Fitch Ratings: Το σήμα για την ελληνική οικονομία – Οι βάσεις για νέες αναβαθμίσεις

Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings, στο πρώτο φετινό του ραντεβού με την Ελλάδα, ανέβασε τις προοπτικές του ελληνικού αξιόχρεου σε “θετικές” (positive) από “σταθερές” (stable), διατηρώντας τη βασική αξιολόγηση στο BBB-, δηλαδή στο κατώφλι της επενδυτικής βαθμίδας. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, που δίνει σαφές σήμα στις αγορές για ενδεχόμενη νέα αναβάθμιση στο δεύτερο σκαλοπάτι της επενδυτικής βαθμίδας κατά την επόμενη αξιολόγηση της Fitch τον Νοέμβριο του 2025.

Η Fitch αποδίδει την αναθεώρηση του outlook σε μια σειρά από θεμελιώδεις οικονομικές επιδόσεις, με κυρίαρχο στοιχείο την εντυπωσιακή δημοσιονομική σταθερότητα.

-Το συνολικό πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ και το πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% για το 2024, ξεπερνούν τις αρχικές εκτιμήσεις του οίκου.

-Η πρόβλεψη για διατήρηση πλεονασμάτων στο 1% και το 2025–2026 ενισχύει τη σταθερότητα.

-Εξαιρετικά θετικό θεωρείται και το γεγονός ότι η Ελλάδα κατέγραψε τη μεγαλύτερη μείωση δημόσιου χρέους από την πανδημία μεταξύ όλων των χωρών που παρακολουθεί η Fitch.

Σημαντικό εργαλείο σταθερότητας αποτελούν και τα ταμειακά διαθέσιμα των 36 δισ. ευρώ, που καλύπτουν τις ανάγκες αναχρηματοδότησης για την επόμενη τριετία. Σε βάθος χρόνου, το βασικό σενάριο της Fitch προβλέπει υποχώρηση του χρέους στο 120% του ΑΕΠ έως το 2030.

Η Fitch υπογραμμίζει το συνετό και αξιόπιστο δημοσιονομικό πλαίσιο της χώρας. Η τελευταία επίσημη πρόβλεψη (Μάιος 2025) ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ, γεγονός που επιβεβαιώνει τη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στη δημοσιονομική υπευθυνότητα.

Η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας παραμένει αξιοσημείωτη, με την Fitch να προβλέπει ρυθμούς:

-+2,3% για το 2024,

-πάνω από 2% για το 2025 και 2026,

-έναντι μόλις 0,4% στην υπόλοιπη Ευρωζώνη.

Παράλληλα, σημειώνεται άνοδος στην απασχόληση, πραγματική αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και συνεχιζόμενη άνθιση των επενδύσεων.

Παρότι η συνολική εικόνα είναι ενισχυμένη, η Fitch επισημαίνει με σαφήνεια ένα διαρθρωτικό μειονέκτημα: το υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD).

-Για το 2024, το έλλειμμα διαμορφώνεται στο 6,4% του ΑΕΠ, πολύ υψηλότερα από τον μέσο όρο της κατηγορίας “BBB” (0,3%).

-Το εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε κατά περίπου 3 δισ. ευρώ, εξαιτίας αυξημένων εισαγωγών βιομηχανικών και κεφαλαιουχικών αγαθών.

-Το τουριστικό πλεόνασμα αυξήθηκε, αλλά μόνο μέτρια.

-Η χαμηλή εγχώρια αποταμίευση και οι επενδύσεις έντασης εισαγωγών συντηρούν τη δομική πίεση στο εξωτερικό ισοζύγιο.

Ωστόσο, η Fitch θεωρεί ότι η συμμετοχή στην Ευρωζώνη λειτουργεί ως ασπίδα κατά της διαταραχής των εξωτερικών χρηματοδοτικών ροών.

Η Fitch σημειώνει ότι η Ελλάδα διατηρεί παραδοσιακά υψηλές αμυντικές δαπάνες, περίπου στο 3% του ΑΕΠ, περιορίζοντας έτσι την ανάγκη περαιτέρω αύξησής τους στο μέλλον. Αυτό μειώνει τον δημοσιονομικό κίνδυνο από εξωτερικές γεωπολιτικές εξελίξεις.

Παράλληλα, οι άμεσοι εμπορικοί κίνδυνοι από έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο είναι περιορισμένοι: οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιστοιχούν μόλις στο 4% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, αρκετά κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Ωστόσο, σοβαρές επιπτώσεις στις μεγάλες οικονομίες της ΕΕ θα μπορούσαν να επηρεάσουν δευτερογενώς και την Ελλάδα.

Τον Μάρτιο του 2025, η Fitch αναβάθμισε κατά μία βαθμίδα τις αξιολογήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αναγνωρίζοντας:

-Υγιή κερδοφορία και σταθερή αύξηση εσόδων,

-Ολοκλήρωση καθαρισμού κόκκινων δανείων,

-Ισχυρότερες κεφαλαιακές βάσεις,

-Σταθερή καταθετική βάση.

Αν και υπάρχει πρόοδος, η Fitch επισημαίνει τον στενό δεσμό τραπεζών-κράτους, λόγω των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTCs), που φθάνουν το 50% των κοινών μετοχών Tier 1. Παρά την ιδιαιτερότητα αυτή, τα σχέδια επιτάχυνσης της απόσβεσής τους αναμένεται να συμβάλουν στη σταδιακή κανονικοποίηση του τραπεζικού τομέα.

Η Ελλάδα ετοιμάζεται να δεχθεί τη «σκυτάλη» των επόμενων οίκων αξιολόγησης με κρίσιμες ημερομηνίες στον ορίζοντα:

-30 Μαΐου – Scope Ratings

-5 Σεπτεμβρίου – DBRS

-19 Σεπτεμβρίου – Moody’s

-17 Οκτωβρίου – Standard & Poor’s

-7 Νοεμβρίου – Scope Ratings

-14 Νοεμβρίου – Fitch Ratings (επόμενη κρίσιμη αξιολόγηση)

Η Fitch στέλνει ένα σαφές μήνυμα: η Ελλάδα έχει σταθερά επανέλθει στον χάρτη της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Με εξαιρετικά πλεονάσματα, ισχυρή ανάπτυξη, υγιές τραπεζικό σύστημα και σαφή δέσμευση στη δημοσιονομική σταθερότητα, η χώρα βαδίζει με αξιώσεις προς την πλήρη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Οι προκλήσεις παραμένουν —ιδίως στο εξωτερικό ισοζύγιο— αλλά το momentum είναι ισχυρό.

Η επόμενη αναβάθμιση ίσως δεν είναι απλώς πιθανή. Είναι προ των πυλών.