Η Κομισιόν θέτει δημοσιονομικούς φραγμούς-Βαρίδι το χρέος για την οικονομία

H Κομισιόν δρομολογεί την παράταση της ρήτρας διαφυγής για το 2023 και παράλληλα ανάβει το «πράσινο» φως για έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας. Εν πρώτοις, πρόκειται για άκρως θετικές ειδήσεις που αφορούν την ελληνική οικονομία, η οποία απαλλαγμένη από τις αυστηρές δημοσιονομικές προϋποθέσεις (πρωτογενή πλεονάσματα κλπ)-μιας και παρατάθηκε η ρήτρα διαφυγής- θα έχει την ευελιξία και τα περιθώρια να στραφεί προς ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που στενάζουν υπό την ενεργειακή ακρίβεια και τον πληθωρισμό.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Υπάρχει όμως μια σημαντική εξαίρεση την οποία υιοθετεί η Κομισιόν για την Ελλάδα και τις άλλες λοιπές υπερχρεωμένες χώρες, που αλλάζει τα δεδομένα οικονομικού σχεδιασμού και διαχείρισης. Επιπροσθέτως, η χώρα δεν έχει «εξοφλήσει» πλήρως τις υποχρεώσεις της που αφορούν την 14η αξιολόγηση και οφείλει να κάνει αγώνα δρόμου εντός των επόμενων μηνών για να πάρει την τελευταία πολύτιμη δόση των 740 εκατ. ευρώ. Αλλά αυτό θα το δούμε στη συνέχεια.

Η Ελλάδα είναι η χώρα με το μεγαλύτερο χρέος στην Ευρωζώνη (άνω του 200% του ΑΕΠ το 2021) και, αυτό το «βαρίδι», δεν της επιτρέπει να χαλαρώσει τη δημοσιονομική πολιτική της. Η οδηγία της Κομισιόν είναι σαφής: υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα πρέπει να περιορίσουν τις δαπάνες τους και να ακολουθήσουν μια συνετή δημοσιονομική πολιτική με στόχο τη σταδιακή μείωση του χρέους. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι στενεύουν τα δημοσιονομικά περιθώρια, περιορίζεται σημαντικά η ευελιξία του οικονομικού επιτελείου σε δράσεις που απαιτούν προφανώς αύξηση δαπανών και σχετίζονται με μέτρα στήριξης, παρεμβάσεις κατά της ακρίβειας κ.λπ. Το οικονομικό επιτελείο καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην ευρωπαϊκή εντολή και τις τεράστιες ανάγκες της κοινωνίας, βρίσκοντας για τη δύσκολη συνέχεια τη «χρυσή» τομή.

Σαν ένα μίνι μνημόνιο…

Έργο δύσκολο το οποίο δεν είναι το μόνο με μεγάλο βαθμό δυσχέρειας που καλείται να φέρει εις πέρας η Ελλάδα τους επόμενους μήνες. Η 14η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε αλλά δεν έκλεισε για τη χώρα μας, η οποία πρέπει να τακτοποιήσει σημαντικές μεταρρυθμιστικές εκκρεμότητες και προαπαιτούμενα «ουρές», προκειμένου να λάβει την τελευταία δόση των 740 εκατομμυρίων ευρώ που αφορά στην ελάφρυνση του χρέους. Σχηματικά και ίσως καθ’ υπερβολή μοιάζει με μίνι μνημόνιο που καλείται να εφαρμόσει η κυβέρνηση και μάλιστα εντός ασφυκτικών προθεσμιών. Μεταξύ άλλων, στις εκκρεμότητες μείζονος σημασίας που καλείται να τακτοποιήσει η χώρα, περιλαμβάνονται: η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, η μεταρρύθμιση του πρωτοβάθμιου συστήματος Υγείας, η πλήρης τακτοποίηση-εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και υποχρεώσεων του Δημοσίου, όπως και ο ορισμός ημερομηνίας ακρόασης για όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη έως το τέλος του έτους.

Έως ότου εκπληρωθούν οι παραπάνω δύσκολες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η Ελλάδα θα βρίσκεται υπό την επιτήρηση των Θεσμών. Παράλληλα, εντάσσεται σε ένα ειδικό «καθεστώς» δημοσιονομικού ελέγχου, το οποίο αφορά, όπως ήδη καταγράφηκε, τις υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές χώρες.

Αναμφίβολα λοιπόν, η παράταση της ρήτρας διαφυγής το 2023 δίνει βαθιά ανάσα και στην Ελλάδα. Ωστόσο, υπό τις παρούσες συνθήκες και βάσει της «λογικής» που διέπει τις Βρυξέλλες, είναι μάλλον ουτοπικό να ισχυριστεί κάποιος ότι η χώρα απαλλάχθηκε από την επιτήρηση των Θεσμών. Τουναντίον, υποχρεούται να πορευτεί ακολουθώντας ένα αυστηρό και περιοριστικό δημοσιονομικό πλαίσιο, προχωρώντας ταυτόχρονα σε μείζονες μεταρρυθμίσεις, χωρίς να έχει το περιθώριο για νέες καθυστερήσεις.