Η Ουκρανία προειδοποιεί: Γιατί αυξάνεται ο ευρωσκεπτικισμός στη χώρα

Τη στιγμή που η ΕΕ ετοιμάζεται να επιβάλει εκ νέου υψηλούς δασμούς στα ουκρανικά γεωργικά προϊόντα, τον επόμενο μήνα, κορυφαίος Ουκρανός αξιωματούχος απηύθυνε σαφή προειδοποίηση: Η κίνηση ενέχει τον κίνδυνο όχι μόνο οικονομικής ζημίας σε έναν σύμμαχο που έχει πληγεί από τον πόλεμο, αλλά και απώλειας εμπιστοσύνης προς την ίδια την Ευρώπη.

Ο Ντμίτρο Ναταλούχα, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του ουκρανικού κοινοβουλίου, ταξίδεψε στις Βρυξέλλες με 11 βουλευτές για να ζητήσει γρήγορη και μακροπρόθεσμη εμπορική λύση πριν λήξουν οι δασμολογικές απαλλαγές της ΕΕ σε καιρό πολέμου, γνωστές ως Αυτόνομα Εμπορικά Μέτρα, στις 5 Ιουνίου.

«Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία μας που μια κοινοβουλευτική επιτροπή πραγματοποιεί συνεδρίαση εκτός της χώρας», δήλωσε ο Ναταλούχα στο Politico. «Ο συμβολισμός έχει σημασία. Βρισκόμαστε εδώ επειδή το εμπόριο με την ΕΕ είναι κρίσιμης σημασίας για την Ουκρανία».

Τα οικονομικά διακυβεύματα είναι σαφή. Η επιστροφή στις προπολεμικές εμπορικές συνθήκες θα μείωνε τα έσοδα της Ουκρανίας από τις εξαγωγές έως και 3,5 δισ. ευρώ ετησίως, κατεβάζοντας τον πήχη την προβλεπόμενης οικονομικής της ανάπτυξης για το 2025 από 2,7% σε 0,9%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κιέβου. Η προτεινόμενη «μεταβατική» λύση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής — επαναφορά παλαιών ποσοστώσεων μόνο σε ορισμένα ευαίσθητα προϊόντα όπως το καλαμπόκι, τα πουλερικά και η ζάχαρη — μπορεί να αμβλύνει το οικονομικό πλήγμα, αλλά μόνο ελαφρώς.

Το πολιτικό κόστος, υποστήριξε ο Ναταλούχα, θα μπορούσε να είναι ακόμη υψηλότερο.

«Εάν δεν υπάρχει λύση-γέφυρα ή ουσιαστική εναλλακτική λύση, είναι μήνυμα ότι όταν τα πράγματα δυσκολεύουν η ΕΕ κοιτάζει προς τα μέσα, όχι προς τα έξω. Αυτό θα χρησιμοποιηθεί από τη ρωσική προπαγάνδα και θα πλήξει το ηθικό στην Ουκρανία».

Η Ουκρανία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη, δήλωσε ο Ναταλούχα, επειδή ο άλλος σημαντικός εξαγωγικός τομέας της – η μεταλλουργία – εξαρτάται από πρώτες ύλες της επαρχίας Ντονέτσκ, όπου οι σφοδρές μάχες συνεχίζονται.

«Αν χάσουμε το Ποκρόφσκ, η μεταλλουργία θα εξαφανιστεί και η γεωργία είναι το μόνο στήριγμα στο οποίο στηριζόμαστε», είπε. «Η υπονόμευσή της θα ήταν καταστροφική».

Η Επιτροπή έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι δεν θα παρατείνει τα Αυτόνομα Εμπορικά Μέτρα πέραν της 5ης Ιουνίου, επικαλούμενη νομικούς περιορισμούς και την ανάγκη επικαιροποίησης της προϋπάρχουσας εμπορικής συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών DCFTA. Ωστόσο, Ουκρανοί αξιωματούχοι κατηγορούν τις Βρυξέλλες ότι κωλυσιεργούν.

Η μετάβαση υποστηρίχθηκε ευρέως από τις χώρες μέλη της ΕΕ. Μόνο η Σουηδία, η Δανία, η Λετονία, η Εσθονία και η Λιθουανία απείχαν, σύμφωνα με διπλωμάτες και αξιωματούχους που έχουν άμεση γνώση του θέματος.

Ο Ναταλούχα ήταν ιδιαίτερα ευθύς σχετικά με τις πολιτικές ρίζες της κατάργησης των μέτρων, υποστηρίζοντας ότι η Ουκρανία είχε γίνει ένα «βολικό εργαλείο» στις εσωτερικές συζητήσεις της ΕΕ, ειδικά σε χώρες όπως η Πολωνία και η Γαλλία, όπου οι διαμαρτυρίες των αγροτών έχουν στριμώξει τις κυβερνήσεις.

Ο βουλευτής απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι η Ουκρανία κατακλύζει την ΕΕ με φθηνά, χαμηλής ποιότητας προϊόντα ή με παραβιάσεις προτύπων. Ταυτόχρονα, είπε, οι Ουκρανοί παραγωγοί δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν τις εισαγωγές της ΕΕ, ιδίως από την Πολωνία, αλλά το Κίεβο έχει αποφύγει τα αντίποινα.

Επίσης, αντέκρουσε τους ισχυρισμούς ότι το εμπορικό σύστημα της Ουκρανίας κυριαρχείται από ολιγάρχες της αγροτικής βιομηχανίας.

Ερωτηθείς αν αυτές οι εμπορικές εντάσεις διαβρώνουν την πίστη των Ουκρανών στην ΕΕ, δεν δίστασε να πει: «Ναι, πονάει. Οι Ουκρανοί είναι συναισθηματικά εξαντλημένοι. Και όταν βλέπουν αυτό το είδος μεταχείρισης, τροφοδοτείται το αφήγημα ότι η Ευρώπη δεν θα τους καλοδεχτεί ποτέ».

Προειδοποίησε, τέλος, ότι ένα παρατεταμένο αδιέξοδο θα μπορούσε να ενισχύσει ευρωσκεπτικιστικά κόμματα στην Ουκρανία.