Η ιδιότυπη συνομιλία στην Ουκρανία

Η πρόσφατη άδεια χρησιμοποίησης από την απερχόμενη προεδρία των ΗΠΑ στην Ουκρανία ώστε η δεύτερη να μπορεί να χρησιμοποιήσει προηγμένα Δυτικά οπλικά συστήματα όπως οι πύραυλοι ATACMS και οι πύραυλοι Cruise Scalp – EG /Storm Shadow δεν ήταν φυσικά απόφαση της στιγμής.

Γράφει ο *Ιωσήφ Δεμερτζής

Τέτοιου είδους οπλικά συστήματα εκτός από το να μεταφερθούν στον γεωγραφικό χώρο από τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν, απαιτούν εκπαιδευμένο προσωπικό για τον χειρισμό τους και επίσης αυξημένες δυνατότητες (ISTAR) επιτήρησης και αναγνώρισης στο πεδίο της μάχης που θα οδηγήσουν στην πρόσκτηση και επιλογή στόχων κατάλληλου στρατηγικού χαρακτήρα, ανάλογου της φύσης αυτών των όπλων.
Τέτοιες δυνατότητες υπάρχουν μόνο στην Δύση στον απαιτούμενο βαθμό οπότε η απόφαση να μπορεί να χρησιμοποιήσει η Ουκρανία τέτοια όπλα ενέχει και την ενεργή Δυτική βοήθεια στην συνεχιζόμενη χρήση τους εκτός από την καθαυτού προμήθεια τους.

Οι Ουκρανοί γενικότερα έχουν δείξει στο παρελθόν ότι προτιμούν στόχους που έχουν περισσότερο επικοινωνιακό αντίκτυπο παρά καθαρά στρατηγικό και στρατιωτικό, απόφαση που αντανακλά το επικοινωνιακό προφίλ που έχει κτισθεί γύρω από τον Ζελένσκυ και τα νήματα της επικοινωνιακής ιστορίας που προσπαθεί η Ουκρανία να υφάνει συνεχώς στον πόλεμο της κατά της Ρωσίας.

Η εισβολή της Ρωσίας είναι αναμφίβολα μια εντελώς παράνομη και βίαια πράξη που όμως δεν αποτελεί κάτι πρωτάκουστο στα διεθνή ιστορικά δρώμενα και η οποία πράξη μέχρι στιγμής της έχει επιφέρει την απομόνωση της από τον Δυτικό κόσμο αλλά και έχει προάγει πολλαπλές ζυμώσεις στο εσωτερικό της.

Η Ρωσία το 2024 έχει αποκτήσει τα εξαπλάσια περίπου εδάφη εις βάρος της Ουκρανίας σε σχέση με το 2023 ενώ έχει μετατρέψει την εσωτερική της οικονομία σε πολεμική οικονομία, όπου οι διαθέσιμοι πόροι, ανθρώπινοι, οικονομικοί, βιομηχανικοί κλπ. υπηρετούν τους πολεμικούς σκοπούς.

Έχει αποκτήσει πολεμική εμπειρία σε εφαρμοσμένες πλέον πολεμικές επιχειρήσεις με έμφαση στην φθορά και την χρήση φθηνού σχετικά και αναλώσιμου υλικού αλλά και με μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινο προσωπικό.

Η κλιμάκωση της χρήσης πιο ανεπτυγμένων Δυτικών όπλων κατά της Ρωσίας εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο ορισμού πιθανών διαπραγματεύσεων που θα γίνουν με την συνδρομή των ΗΠΑ, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Η απάντηση επίσης της Ρωσίας με την χρήση, για πρώτη φορά , διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου (ICBM) με συμβατικές κεφαλές κατά της Ουκρανίας αποτελεί παρόμοιο μήνυμα για τις πιθανές μελλοντικές διαπραγματεύσεις.

Η πρακτική όπου οι μεγάλες δυνάμεις, μην θέλοντας να αντιπαρατεθούν άμεσα στρατιωτικά, ομιλούν μέσω της τοποθέτησης και/ή χρήσης όπλων σε πεδία μαχών τρίτων κρατών δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο.

Η χρήση πυραύλου ICBM από την Ρωσία, όπλου του οποίου οι πολλαπλές κεφαλές ξεπερνούν πολλές φορές την ταχύτητα του ήχου στο τελευταίο στάδιο της πτήσης τους, έχει διττό χαρακτήρα.

Από την μια επιβεβαιώνει την διάθεση της Ρωσικής ηγεσίας να χρησιμοποιήσει τέτοια όπλα εφόσον αναγκαστεί, έχοντας πάντα υπόψιν ότι οι επόμενοι στόχοι θα έχουν πολύ πιο στρατηγικό χαρακτήρα και δεν θα είναι απαραίτητα εντός Ουκρανίας ή θα μεταφέρουν συμβατικές κεφαλές.

Επιβεβαιώνει δε την τεχνολογική δυνατότητα και διαθεσιμότητα τέτοιων όπλων, κάτι το οποίο συζητιέται από στρατιωτικούς αναλυτές εδώ και χρόνια λόγω της γενικότερης εικόνας διάλυσης και μέγιστης διαφθοράς που επικρατούσε και επικρατεί ακόμα σε μεγάλο βαθμό στο Ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα.

Πέρα από τις επικοινωνιακές ιστορίες που γράφονται καθημερινά είτε από τα Δυτικά μέσα, είτε από την Ρωσία και την προπαγάνδα της που έχει βρει και διατηρεί πάτημα σε μέρη της Δυτικής κοινωνίας, η κλιμάκωση αυτή της χρήσης τέτοιων αναπτυγμένων όπλων αποτελεί μια ιδιότυπη συζήτηση μεταξύ των μεγάλων χωρών πριν πιθανώς κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Τα συμπεράσματα για την Ευρώπη και την Ελλάδα είναι συντριπτικά.

Η Ευρώπη, άσχετα από τα λεκτικά πυροτεχνήματα υψηλόβαθμων υπαλλήλων της ΕΕ και διαφόρων ηγετών, είναι διαιρεμένη όσον αφορά την πιθανότητα εξάσκησης κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής άμυνας και ασφάλειας γιατί απλούστατα δεν υπάρχουν κοινά γεωπολιτικά συμφέροντα σε τέτοιο βαθμό.

Απέναντι σε έναν κοινό εχθρό, την Ρωσία, η Ευρώπη και ο γαλλογερμανικός άξονας στο εσωτερικό τους έχουν να αντιτάξουν μια προϊστορία εκτεταμένης ενεργειακής εξάρτησης από την Ρωσία με την ενεργή ενθάρρυνση της κραταιάς τότε Καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ, απουσίας στρατηγικού νου και αλληλεγγύης για το κοινό Ευρωπαϊκό καλό.

Επίσης έχουν να αντιτάξουν την χρόνια απουσία πραγματικού αμυντικού μηχανισμού της ΕΕ, ένα κενό που φυσικά υπερκαλύπτεται από την ύπαρξη του καθαυτού αμυντικού οργανισμού στην Ευρώπη, του ΝΑΤΟ.

Η Ουκρανία, άσχετα με τις διακηρύξεις, σε ένα πιθανό τραπέζι διαπραγματεύσεων θα εξαναγκαστεί να αποδεχθεί πράγματα και πράξεις, γιατί οι ηγέτες της δεν είχαν τον πολιτικό νου να την διαφυλάξουν από τις παράνομες βλέψεις της Ρωσίας και να την εξοπλίσουν στο κατάλληλο βαθμό, εξυπηρετώντας τα ουκρανικά συμφέροντα παρά άλλα.

Σε μια Ελλάδα που η εξωτερική πολιτική της έχει δώσει άφεση αμαρτιών στον τούρκικο ιμπεριαλισμό και επεκτατισμό και όπου μη πρέπουσες δηλώσεις και πράξεις λαμβάνουν χώρα σε μια προσπάθεια “εξευμενισμού” της παρανομίας του μόνιμου κράτους ταραχοποιού, η επικοινωνιακή διαχείριση του εσωτερικού πολιτικού ακροατηρίου και η μέθεξη από τις φαντασιώσεις κατευνασμού της βαρβαρότητας του επιβουλέα, δεν μπορούν να αποτελούν στρατηγική εξάσκησης εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή και η οικονομική κρίση που φαίνεται να επηρεάζει πλέον την Ευρώπη αποτελούν προοίμια γεωστρατηγικών αναταραχών παγκοσμίως, όπου η διαχείριση του λόγου και το ξέπλυμα της επιθετικότητας δεν επαρκούν, ούτε είναι τα πρέποντα.
Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, μας άφησε ως αιώνια διδαχή και πυξίδα ο Ανδρέας Κάλβος.

*Δρ Ιωσήφ Δεμερτζής BA MA MSc MRes PhD – Διδάσκων στο τμήμα  Ιστορίας, Πολιτικής  και Διεθνών Σπουδών Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος – Ειδικός μαζικής διπλωματίας  και πληροφοριακών επιχειρήσεων – Διευθυντής Έρευνας  και  Ανάλυσης   Strategy International