Εξαγωγές: Ποιοι κλάδοι ξεχωρίζουν – Πώς θα κινηθούν το 2024

Η ελληνική οικονομία βελτίωσε αισθητά την εξωστρέφειά της το 2023, με τις εξαγωγές να κινούνται σε υψηλά επίπεδα και να αντιστέκονται με επιτυχία στις γεωπολιτικές αναταράξεις των τελευταίων μηνών (πόλεμος στη Μέση Ανατολή, Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα) που χτύπησαν με σφοδρότητα την παγκόσμια οικονομία.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος 

Η ανθεκτικότητα αποτέλεσε κύριο χαρακτηριστικό των ελληνικών εξαγωγών, που περνούν τον σκόπελο των γεωπολιτικών αναφλέξεων και των επακόλουθων επιπτώσεων-προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις μεταφορές, με μετριασμένες απώλειες. Οι εκτιμήσεις της Εθνικής Τράπεζας για το 2024 είναι πως παρά το βεβαρυμμένο διεθνές περιβάλλον, οι εξαγωγές θα πατήσουν γκάζι και θα βελτιώσουν περαιτέρω τις επιδόσεις τους.

Έως τώρα και με βάση τα δεδομένα-στοιχεία που επεξεργάστηκαν οι αναλυτές της ΕΤΕ, τα τρόφιμα και το ξύλο ήταν οι πιο ανθεκτικοί κλάδοι, καλύπτοντας αθροιστικά το 30% των εξαγωγών. Είναι οι μόνοι θετικοί στο τελευταίο τρίμηνο (+4% και +13%, αντίστοιχα), συνεχίζοντας την ανοδική πορεία που προηγήθηκε κατά τη δυναμική περίοδο 2020-2023Η1 (+23% και +94%, αντίστοιχα).

Οι υπόλοιποι κλάδοι (δηλαδή, τα λοιπά 2/3 των εξαγωγών) δέχθηκαν συγκριτικά μικρότερη πίεση στο τελευταίο τρίμηνο (σε εύρος -1% με -8%) και έτσι, παρά τη σωρευτική πίεση του τελευταίου εξαμήνου, κατάφεραν να διατηρήσουν μεγάλο μέρος των κερδών της προηγούμενης περιόδου. Ως αρνητική εξαίρεση ξεχωρίζουν τα υφάσματα, τα οποία στο τελευταίο εξάμηνο πίεσης έχασαν το 60% των κερδών της δυναμικης περιόδου.

Ως αδύναμος κλάδος χαρακτηρίζεται η ένδυση (καλύπτοντας το 3% των εξαγωγών) που βρίσκεται υπό συνεχή πίεση σε όλη τη περίοδο αναφοράς (2020-2023), ενώ παράλληλα κατέγραψε την εντονότερη πτώση στο τελευταίο τρίμηνο (-38%). Υπό αυτές τις συνθήκες, ο κλάδος έχει απωλέσει το 1/3 της εξαγωγικής του δύναμης έναντι του 2019 (-€0,5 δις).

Επιτάχυνση της ανάπτυξης εντός του 2024

Αναφορικά με τι προοπτικές για το 2024, εκτιμούμε ότι οι εξαγωγές θα επιταχύνουν σταδιακά, και παρά το δύσκολο ξεκίνημα θα προσεγγίσουν έως το τέλος του έτους τη μεσοπρόθεσμη τάση ανάπτυξης (+5%), επιτυγχάνοντας έτσι ετήσια επίδοση της τάξης του 3%. Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται στη βελτίωση των προσδοκιών ανάπτυξης του διεθνούς εμπορίου (+2,6% το 2024) και της ευρωπαϊκής οικονομίας (+0,9% το 2024 έναντι +0,5% το 2023 σε όρους ΑΕΠ), σε συνδυασμό με τη σταδιακή εξασθένιση των αρνητικών επιπτώσεων της χαμηλής περσινής παραγωγής σε ελαιόλαδο και βαμβάκι. Συνεπής με αυτή την εκτίμηση είναι η επάνοδος των ελληνικών εξαγωγών σε θετικό έδαφος τον Φεβρουάριο (+4%, εξαιρουμένων ελαιόλαδου και βαμβακιού), καθώς και η ανοδική πορεία των εξαγωγικών παραγγελιών για το μήνα Μάρτιο.

Ωστόσο, το 2024 παραμένει ένα έτος προκλήσεων, με τις επιχειρήσεις να εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της γεωπολιτικής αναταραχής στη «γειτονιά μας» και των οικονομικών συνθηκών στις βασικές αγορές μας. Επίσης, η κλιματική αλλαγή παραμένει επίκαιρη απειλή, και όπως έδειξε το 2023 μπορεί να έχει κομβικό ρόλο στην εξέλιξη των εξαγωγών.