Ο Θουκυδίδης και ο «πιστολέρο» Τραμπ

«Δίκαια μὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται, δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν» (Θουκυδίδης, από τον διάλογο με τους Μηλίους). Δικαιοσύνη μπορεί να υπάρξει μόνο όταν οι αντίπαλοι είναι ισοδύναμοι, κατά τα άλλα οι ισχυροί κάνουν αυτά που μπορούν και οι αδύναμοι υποχωρούν.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Δεν παίρνουμε όρκο ότι ο Τραμπ έχει διαβάσει επισταμένως Θουκυδίδη, όμως είναι σίγουρο ότι ακολουθεί κατά γράμμα το «δόγμα» που απορρέει από αυτό το διάσημο απόφθεγμα. Ο ισχυρός θέτει το πλαίσιο του διαλόγου, δίνει τις κατευθύνσεις και ο αδύναμος…συναινεί. Ο Αμερικανός πρόεδρος καταδεικνύει με κάθε τρόπο και με κάθε ευκαιρία τη γεωπολιτική του θεώρηση: συνομιλεί επί ίσοις όροις και δείχνει τον απαιτούμενο σεβασμό μόνο στους ισχυρούς και στους άλλους, τους… αδύναμους, επιδεικνύει περιφρόνηση και περιμένει να συνθηκολογήσουν άνευ όρων.

Το πρωτοφανές σκηνικό που «έστησε» στο Οβάλ Γραφείο με θύμα τον Ζελένσκι είναι ένα πρώτης τάξεως δείγμα για το πώς ο Τραμπ αντιλαμβάνεται τον… κόσμο. Με όρους στυγνών επιχειρηματικών deals και τη λογική της Άγριας Δύσης, όπου αυτός με το μεγαλύτερο πιστόλι κάνει κουμάντο, ο Αμερικανός πρόεδρος και η κουστωδία του, έκαναν ένα άνευ προηγουμένου μπούλινγκ στον Ουκρανό πρόεδρο.

Σε δημόσια θέμα, σε live μετάδοση, ξεφτίλισαν, διαπόμπευσαν τον Ζελένσκι και μετά τον έδιωξαν κακήν κακώς από τον Λευκό Οίκο. Η τραμπική λογική διαπραγμάτευσης, στο κορυφαίο μάλιστα γεωπολιτικό επίπεδο, δεν αρκείται μόνο στην επιβολή της ατζέντας της. Εχει ως προμετωπίδα την λοιδορία των αδύναμων- όπως έγινε και στην περίπτωση της Ευρώπης- και το μπούλινγκ σε όποιον τολμήσει να αρθρώσει διαφορετική άποψη.

Το πολιτικό τσίρκο που στήθηκε στο Οβάλ Γραφείο διέλυσε κάθε εγχειρίδιο, κάθε πρωτόκολλο διπλωματικής συμπεριφοράς. Τραμπ και Βανς να χασκογελούν στην ερώτηση «δημοσιογράφου» προς τον Ζελένσκι για το γεγονός πως δεν φοράει κοστούμι και ο Ουκρανός πρόεδρος-πλήρως αιφνιδιασμένος και ξαφνιασμένος- να προσπαθεί αμήχανα να αρθρώσει μια απάντηση.

Η Ευρώπη πήρε το μήνυμα για τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ, μετά τις εμπρηστικές δηλώσεις Βανς προ εβδομάδων στη Γερμανία. Η επίσκεψη Μακρόν στην Ουάσιγκτον και η συνάντηση με τον Τραμπ, δεν άλλαξε και πολλά σχετικά με την επιλογή των ΗΠΑ να αφήσουν την Ευρώπη εκτός διαβούλευσης για την Ουκρανία.

Ο κανόνας της δεύτερης πρότασης

Όσον αφορά τον Ζελένσκι, μετά το αρχικό σοκ, φαίνεται πως επιχειρεί μια νέα προσέγγιση προς τις ΗΠΑ. Είναι πρόδηλο ότι η αμερικανική βοήθεια, έστω και αν αυτή δοθεί με το «ξεπούλημα» του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας, μοιάζει με μονόδρομο, διότι σε αντίθετη περίπτωση το Κίεβο θα μείνει ανυπεράσπιστο απέναντι στη Ρωσία. Εκτός κι αν έχει κάποιος τη ψευδαίσθηση ότι η Ευρώπη θα υψώσει ανάστημα και θα βρει άμεσες λύσεις «προστασίας» της Ουκρανίας.

Ο Ζελένσκι δεν έβαλε την υπογραφή του στην πρώτη συμφωνία που του πρότεινε ο Τραμπ. Μένει να επιβεβαιωθεί αν θα ισχύσει ο κανόνας που λέει ότι η δεύτερη πρόταση είναι πάντα χειρότερη από την πρώτη…