Οι Έλληνες στην κορυφή των ωρών εργασίας στην Ευρώπη

Ο τίτλος περί “τεμπέληδων Ελλήνων” καταρρίπτεται ξανά — αυτή τη φορά με τον πλέον επίσημο τρόπο: μέσα από τα στοιχεία της Eurostat για το 2024, τα οποία αποκαλύπτουν μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα για τον μέσο Έλληνα εργαζόμενο. Η Ελλάδα αναδεικνύεται πρωταθλήτρια Ευρώπης στις ώρες εργασίας, με τους εργαζομένους να καταγράφουν κατά μέσο όρο 39,8 ώρες εργασίας την εβδομάδα, σχεδόν 4 ώρες περισσότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Για χρόνια, η διεθνής ειδησεογραφία –ιδίως την εποχή των μνημονίων– προωθούσε ένα επιβλαβές στερεότυπο: ότι οι Έλληνες είναι «τεμπέληδες» και, κατά συνέπεια, υπεύθυνοι για την οικονομική τους δυσχέρεια. Ωστόσο, τα επίσημα στατιστικά διαψεύδουν ρητά αυτήν την αφήγηση: οι Έλληνες εργάζονται περισσότερο από κάθε άλλον λαό στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος εβδομαδιαίας εργασίας στην Ε.Ε. για άτομα ηλικίας 20–64 ετών ανέρχεται στις 36 ώρες – και είναι μειωμένος κατά 1 ώρα σε σύγκριση με το 2014. Αντίθετα, στην Ελλάδα, ο αριθμός αυτός παραμένει υψηλός και σταθερός, αποδεικνύοντας ότι η εργασία εξακολουθεί να είναι βαριά και εντατική.

Αναλυτικά, οι χώρες με τον μεγαλύτερο μέσο εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας είναι:

Ελλάδα: 39,8 ώρες

Βουλγαρία: 39 ώρες

Πολωνία: 38,9 ώρες

Ρουμανία: 38,8 ώρες

Στον αντίποδα, οι χώρες με τον μικρότερο χρόνο εργασίας είναι:

Ολλανδία: 32,1 ώρες

Δανία: 33,9 ώρες

Γερμανία: 33,9 ώρες

Αυστρία: 33,9 ώρες

Η διαφορά αγγίζει ακόμη και τις 7 ώρες την εβδομάδα, με τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης να εμφανίζουν χαμηλότερη εργασιακή ένταση, πιθανώς λόγω πιο ισχυρών πολιτικών ισορροπίας προσωπικής-επαγγελματικής ζωής και αυξημένης παραγωγικότητας.

Ποιοι κλάδοι εργάζονται περισσότερο;
Η κατανομή των ωρών ανά επαγγελματικό κλάδο αναδεικνύει και τις ανισότητες εντός των χωρών:

Γεωργία, δασοκομία και αλιεία: 41,2 ώρες/εβδομάδα

Μεταλλευτική βιομηχανία: 38,8 ώρες

Κατασκευές: 38,7 ώρες

Αντίθετα, στους λιγότερο απαιτητικούς από άποψη χρόνου κλάδους συγκαταλέγονται:

Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδότες: 26,7 ώρες

Εκπαίδευση: 31,9 ώρες

Τέχνες, διασκέδαση, αναψυχή: 32,9 ώρες

Η διαφορά των 15 ωρών μεταξύ των δύο άκρων αποκαλύπτει το εύρος της ποικιλομορφίας στις εργασιακές συνθήκες και φέρνει στην επιφάνεια σημαντικά ερωτήματα γύρω από την παραγωγικότητα, την αμοιβή και την ποιότητα ζωής των εργαζομένων ανά κλάδο

Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα;
Η επιμονή της Ελλάδας στην κορυφή των ωρών εργασίας, παρά τις δομικές αδυναμίες της αγοράς εργασίας (π.χ. μερική απασχόληση χωρίς επιλογή, χαμηλές αμοιβές, υπερεργασία χωρίς επαρκή αποζημίωση), δεν συνεπάγεται απαραίτητα υψηλότερη παραγωγικότητα ή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Αντιθέτως, εγείρονται κρίσιμα ζητήματα:

Ποιότητα εργασίας και αποδοτικότητα: Πολλές ώρες εργασίας δεν ισοδυναμούν πάντα με αποτελεσματικότητα.

Work-life balance: Οι υπερβολικές ώρες περιορίζουν την προσωπική ζωή και την ψυχική υγεία.

Ανάγκη για θεσμικές μεταρρυθμίσεις: Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για μέτρα που να ενισχύουν την ευελιξία, την αξιοπρεπή αμοιβή και την ισορροπία στην καθημερινότητα των εργαζομένων.

Το στερεότυπο καταρρίπτεται, αλλά το πρόβλημα παραμένει
Τα στοιχεία της Eurostat αποδομούν έναν παγιωμένο μύθο και δίνουν το έναυσμα για μια πιο ώριμη και τεκμηριωμένη συζήτηση γύρω από τα πραγματικά προβλήματα της ελληνικής αγοράς εργασίας: τη χαμηλή παραγωγικότητα, την υπερεργασία και την απουσία ισχυρών θεσμικών εργαλείων προστασίας του εργαζόμενου.

Η Ελλάδα δεν υστερεί σε εργατικότητα, αλλά χρειάζεται μετασχηματισμό στο πώς οργανώνεται και αποτιμάται η εργασία.