Άβουλη η Ε.Ε. να «τιμωρήσει» την Τουρκία – Ποιος ο ρόλος της Γερμανίας

Η διεθνοποίηση της τραμπουκικής συμπεριφοράς της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και δη στο Αιγαίο, αποτελεί, ασφαλώς, προτεραιότητα για την ελληνική διπλωματία. Το ελληνικό ΥΠΕΞ πράττει τα δέοντα, ενημερώνοντας τους εταίρους για τα τεκταινόμενα εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, εκεί όπου το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Oruc Reis και ο στολίσκος που το συνοδεύει, συνεχίζουν το μπαράζ προκλήσεων, με πρόσφατο παράδειγμα την «αψιμαχία» ανάμεσα στην τουρκική φρεγάτα Kemal Reis και την ελληνική «Λήμνος».

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Ο κίνδυνος ένα τέτοιου είδους «ατύχημα» να κλιμακωθεί επικίνδυνα, δημιουργώντας συνθήκες «θερμού» επεισοδίου στο Αιγαίο, είναι μεγάλος πέραν πάσης αμφιβολίας. Η ελληνική πλευρά έχει καταστήσει σαφές, ότι η Άγκυρα τεντώνει στα άκρα το σχοινί των προκλήσεων, σημειώνοντας ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να ενεργοποιηθεί, θέτοντας ισχυρό φραγμό στην τουρκική επιθετικότητα.

Κύριος παραλήπτης των ελληνικών απαιτήσεων, που μεταφράζονται σε επιβολή κυρώσεων και οικονομικών μέτρων που θα «πονέσουν» την ήδη πληγωμένη και ασθενική τουρκική οικονομία, είναι ασφαλώς η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα φυλάσσει τα σύνορα της Ε.Ε. και προασπίζει τα γεωπολιτικά συμφέροντα της ευρωπαϊκής κοινότητας. Η τελευταία, ωστόσο, δεν δείχνει έτοιμη, να σταθεί με βούληση και αποφασιστικότητα στο μείζον ζήτημα της τουρκικής επιθετικότητας στο Ανατολικό Αιγαίο, επιβάλλοντας και τις ανάλογες κυρώσεις.

Βολεύεται με φλύαρες και μάλλον υποτονικές ανακοινώσεις στήριξης της Ελλάδας, αλλά αποφεύγει να αποδείξει εμπράκτως ότι αποδοκιμάζει τις πρακτικές που εφαρμόζει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Κι αυτό συμβαίνει διότι εντός της Ε.Ε υπάρχουν αρκετές χώρες που διαθέτουν καλές έως εξαιρετικές εμπορικές, κυρίως, σχέσεις με την Τουρκία και εξαιτίας αυτού, δείχνουν απρόθυμες να συναινέσουν στην ομόθυμη καταδίκη της Άγκυρας, συνοδεία και των ανάλογων οικονομικών κυρώσεων.

Τα γερμανικά «βέτο»

Η Γερμανία, διαχρονικά φίλη και ισχυρός σύμμαχος της Τουρκίας, από τα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη μετριοπαθή αντιμετώπιση των ενεργειών Ερντογάν στη Ανατολική Μεσόγειο. Στο πρόσφατο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε, το Βερολίνο έθεσε βέτο στις ελληνικές αιτιάσεις για το περιεχόμενο της κοινής διατύπωσης των ευρωπαίων ΥΠΕΞ κατά της Τουρκίας.

Η Αθήνα ζητούσε να συμπεριληφθεί στο κείμενο, ο άμεσος τερματισμός των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Τουρκίας εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και η αποδοχής της συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για την μερική οριοθέτηση ΑΟΖ. Η Γερμανία αρνήθηκε να συμπεριληφθεί η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία στο κοινό ανακοινωθέν, γεγονός που οδήγησε τελικώς σε αδιέξοδο και στη μη έκδοση κοινής ανακοίνωσης για την Τουρκία. Επιβεβαιώθηκε ότι η Γερμανία παίζει «καθυστερήσεις» και επιχειρεί να κρατήσει ίσες αποστάσεις, βάζοντας στο ίδιο τσουβάλι» Αθήνα και Άγκυρα, κάτι που ομολογουμένως είναι τουλάχιστον άδικο για την ελληνική πλευρά. Αυτό που προτάσσει το Βερολίνο και ακολουθείται ως γραμμή από τις Βρυξέλλες, είναι το εξής:

Να πειστεί ο Ερντογάν να αποκλιμακώσει την κατάσταση και να οδηγηθούν οι δύο πλευρές, Ελλάδα και Τουρκία, σε διαδικασία διερευνητικών επαφών. Η Αθήνα έχει τονίσει εξ΄αρχής ότι είναι υπέρ του διαλόγου, βάσει των κανόνων τους διεθνούς δικαίου και όχι υπό το καθεστώς απειλών και εκβιασμών, στο οποίο επιδίδεται η Τουρκία.

Το ερώτημα βεβαίως που τίθεται μετ’ επιτάσεως, είναι ποια θα είναι η ατζέντα αυτών των «διερευνητικών επαφών», που θα οδηγήσει-διότι πρέπει να υπάρχει και ένας σκοπός- σε διάλογο των δύο χωρών. Έχουμε επισημάνει κατ’ επανάληψη, ότι η Ελλάδα θέτει ως μοναδικό ζήτημα διμερών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία την υφαλοκρηπίδα και τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών. Αντιθέτως, η Άγκυρα, εγείρει ένα πλήρες πακέτο διεκδικήσεων και αιτιάσεων στο Αιγαίο, που αποσκοπούν, βεβαίως, στην ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας.

Σοβαρά ερωτήματα εγείρονται σχετικά με το κατά πόσο «ρεαλιστική» είναι η πρόταση της Τουρκίας για διάλογο με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Οι πιθανότητες επιτυχίας του τουρκικού εγχειρήματος-που βρίσκεται βεβαίως σε θεωρητική φάση- είναι μάλλον μηδαμινές, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι διπλωματικές σχέσεις της Άγκυρας με την Αθήνα βρίσκονται στο ναδίρ, ενώ προβληματικές και δυσχερείς είναι και οι σχέσεις με Ισραήλ και Αίγυπτο. Μοναδικός «σύμμαχος» της Τουρκίας και υποστηρικτής του διαλόγου είναι το καθεστώς Φάρατζ στην Τρίπολη…

Ελλάς – Γαλλία συμμαχία και το «δίπολο» Γερμανίας-Τουρκίας

Σημαντική για τις ισορροπίες που θα διαμορφωθούν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφορικά με την αντιμετώπιση της Τουρκίας, θα είναι η συνάντηση Μακρόν-Μέρκελ στις 20 Αυγούστου. Οι δύο κύριοι «πυλώνες» της ΕΕ, όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο γεωπολιτικό επίπεδο, εκφράζουν διαφορετικές θέσεις για την τουρκική επεκτατικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Γαλλία, δια στόματος του προέδρου της Εμανουέλ Μακρόν, τάσσεται αναφανδόν υπέρ των ελληνικών συμφερόντων, υποστηρίζοντας την υιοθέτηση μιας πιο σκληρής και επιθετικής πολιτικής έναντι της Άγκυρας, ενώ αντιθέτως η Γερμανία, έχοντας καίρια εμπορικά συμφέροντα στην Τουρκία, προωθεί μια πιο ήπια αντιμετώπιση του ζητήματος…

Σε κάθε περίπτωση η Ευρώπη και σ’ αυτό το μείζον θέμα, με άκρως ελληνικό ενδιαφέρον, παρουσιάζεται διχασμένη και σίγουρα ανέτοιμη για να βάλλει ευθέως κατά της Τουρκίας και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.