Πού «σκοντάφτει» η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης

Σφάλματα, αστοχίες και καθυστερήσεις στη διοχέτευση των κεφαλαίων στην πραγματική οικονομία, αποτελούν-δυστυχώς- την παγιωμένη εικόνα που έχει σχηματιστεί αναφορικά με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης στην Ελλάδα.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος 

Επανερχόμαστε στο μείζον αυτό θέμα με αφορμή τα τελευταία στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, που επιβεβαιώνουν τα εξής:  υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στην εκτέλεση των προγραμμάτων, σχεδόν τα μισά ευρωπαϊκά κεφάλαια δεν έχουν φτάσει στην οικονομία, ενώ αυτά που έχουν διοχετευτεί αφορούν σε μεγάλο ποσοστό μεγάλες επιχειρήσεις και όχι μικρομεσαίες και μικρές εταιρείες.

Το πρόβλημα στην Ελλάδα έγκειται στην εκτέλεση και όχι στην είσπραξη των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Για του λόγου το αληθές και σύμφωνα με την ΤτΕ, η χώρα μας προοδεύει καλά σε σύγκριση με τους ομολόγους της όσον αφορά τις εισπράξεις του ΤΑΑ με βάση την επιτυχή ολοκλήρωση των αντίστοιχων οροσήμων και στόχων. Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει λάβει 18,2 δισ. ευρώ από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (8,6 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις και 9,6 ευρώ για δάνεια), δηλαδή το 51% του συνολικού κονδυλίου των 36 δισ. ευρώ (που είναι μεταξύ των κορυφαίων χωρών πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ), έχοντας ολοκληρώσει επιτυχώς το 28% των συνολικών ορόσημων.

Στην εκτέλεση, όμως, και στην διοχέτευση των πόρων στην οικονομία, προκύπτει υστέρηση, όπως προαναφέρθηκε. Η δανειακή συνιστώσα (υπογραφή συμβάσεων) προχωρά σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, η συνιστώσα της επιχορήγησης (εκτέλεση πληρωμών) έχει καθυστερήσει περισσότερο από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί, κυρίως λόγω της γραφειοκρατίας και του μεγαλύτερου διοικητικού φόρτου. Για να είμαστε δίκαιοι, πρόκειται για ένα «φαινόμενο» το οποίο εμφανίζεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και πιστοποιείται από την πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Αυτό που έχει, όμως, σημασία, για τη χώρα μας είναι πως οι ευρωπαϊκοί πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχία του εθνικού σχεδίου για την ανάπτυξη, το επονομαζόμενο «Ελλάδα 2.0»,, που αν δεν τοποθετηθεί σωστά, τότε το όλο εγχείρημα-οικοδόμημα θα καταρρεύσει.

Ειδικότερα, τώρα για την Ελλάδα, στα επιμέρους κομμάτια των επιχορηγήσεων και των δανείων, έχουμε την ακόλουθη εικόνα:

• Επιχορηγήσεις: Από το συνολικό κονδύλι των €18,2 δισ., οι ταμειακές εισπράξεις από την ΕΕ ανέρχονται σε €8,6 δισ. Μέχρι τον Ιούνιο του 2024 έχει εγκριθεί το σύνολο του φακέλου του έργου, εκ των οποίων 4,13 δισ. ευρώ έχουν εκταμιευθεί σε επιχειρήσεις. Άλλα 4,5 δισ. ευρώ έχουν μεταφερθεί από το κράτος σε άλλους φορείς της γενικής κυβέρνησης μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024.
• Δάνεια: Επί συνολικού κονδυλίου 17,7 δισ. ευρώ, οι ταμειακές εισπράξεις από την ΕΕ ανέρχονται σε 9,6 δισ. ευρώ. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024 είχαν εκταμιευθεί 3,1 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις. Τα συμβασιοποιημένα έργα ανέρχονται σε €7,1 δισ.