Η διαδικασία αυτή θα είναι άμεση, προκειμένου να διασφαλιστεί η νομιμότητα των αδειοδοτήσεων.

2. Οικοδομές με εργασίες σε εξέλιξη ή υποθέσεις σε εκκρεμοδικία

Για τις περιπτώσεις όπου έχουν ήδη ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες, ή βρίσκονται σε εκκρεμοδικία (π.χ. μέσω προσφυγών), καθώς και για επενδύσεις που έχουν λάβει χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, προβλέπεται μια νέα διαδικασία συμμόρφωσης μέσω περιβαλλοντικού ισοζυγίου.

Τι είναι το περιβαλλοντικό ισοζύγιο;

Το περιβαλλοντικό ισοζύγιο λειτουργεί ως αντισταθμιστικός μηχανισμός για την αποτροπή περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από την υπερδόμηση. Συγκεκριμένα:

• Οι εργολάβοι θα καταβάλλουν οικονομικό αντίτιμο, το οποίο θα κατευθύνεται:

  • στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων,

  • στο Πράσινο Ταμείο,

  • και θα αξιοποιείται από τους οικείους δήμους για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου, παιδικών χαρών, πλατειών κ.ά.

Ο στόχος είναι η διατήρηση της ποιότητας ζωής και η περιβαλλοντική ισορροπία στις περιοχές που επηρεάζονται από αυξημένη δόμηση.

Συμπερασματικά

Η νέα τροπολογία του ΥΠΕΝ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό αποτελεί καμπή για τον τρόπο που προσεγγίζεται η πολεοδομική ανάπτυξη στην Ελλάδα. Η συμμόρφωση με τη νομολογία του ΣτΕ και η εισαγωγή του περιβαλλοντικού ισοζυγίου δείχνουν μια στροφή προς έναν πιο βιώσιμο και τεκμηριωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό.

Για τους ιδιοκτήτες, τους εργολάβους και τους επενδυτές, είναι απαραίτητο να παρακολουθούν τις θεσμικές αλλαγές και να διασφαλίζουν ότι οι άδειες και τα έργα τους συμβαδίζουν με το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο.