Διερευνητικές επαφές: Οι τουρκικές μεθοδεύσεις και η ελληνική στρατηγική

Ο νέος γύρος των διερευνητικών επαφών, που θα λάβει χώρα στην Αθήνα, έχει τα χαρακτηριστικά μιας αναγκαστικής… υποχρέωσης που πρέπει να πραγματωθεί. Οι εμπλεκόμενοι θα κάνουν ό,τι επιτάσσει το διπλωματικό «πρωτόκολλο», γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι οι πιθανότητες για σύγκλιση και εύρεση κοινού τόπου ουσιαστικής διαβούλευσης, είναι ελάχιστες.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Η Τουρκία χρησιμοποιεί τις διερευνητικές επαφές, τις «εργαλειοποιεί», όπως καθετί που εκτιμά ότι ενισχύει τη διπλωματική της στρατηγική. Προσπαθεί να υπονομεύσει τη διαδικασία επί της ουσίας, συνεχίζοντας απρόσκοπτα το αγαπημένο της «blame game» με την Αθήνα. Η παρουσίαση της Ελλάδας, ως «θύτη», που δεν αντέχει τον διάλογο και τινάζει στον αέρα τις… ειρηνευτικές προσπάθειες, αποτελεί προμετωπίδα στην τουρκική διπλωματική ρητορική και στον σχεδιασμό του Ερντογάν.

Κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν η μεγάλη καθυστέρηση που επέδειξε η Άγκυρα, στο να απαντήσει στην ελληνική πρόταση για διεξαγωγή του νέου γύρου των διερευνητικών επαφών στις 3-5 Μαρτίου.  Επιδιώκει να ενσωματώσει στη ατζέντα, το νέο αφήγημα με το οποίο «βαφτίζει»- χαρακτηρίζει συμβουλευτικές συνομιλίες, τις επερχόμενες διερευνητικές επαφές.

Ο στόχος της είναι διττός: πρώτον να αλλάξει το status των διαβουλεύσεων, προσδίδοντας στο περιεχόμενό τους, ουσία και βαρύτητα,  γεωπολιτικά πολύ μεγαλύτερη από την ήδη υπάρχουσα. Εμμέσως, λοιπόν, αναβαθμίζοντας το επίπεδο της συζήτησης, επιδιώκει να επιβάλει μια διευρυμένη ατζέντα θεμάτων, που θα αγγίζουν το σύνολο των ελληνοτουρκικών διαφορών και δεν θα αναλώνονται αποκλειστικά και μόνο στην οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και θαλασσίων ζωνών, κάτι που αποτελεί την πάγια ελληνική θέση.

Είναι προφανές ότι η ελληνική πλευρά, και αυτό άλλωστε διαφάνηκε στην ανακοίνωση του ΥΠΕΞ μετά την επικύρωση του νέου ραντεβού Αθήνας-Άγκυρας, δεν πρόκειται να συναινέσει στην αλλαγή ατζέντας των συζητήσεων, μέσω του νέου αφηγήματος που προέταξε η Τουρκία. Μη γελιόμαστε, η Τουρκία γνώριζε εκ των προτέρων ποια θα ήταν η ελληνική αντίδραση, αλλά ουδόλως αυτό αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα ανάσχεσης της στρατηγικής της.

H Τουρκία «επενδύει» στις εντυπώσεις και στο blame game

Είναι πρόδηλο ότι δεν την ενδιαφέρει η ουσία των συζητήσεων αλλά οι εντυπώσεις. Επενδύει διπλωματικά στο «blame game» με την Αθήνα, δημιουργώντας παράλληλα συνθήκες αποπροσανατολισμού και σύγχυσης της διεθνούς κοινής γνώμης, αναφορικά με την ατζέντα της συζήτησης και τις πραγματικές προθέσεις των εμπλεκομένων.

Δεύτερον ψάχνει ελαφρυντικά και νέο «συγχωροχάρτι» από τους Ευρωπαίους, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. που θα διεξαχθεί στις 25 Μαρτίου. Η διεξαγωγή διαβουλεύσεων με την Ελλάδα, αποτελεί το κατάλληλο «άλλοθι» για την Τουρκία, προκειμένου να περάσει αλώβητη άλλη μια Σύνοδο Κορυφής, χωρίς κυρώσεις, ποινές ή επιπλήξεις. Το ίδιο «άλλοθι» χρησιμοποίησε και προ μηνών, προκειμένου να μη βρίσκεται στη «μαύρη λίστα» της Ευρώπης, έχοντας βέβαια αρωγούς σ’ αυτή την προσπάθεια, τη Γερμανία αλλά και τις Βρυξέλλες.

Τα τουρκικά «τερτίπια» δεν αγχώνουν, ούτε φαίνεται να φοβίζουν την Αθήνα, η οποία κατέστησε σαφές ότι η ατζέντα των διερευνητικών επαφών αφορά αποκλειστικά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών. Το ελληνικό ΥΠΕΞ αποφεύγει-και καλώς πράττει- να εισέλθει στο ιδιότυπο «blame game» που αρέσκεται να εφαρμόζει η τουρκική διπλωματία, εμμένοντας πιστή στο αρχικό πλάνο της για τις διερευνητικές επαφές.

Κοινώς, δεν «τσιμπάει» στις τουρκικές προκλήσεις, που δεν είναι λίγες ούτε  μικρού ειδικού βάρους και, όσο συμβαίνει αυτό, η Τουρκία εκδηλώνει εκνευρισμό, αναζητώντας νέους τρόπους και «εργαλεία» για να προβοκάρει την Ελλάδα. Το πρόσφατο «μαγείρεμα» που επιχείρησε να κάνει η Τουρκία με την Αίγυπτο, χρησιμοποιώντας ως συστατικά  fake news και ευφάνταστες συμφωνίες, αν και δημιούργησε εντυπώσεις αρχικώς, γρήγορα κατέπεσε χάριν στην άμεση κινητοποίηση της ελληνικής διπλωματίας.

Η Τουρκία, παρά την επίθεση φιλίας προς την Ευρώπη και τους πάλαι ποτέ «κολασμένους εχθρούς», όπως ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, δείχνει να απομονώνεται γεωπολιτικά, γεγονός που εντείνει τον… εκνευρισμό της. Οι ΗΠΑ, δια μέσου του νέου υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, «ράπισαν» την Τουρκία. Το Ισραήλ, μετά την Αίγυπτο, κατέρριψε τα τουρκικά μυθεύματα περί προσέγγισης, ενώ δύο παραδοσιακοί «σύμμαχοι» της Αγκυρας, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενισχύουν τη στρατιωτική και όχι μόνο συνεργασία τους με την Ελλάδα, συμμετέχοντας σε αεροναυτικές ασκήσεις στο Αιγαίο.

Με τα σαουδαραβικά F-16 «παρκαρισμένα» στη βάση της Σούδας, πώς να μην εξανίσταται ο Ταγίπ Ερντογάν…