Ρόλοι αντιστράφηκαν και ιδεολογικές αρχές απαξιώθηκαν

Τα δεδομένα στο γεωπολιτικό πεδίο αλλάζουν ταχύτατα και με δραματικό τρόπο. Η αδυναμία των ηγεσιών στην Ευρώπη να σκεφτούν out of the box, είναι παροιμιώδης. Η προσκόλληση που παρατηρείται στη Γηραιά Ήπειρο (και μόνο εδώ) σε αφηγήματα που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα, μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί εμμονική.

Γράφει ο *Κωνσταντίνος Δέδες

«Αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί τους, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα», για να υπενθυμίσουμε τη γνωστή ρήση. Την ώρα που οι ΗΠΑ και οι BRICS τρέχουν να συνδιαμορφώσουν το νέο γίγνεσθαι, η Ευρώπη απουσιάζει· συνεδριάζει βέβαια σε επίπεδο κορυφής και προσπαθεί να ακουστεί με μια φωνή. Διοικείται όμως εδώ και δεκαετίες με τρόπο που το αποτρέπει αυτό. Πάντως, μέχρι το 2030 ίσως να έχει προσεγγίσει το στόχο της ή και να το έχει καταφέρει. Αν βέβαια σταματήσει να διαφωνεί η Ουγγαρία και δεν διαφωνήσει στο μεταξύ κάποιο άλλο κράτος-μέλος.

Η χαρά που πολλοί ένιωσαν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 1989 βλέποντας το Τείχος του Βερολίνου να πέφτει, δεν αποτέλεσε δυστυχώς το έναυσμα για αλλαγή ρότας. Τα δόγματα στην τότε «ενιαία» Δύση δεν άλλαξαν. Η γραφειοκρατία είχε βολευτεί, θεωρώντας την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων ως τη νικηφόρα όσο και καταληκτική εξέλιξη μιας διαμάχης που ξέσπασε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ουδείς ήθελε να αντιληφθεί στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ τι ανέτελλε. Ευκαιρίες στην ειρήνη δεν δόθηκαν και πολλοί πρόδωσαν αυτά για τα οποία έλεγαν επί δεκαετίες πως αγωνίζονταν. Ρόλοι αντιστράφηκαν, ιδεολογικές αρχές απαξιώθηκαν. Ποιος μιλά σήμερα για ελεύθερη διακίνηση του κεφαλαίου; Ποιος ισχυρίζεται σήμερα ότι σύνορα που τα περνούν εμπορεύματα δεν τα περνούν στρατοί; Ο δε προστατευτισμός επέστρεψε ως θριαμβευτής. Ναι, ο φιλελευθερισμός «άλλαξε» είναι η αλήθεια· για την ακρίβεια τον μετάλλαξαν οι άνθρωποι που θα έπρεπε να τον διαφυλάσσουν ως κόρη οφθαλμού. Αλλά, τι να περιμένεις από εκείνους που χειροκροτούσαν όλους όσοι προέβλεπαν θεωρήσεις του τύπου «το τέλος της ιστορίας»; Οι ευσεβείς πόθοι και οι αυταπάτες μόνο αδιέξοδα παράγουν.

Αλλά και στο «προοδευτικό» στρατόπεδο επήλθαν «αλλαγές». Τα ειρηνευτικά «κινήματα» των eighties τα διαδέχθηκε η πολεμοκάπηλη διάθεση έναντι όσων η αριστερή ιδεοληψία δεν κατανοεί ή δεν δέχεται. Ο αντιμιλιταρισμός της αριστεράς  πήγε περίπατο. Σε μια εποχή που τα νοήματα και οι λέξεις έχουν απωλέσει την σημασία τους, ελάχιστοι εκπλήσσονται. Άλλωστε, οι άνθρωποι στην Ευρώπη έχουν αποκοπεί εδώ και καιρό από την ιστορία των εθνών τους. Η εκπαίδευση στη Γηραιά Ήπειρο μπολιάστηκε με σοσιαλδημοκρατικές αρχές και χειραγωγήθηκε από τις πολιτικές ηγεσίες με τρόπο που στέρησε από τους πάντες το ηρωικό πρότυπο και την επαφή με τους θρύλους και τις παραδόσεις. Θεωρήθηκε από τους «προοδευτικούς» πως τα λεγόμενα «αρχέγονα πάθη» έπρεπε να καταπολεμηθούν, ώστε να μη βιώνει πολέμους η Γηραιά Ήπειρος. Κι έτσι, όλοι πληρώσαμε τον φόβο των πολιτικών ελίτ για τον εθνικισμό και τους γαλλογερμανικούς καυγάδες.

Στις ΗΠΑ εξέλεξαν τον Ντόναλντ Τραμπ και η – πάλαι ποτέ – «Δύση» κόπηκε στη μέση. Ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος εκπέμπει, είναι η αλήθεια, περισσή αποφασιστικότητα και επιδιώκει την ειρήνη και τη συντριβή – μέσα κι έξω – όλων όσοι απειλούν την ελευθερία. Και όχι μόνο εκείνος. Σήμερα το Ισραήλ του Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι πολύ πιο «δυτικό» από κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, ως προς τις λογικές του. Ευρισκόμενο υπό μόνιμη απειλή, δεν αποστρατικοποίησε την κοινωνία του και δεν επέτρεψε στην woke κουλτούρα να την αποσυνθέσει. Το ίδιο ισχύει και για κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που ανήκουν στην ΕΕ. Διότι, μετά το «σοσιαλιστικό» βίωμα, δεν αποδέχθηκαν την πολιτισμική τους ισοπέδωση. Θέλουν να ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια, χωρίς όμως να απειλείται η εθνική τους ταυτότητα.

Η αλλαγή των γεωπολιτικών δεδομένων βρίσκει πάντα πιο έτοιμους τους ψύχραιμους και υποψιασμένους που κρατούν διαχρονικά τα μετερίζια τους. Κάποιοι στην Ευρώπη υπονομεύουν τη Δημοκρατία. Οι απόπειρες που καταβάλλονται να επιβληθεί σιωπητήριο με πολύ αμφιλεγόμενες μεθόδους (πχ ακύρωση εκλογών, άσκηση ποινικών διώξεων σε πολιτικά πρόσωπα που δεν μπαίνουν σε συγκεκριμένα καλούπια, φυλακίσεις για τοποθετήσεις στα κοινωνικά μέσα) σε όσους διαφοροποιούνται, δεν θα έπρεπε να είναι οι απαντήσεις της Γηραιάς Ηπείρου στις προκλήσεις του σήμερα· κινείται δυστυχώς στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που όφειλε να ακολουθεί και απογοητεύει πολλούς, αυτο-υπονομευόμενη διαρκώς.

Το επόμενο διάστημα θα κριθούν πολλά. Η Ευρώπη πρέπει τάχιστα να βρει το δρόμο της, συνεργαζόμενη με τη νέα αμερικανική ηγεσία που δείχνει να ξέρει τι θέλει, σε αντίθεση με τις Βρυξέλες. Make Europe Great Again.