Καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία: Επενδύσεις 280 εκατ. στην Ελλάδα, σε μία τριετία

Σε επενδύσεις ύψους 280 εκατ. ευρώ προχώρησαν οι 26 εταιρείες – μέλη του PhARMA Innovation Forum Greece (PIF), κατά την περίοδο 2019-2021, παρά τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στη χώρα μας. Ειδικότερα, οι επενδύσεις, οι οποίες αφορούν σε Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α), κλινικές μελέτες, προγράμματα υποστήριξης ασθενών και εκστρατείες ενημέρωσης, ανήλθαν σε 71,8 εκατ. ευρώ το 2019, 78,1 εκατ. ευρώ το 2020 και 130,4 εκατ. ευρώ το 2021.
Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από πρόσφατη μελέτης τη KPMG, που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση του PIF, αναφορικά με το αποτύπωμα της καινοτομίας για τους ασθενείς, την οικονομία και την κοινωνία στην Ελλάδα, την Πέμπτη (23/11).

Μεταξύ των στοιχείων που παρουσιάστηκαν, αναδείχθηκαν οι 4.100 άμεσες θέσεις απασχόλησης υψηλής κατάρτισης (48% γυναίκες), τα 520 προγράμματα υποστήριξης για 90.000 ασθενείς, οι 1.400 και πλέον κλινικές μελέτες που έδωσαν πρώιμη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες σε χιλιάδες ασθενείς, αλλά και οι 87 καινοτόμες θεραπείες που αναμένονται τα προσεχή χρόνια στην Ελλάδα. Επίσης, έγινε λόγος για τα 740 προγράμματα εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας με 480.000 ωφελούμενους πολίτες και τα 100 προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος με 350.000 ωφελούμενους, ενώ υπήρξε ξεχωριστή αναφορά στη συμβολή των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιριών στην αντιμετώπιση της πρόσφατης πανδημίας COVID-19 μέσω καινοτόμων εμβολίων και θεραπειών.

Όπως επισημάνθηκε, οι καινοτόμες θεραπείες σώζουν ζωές και είναι απαραίτητες για τους ασθενείς, με τα θετικά αποτελέσματα να είναι ορατά κυρίως σε σοβαρές παθήσεις, όπως ο καρκίνος, σοβαρά νοσήματα του αναπνευστικού όπως η κυστική ίνωση, τα καρδιαγγειακά και νευρολογικά νοσήματα, καθώς και μια σειρά από σπάνιες νόσους.

«Το PhARMA Innovation Forum Greece ταυτίζεται με την καινοτομία στην υγεία. Ως καινοτομία ορίζουμε την επένδυση που επιστρέφει αυξημένο προσδόκιμο και βελτιωμένη ποιότητα ζωής για τους πολίτες στην Ελλάδα, ραγδαίες προόδους στην αντιμετώπιση απειλητικών για τη ζωή ασθενειών και προστιθέμενη αξία στο υγειονομικό σύστημα, την οικονομία της χώρας και το κοινωνικό σύνολο», τόνισε στην εναρκτήρια τοποθέτησή της η πρόεδρος του PIF, Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη.

Συνεργασίες με ελληνικές εταιρείες
Κατά την ίδια περίοδο, σημαντικό ήταν και το αποτύπωμα των συνεργασιών των εταιρειών-μελών του PIF με ελληνικές εταιρείες, σε επίπεδο τοπικής παρασκευής φαρμάκων, logistics, έρευνα και προώθηση, αναδεικνύοντας τη συμβολή τους στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Σύμφωνα με τη μελέτη, κατά μέσο όρο, συνάφθηκαν 380 συμβόλαια με ελληνικές εταιρείες – εξωτερικούς συνεργάτες, ανά έτος, που οδήγησαν -αντίστοιχα- στην απασχόληση 1000 εργαζομένων σε ελληνικές εταιρείες – εξωτερικούς συνεργάτες και 250 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών των ελληνικών εταιρειών – εξωτερικών συνεργατών που εμπλέκονται στην παρασκευή και την προώθηση.

«Εξελίξεις που δεν μπορούσαμε καν να διανοηθούμε πριν από λίγα μόλις χρόνια έχουν συντελεστεί χάρη στην επένδυση στην καινοτομία», επισήμανε κατά την παρουσίαση της μελέτης ο Γενικός Διευθυντής του PIF, Ιωάννης Κωτσιόπουλος. Και πρόσθεσε: «Ακόμα και οι εντυπωσιακοί αριθμοί που βλέπουμε δεν φτάνουν για να συλλάβουμε το μέγεθος του θετικού αποτυπώματος σε όλες του τις διαστάσεις. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα τις εξοικονομήσεις που προκύπτουν χάρη στην φαρμακευτική καινοτομία για το υγειονομικό σύστημα από τη μείωση της ανάγκης περίθαλψης, εντατικής νοσηλείας και χειρουργείων ή από τη χρήση δεδομένων και τις δυνατότητες εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας».

Απειλή η «μάστιγα» των υποχρεωτικών επιστροφών
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, κατά την περίοδο 2019 – 2021, οι εταιρείες μέλη του PIF, έχουν συνεισφέρει σχεδόν 4 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία με τη μορφή άμεσων εισφορών, μέσω υποχρεωτικών επιστροφών, ποσό που αντιστοιχεί στο 1.8% του ΑΕΠ. Όπως τονίστηκε στο πλαίσιο της εκδήλωσης, παρά τις επενδύσεις τους, υποχρεώνονται να επιστρέφουν σημαντικό μέρος των εσόδων τους στο Ελληνικό Κράτος, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά την κερδοφορία τους. Το αθροιστικό ποσό του clawback (υποχρεωτική επιστροφή της υπέρβασης της προϋπολογισθείσας φαρμακευτικής δαπάνης από τη φαρμακοβιομηχανία στο κράτος) στην Ελλάδα για το 2021 έφτασε το 1,5 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι η συμμετοχή του PIF στη δαπάνη ανήλθε στο 55%. Το 2022 το ποσό αυτό εκτοξεύθηκε σχεδόν στο 70%.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, το 2022, οι επιστροφές του κλάδου του φαρμάκου υπερέβησαν τη συμμετοχή του κράτους στη φαρμακευτική δαπάνη. Ειδικότερα, η φαρμακοβιομηχανία κάλυψε το 46% του συνόλου, ενώ η Πολιτεία συνέβαλε με το 43%. Μέχρι το 2026, εκτιμάται ότι ο φαρμακευτικός κλάδος συνολικά θα συμμετέχει κατά 27% περισσότερο στη φαρμακευτική δαπάνη, έναντι του κράτους.

«Η σοβαρότερη πρόκληση για τη βιωσιμότητα της καινοτομίας στο χώρο της υγείας αφορά στις υποχρεωτικές επιστροφές που ζητούνται από τις εταιρείες, οι οποίες είναι ήδη οι υψηλότερες στην Ευρώπη και αναμένεται να φτάσουν στο 58% μέχρι το 2026. Ήδη, το 2022 αυτό το ποσοστό εκτοξεύθηκε σχεδόν στο 70% για φάρμακα και θεραπείες που σώζουν ζωές και είναι απαραίτητα για τους ασθενείς, στα οποία περιλαμβάνονται αυτά που εντάσσονται στις κατηγορίες 1A, 1B, και τα ενδονοσοκομειακά. Η ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης για το φάρμακο, οι διαρθρωτικές αλλαγές και η διεύρυνση της πρόσβασης των ασθενών στην καινοτομία πρέπει να αποτελέσουν άμεσες πολιτικές προτεραιότητες», υπογράμμισε η πρόεδρος του PIF.

«Χρειάζονται 10 έως 15 χρόνια και περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια για να αναπτυχθεί ένα επιτυχημένο φάρμακο. Είναι λοιπόν καθοριστικής σημασίας η προσπάθεια αυτή να υποστηριχθεί από όλους έτσι ώστε το ανεκτίμητο αποτύπωμα της καινοτομίας στη Δημόσια Υγεία που παρουσιάζουμε σήμερα, να διατηρηθεί και να πολλαπλασιαστεί στο μέλλον προς όφελος των Ελλήνων ασθενών, της οικονομίας και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου», ανέφερε από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του ΔΣ του PIF, Christian Rodseth.