Υποχρεωτική “ψηφιακή” Δικαιοσύνη και στο ΣτΕ από το 2021

Η “e –Δικαιοσύνη” στην Ελλάδα  άργησε χαρακτηριστικά κοστίζοντας, χρόνο, χρήμα και ανάπτυξη. Το νομοσχέδιο του Υπουργείο Ανάπτυξης που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση έρχεται να θεσμοθετήσει το αυτονόητο, ότι δηλαδή επιτέλους θα πρέπει η χώρα να μπει στην ψηφιακή εποχή προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες έκδοσης δικαστικών αποφάσεων.

Κοστίζει
Η μόνιμη επωδός κάθε διεθνούς φόρουμ για την ανάπτυξη είναι πως στην Ελλάδα οι επενδύσεις μπλοκάρονται (κυρίως χρονικά) στη Δικαιοσύνη. Ήταν πάντα ο Νο1 ανασχετικός παράγοντας επενδύσεων. Είναι χαρακτηριστικό  το γεγονός ότι μόνο στον τομέα του τουρισμού παραμένουν “κολλημένες” στις δικαστικές αίθουσες επενδύσεις συνολικού ύψους 9 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία του Doing Business δείχνουν παράλληλα ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η Ελλάδα βρίσκεται σε σταθερά χαμηλή θέση με οριακή μάλιστα επιδείνωση από την 131η θέση του 2017 στην 132η το περασμένο έτος. Ενδεικτικό είναι ότι όταν στη Λιθουανία, ο μέσος χρόνος επίλυσης δικαστικών διαφορών είναι οι 370 ημέρες, στην Ελλάδα ο αντίστοιχος χρόνος φτάνει τις 1.580 ημέρες. Πρακτικά ένας επενδυτής που θα μπλέξει στα γρανάζια του δικαστικού συστήματος θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος με τα σημερινά δεδομένα ότι μπορεί να χρειαστούν ακόμα και περισσότερα από 4 χρόνια προκειμένου να βγει απόφαση.

Οι αλλαγές
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου οι παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη θα αφορούν την υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων και σχετικών εγγράφων στο Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά και η σχετικές επιδόσεις εγγράφων του δικαστηρίου θα γίνονται με τον ίδιο τρόπο αφού “οι προβλεπόμενες από τις ανωτέρω παραγράφους επιδόσεις του δικαστηρίου προς τους διαδίκους γίνονται αποκλειστικώς με ηλεκτρονικά μέσα από 1.1.2021, και είναι έγκυρες εφόσον το δικόγραφο και η πράξη του Προέδρου περί ορισμού δικασίμου και εισηγητή φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή…. Το δικόγραφο και η πράξη του Προέδρου που έχουν διαβιβαστεί με ηλεκτρονικά μέσα στη δηλωθείσα με το δικόγραφο ηλεκτρονική διεύθυνση θεωρείται ότι επιδόθηκαν, μετά την παρέλευση τριών εργάσιμων ημερών από την ηλεκτρονική αποστολή τους. Μετά την 1.1.2021, εάν η χρήση ηλεκτρονικών μέσων είναι τεχνικά αδύνατη και εφόσον τούτο επιβάλλεται για λόγους επείγοντος, οι επιδόσεις διενεργούνται κατά τις διατάξεις των παρ. 1 έως 6 του παρόντος άρθρου. Αμέσως μόλις καταστεί εκ νέου τεχνικά δυνατή η χρήση των ηλεκτρονικών μέσων, τη διαβίβαση αυτή ακολουθεί η επίδοση με τα μέσα αυτά”.

Ίδια υποχρέωση έχει η διοίκηση (το δημόσιο δηλαδή που είναι πάγιος διάδικος στο ΣτΕ), όπως βέβαια και τα μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που παρίστανται στις δίκες:  “…Η  έκθεση των απόψεων της Διοίκησης και ο φάκελος που τη συνοδεύει υποβάλλονται αποκλειστικώς με ηλεκτρονικά μέσα από 1.1.2021, και λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον τα σχετικά έγγραφα φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή…. Στην έκθεση απόψεων πρέπει να επισημαίνονται διακριτά τα έγγραφα που αποτελούν περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου που αποστέλλεται και περιέχουν στοιχεία στα οποία η Διοίκηση ζητά να μην επιτραπεί η  πρόσβαση των λοιπών διαδίκων, για τον λόγο ότι παραβλάπτεται απόρρητο το οποίο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις”.

Επίσης “…το δικαστήριο παρέχει στους διαδίκους, με τη χρήση κωδικού, τη δυνατότητα εξ αποστάσεως πρόσβασης στα δικόγραφα ή έγγραφα που έχουν υποβληθεί ή που έχουν επιδοθεί με ηλεκτρονικά μέσα. Εξαίρεση αποτελούν τα δικόγραφα ή έγγραφα στα οποία έχει κριθεί από το δικαστήριο ή τον πρόεδρο του αρμόδιου δικαστικού σχηματισμού, κατά περίπτωση, ότι δεν επιτρέπεται η πρόσβαση, διότι παραβλάπτεται απόρρητο το οποίο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις. Η πρόσβαση στα δικόγραφα και στα έγγραφα κάθε υποθέσεως που έχουν υποβληθεί ή επιδοθεί με ηλεκτρονικά μέσα είναι δυνατή μέχρι της συμπληρώσεως τριμήνου από την ημερομηνία της απόφασης ή πράξης με την οποία περατώνεται η υπόθεση αυτή ενώπιον του οικείου δικαστικού σχηματισμού”.