Στα πρόθυρα της κατάρρευσης η κυβέρνηση Μπαϊρού – Το σκάνδαλο παιδικής κακοποίησης, τα εσωκομματικά προβλήματα και η πιθανή εκδίκηση της Λεπέν

Χωρίς τέλος μοιάζει η πολιτική δίνη στην οποία έχει περιέλθει η Γαλλία από πέρυσι το καλοκαίρι, όταν ο Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, καθώς η σχετική ηρεμία που επετεύχθη τον Δεκέμβριο με την ανάθεση της πρωθυπουργίας της χώρας στον Φρανσουά Μπαϊρού αποδεικνύεται επίσης εύθραυστη.

Ο Μπαϊρού βρίσκεται αντιμέτωπος με μια σειρά δυσεπίλυτων πολιτικών προβλημάτων που θα μπορούσαν κάλλιστα να απειλήσουν τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης μειοψηφίας του, όπως μεταδίδει το Politico.

Επί του παρόντος, οι Σοσιαλιστές διατηρούν τον έλεγχο της κατακερματισμένης Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. Ωστόσο, το κόμμα αντιμετωπίζει εσωτερικές αναταράξεις ενόψει του συνεδρίου του που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο, το οποίο θεωρείται κρίσιμο για το μέλλον του κινήματος που κάποτε κυριαρχούσε στην πολιτική αριστερά της Γαλλίας.

Ο πρώτος γραμματέας των Σοσιαλιστών Ολιβιέ Φορ αμφισβητείται από μια «συμμαχία» πιο μετριοπαθών, σοσιαλδημοκρατικών, φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων εντός του κόμματός του. Και ως απάντηση, αυτός και οι «σύμμαχοί» του δεν αποκλείεται να επιδιώξουν να προκαλέσουν μια κρίση για να κινητοποιήσουν την αριστερή βάση του κόμματος, αίροντας την υποστήριξή τους προς τον Μπαϊρού, η οποία ήταν καταλυτική προκειμένου να ψηφιστεί με καθυστέρηση τον Φεβρουάριο ο προϋπολογισμός του 2025.

Την ίδια στιγμή, οι κεντροδεξιοί Ρεπουμπλικάνοι, οι οποίοι αποτελούν κρίσιμη συνιστώσα της κυβέρνησης μειοψηφίας του Μπαϊρού, βρίσκονται επίσης σε αναβρασμό. Το κόμμα πρόκειται να εκλέξει νέο ηγέτη αυτόν τον μήνα, και ο νυν πρόεδρός του, Λοράν Ουκιέ, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο μιας ταπεινωτικής ήττας από ένα ανώτερο μέλος της κυβέρνησης Μπαϊρού – τον σκληροπυρηνικό και δημοφιλή υπουργό Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταγιώ.

Αυτή η εσωτερική κόντρα για την ηγεσία του κόμματος απειλεί να εξελιχθεί σε μάχη μεταξύ των μελών που στηρίζουν τη «συμμαχία» με τους κεντρώους του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και εκείνων -όπως ο Ουκιέ- που την απορρίπτουν.

Όπως και οι Σοσιαλιστές, οι Ρεπουμπλικάνοι δεν φαίνεται να μπορούν να επιστρέψουν στις παλιές τους δόξες, την ώρα που το ισχυρό μακρονιστικό, ή μετα-μακρονιστικό, κέντρο καταφέρνει επιβιώνει. Και αν ο Ουκιέ χάσει, μπορεί να επιχειρήσει να διαλύσει αυτήν τη συμμαχία.

Μια έτερη πρόκληση για τον Μπαϊρού αποτελεί η Εθνική Συσπείρωση, το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, το οποίο σκέφτεται εάν και πώς θα προκαλέσει προβλήματα στην κυβέρνηση ως αντίποινα για τον πενταετή αποκλεισμό της ηγέτιδάς του από δημόσια αξιώματα μετά την καταδίκη της για υπεξαίρεση τον προηγούμενο μήνα.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Μπαϊρού βρίσκεται αντιμέτωπος και με προσωπικά προβλήματα. Ο Γάλλος πρωθυπουργός βρίσκεται ίσως στην πιο κρίσιμη καμπή της πολιτικής καριέρας του λόγω ενός σκανδάλου παιδικής κακοποίησης σε ένα καθολικό σχολείο κοντά στην εκλογική του περιφέρεια Πο, στα Πυρηναία, πριν από 30 χρόνια, όταν ο ίδιος ήταν υπουργός Παιδείας.

Τον Φεβρουάριο, ο Μπαϊρού δήλωσε στην Εθνοσυνέλευση ότι δεν γνώριζε την έκταση του σκανδάλου εκείνη την εποχή. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί του διαψεύσθηκαν τις τελευταίες ημέρες, μεταξύ άλλων, και από την ίδια του την κόρη.

Ο Γάλλος πρωθυπουργός πρόκειται να καταθέσει ενώπιον επιτροπής του κοινοβουλίου που διερευνά την υπόθεση αργότερα σήμερα. Μια μη πειστική κατάθεσή του στην επιτροπή σίγουρα θα αυξήσει τις εκκλήσεις τόσο των μέσων ενημέρωσης όσο και της αντιπολίτευσης για απομάκρυνσή του από την πρωθυπουργία.

Το σκάνδαλο φαίνεται απίθανο να οδηγήσει από μόνο του στην πτώση του Μπαϊρού. Ενδεχομένως, όμως, να ενθαρρύνει τους εχθρούς του -και τους υποτιθέμενους φίλους του- εντός της Εθνοσυνέλευσης να τραβήξουν τελικά την «πρίζα» που κρατά στη ζωή την κυβέρνηση μειοψηφίας του.

Η μεγαλύτερη όμως πρόκληση που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Μπαϊρού -και ο πιο πιθανός λόγος που δεν θα καταφέρει να επιβιώσει μέχρι τα τέλη του έτους- παραμένει η δημοσιονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Γαλλία.

Έχουν περάσει μόνο δύο μήνες από την ψήφιση του προϋπολογισμού και η κυβέρνηση έχει ήδη αναγκαστεί να λάβει έκτακτα μέτρα, όπως οι περικοπές ύψους 3,1 δισ. ευρώ των δαπανών για τη γεωργία και την ενέργεια, προκειμένου να καλύψει μια τρύπα 5 δισ. ευρώ. Τα οικονομικά προβλήματα απειλούν να διευρύνουν το φετινό έλλειμμα από το υποσχεθέν 5,4% του ΑΕΠ σε 5,8%.

Επιπλέον, προκειμένου η Γαλλία να επιτύχει τον στόχο για έλλειμμα 4,6% του ΑΕΠ το επόμενο έτος, ο Μπαϊρού θα πρέπει να «εξοικονομήσει» επιπλέον 40 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2026.

Αν και η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού θα προέλθει από περικοπές δαπανών, μέλη του υπουργικού συμβουλίου δεν έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο αναστολής της προστασίας των συντάξεων και άλλων κοινωνικών παροχών από τις επιπτώσεις του πληθωρισμού, ενώ στο τραπέζι φαίνεται να βρίσκεται και το ενδεχόμενο μερικής, τουλάχιστον, κατάργησης της φοροαπαλλαγής 10% που ισχύει για τους συνταξιούχους από τη δεκαετία του 1970.

Οι αντιδραστικοί Σοσιαλιστές έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι η υιοθέτηση αυτών των μέτρων θα μπορούσε να ωθήσει να υποστηρίξουν μια πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης που διερευνούν η αριστερά και η ακροδεξιά.

Επίσης, έχουν απειλήσει να ρίξουν τον Μπαϊρού εάν η παραχώρηση που έκανε τον Φεβρουάριο -για επανέναρξη των συζητήσεων μεταξύ συνδικάτων και εργοδοτών για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του Μακρόν το 2023- δεν οδηγήσει στην κατάθεση σχεδίου νόμου που θα μειώνει το ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης από τα 64 στα 62 έτη.

Εν τω μεταξύ, η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν θα μπορούσε να εστιάσει στα ίδια ζητήματα εάν αποφασίσει να πάρει εκδίκηση για την ποινική της καταδίκη της ηγέτιδας του κόμματος, βυθίζοντας έτσι τη χώρα σε μια νέα πολιτική δίνη.

Για να περάσει η πρόταση μομφής κατά του Μπαϊρού απαιτούνται συνολικά 289 ψήφοι επί συνόλου 577 βουλευτών. Επί του παρόντος, ο Γάλλος πρωθυπουργός βασίζεται στη στήριξη περίπου 210 βουλευτών – αλλά εάν ο Ουκιέ διχάσει τους Ρεπουμπλικάνους, αυτός ο αριθμός θα μπορούσε εύκολα να μειωθεί.

Όλα αυτά τα προβλήματα αναμφίβολα δημιουργούν πονοκέφαλο στην κυβέρνηση Μπαϊρού. Γιατί παρότι οι Γάλλοι ψηφοφόροι δεν έχουν καμία όρεξη να προσθέσουν μια εσωτερική κρίση στις διεθνείς κρίσεις που έχει προκαλέσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ο κίνδυνος της κατάρρευσης για την κυβέρνηση Μπαϊρού παραμένει ορατός.